Morgunblaðið - 23.08.1916, Blaðsíða 2

2
MORGUNBLAÐTÐ
gjaldkeri, að fyrir hafi stundum
komið, að menn hafi komið í bank-
ann með erlendan gjaldmiðil og
ætlað að selja, en hafi hætt við það,
af þvi að þeim hafi þótt gangverðið
of ligt, það er bankinn hafði sett á
gjaldmiðilinn. En hvernig sem þessu
kæruatriði er varið, þá er það of
smávægilegt til þess að brottrekstri
geti varðað, hvorki eitt út af fyrir
sig né heldur í sambandi við önnur
þau atriði, sem kærubréf bankastjórn-
arinnar 24. des. f. á. greinir.
Samkvæmt þvi, sem að framan
segir, getur stjórnarráðið ekki orðið
við þeirri kröfu bankastjórnarinnar,
að féhirði bankans Jóni Pálssyni verði
vikið frá sýslan hans í bankanum.
Hinsvegar treystir stjórnarráðið því,
að þeir úr núverandi bankastjórn,
sem þar til hafa bæði lipurð og vilja,
geri framvegis sitt bezta til þess að
bæta úr þvt, sem áfátt hefir verið
bæði um samvinnu milli sumra starfs-
manna bankans og annað, sem mið-
ur hefir farið í bankanum en skyldi.
Einar Arnórsson.
Jón Hermannsson
Til stjórnar Landsbankans.
Sir William Ramsay
látinn.
Einhver fræðasti efnafræðingur
Breta, Sir William Ramsay, er ný-
lega látinn, 63 ára að aldri.
Hann fæddist í Glasgow árið
1852, fór ungur til Þýzkalands og
nam þar efnafræði í borg þeirri er
Túbingen heitir. Þegar hann var
28 ára gamall, varð hann prófessor
í efnafræði við háskólann í Bristol,
og árið 1887 var hann gerður að
prófessor við University College í
Lundúnum.
Frægðar sinnar aflaði hann með
rannsóknum á andrúmsloftinu og
tókst honum að finna margar nýjar
lofttegundir. Þeir Rayleigh lávarð-
ur urðu fyrstir manna til að finna
lofttegund þá er Argan nefnist. Síð-
ar fundu þeir Ramsay og Travers
prófessor fjórar lofttegundir, sem
mjög er lítið um i gufuhvolfinu,
Eru þær nefndar Helium, Neon,
Krypton og Xenon.
Arið 1904 fékk Ramsay efnafræð-
isverðlaun Nobels fyrir uppgötvanir
sínar og auk þess var hann gerður
að heiðurfsélaga i mörgum vísinda-
félögum.
Málamaður var hann með afbrigð-
um. Má telja það til dæmis, að
árið 1892 hafði náttúrufræðisfélagið
danska boðið honum til Kaupmanna-
hafnar, og hélt hann þar fyrirlestra
um loftrannsónir sínar, og flutti þá
— á dönsku. *
Síðustu símfregnir.
Opinber tilkynning frá brezku
utanríkisstjórninni í London.
London, 22. ág.
Flotamálastjórnin tilkynnir opinberlega,
að kafbáturinn »E 23«, sem komið hafi
aftur úr leiðangri í Norðursjónum, hafi að
morgni 19. ág. hepnast að skjóta tundur-
skeyti á þýzkan bryndreka af Nassau-
flokknum.
Yfirforinginn tilkynnir, að er 5 tundur-
spillar voru á leið til hafnar með bryn-
drekann mjög skemdan, hafi hann sketið
öðru tundurskeyti, sem hæfði skipið, og að
bryndrekirn hafi að likindum sokkið.
Kaupmannahöfn 22. ág.
Beitiskipimum Nothing-
ham og Faimouth heíir
veriö sökt. 38 menn fórust.
Tveimur þýzkum kafbát-
um hefir veriö sökt.
Flugmaðurinn Brinde-
jong féll úr lofti við Yer-
dun og beið bana.
Rúnafundur í Irlandi.
Fyrir skömmu er í Kunjáttuborg
á írlandi fundinn rúnasteinn. Var
hann i rústum dómkirkju þeirrar, er
Killaloe er kölluð, og mátti sjá það
á löguu steinsins, að hann var brot
úr stórum steinkrossi. A hann er
letrað: THVRGRIM RISTI KRVS
THINA (Þorgrímur reisti kross
þenna).
Það er auðvitað eigi hægt að segja
með neinni vissu, hve gamlar þess-
ar iúnir muni vera, fyr en fræði-
menn hafa skoðað steininn grand-
gæflega. Verður aldur steinsins helzt
maikaður á gerð rúnastafanna.
Aður höfðu norskar rúnir aðeins
fundist á einum stað í írlandi. Voru
þær skráðar á bronzeflögu, sem fanst
í Greenmount, og eru svolátandi:
DOMNAL A SVERTH THETA
(Dufnal á sverð þetta). Er því rúna-
letri dálítið breytt til stafagerðar íra.
A Great Blasket-eyju, sem liggur
uudir Keiry-hérað, hefir og fundist
dálitill steinn, sem þrír rúnastafir
virðast höggnir á. Eru tveir staf-
irnir úr hinu gamla germanska rúna-
letri, sem þó var lagt niður í Noregi
snemma á víkingaöldinni.
Þessar rúnir hafa að vísu ekki
ákaflega mikla þýðingu, því að þær
sanna eigi annað en það, sem menn
vissu áður, að Norðmenn höfðust
við í írlandi á víkingaöldinni, og að
íslendingar voru þar kunnugir og
hafa tekið mörg einkenni sín í arf
frá Keltum. En fyrir Norðmenn og
lslendinga hafa þær þó svipað gildi,
eins og gamlir menjagripir hafa fyrir
einstaklingana. Og þær eru enn eitt
dæmi þess, hvað fornsögur okkar ís-
lendinga eru áreiðanlegar í öllum að-
alatriðum.
Frá Somme.
í »Kölnische Zeitung* ritar pró-
fessor Wegener nýlega um orustuna
hjá Somme. Hann hefir um tíma
verið þar syðra og segist hafa átt
þar tal við fjölda manna, æðri og
lægri og farið nær orustusvæðinu en
nokkur annar vopnlaus maður. —
Hann segist hafa séð Péronne og
fleiri bæi í rústum og segir síðan:
Eg skal hér þegar gera grein fyrir
áliti minu á öllu því sem eg hefi
séð og heyrt: horfurnar eru góðar
hjá Somme. Orustan hefir verið
hin ákafasta og hræðilegasta af öli-
um þeim, sem enn hafa háðar verið.
En aðalhættan er um garð gengin.
Það er örugg sannfæring allra manna
í þýzka hernum, jafnt Iiðsforingjanna
sem hinna óbreyttu liðsmanna. —
Bandamenn hafa ekki náð því tak-
marki, sem þeir settu sér með þess-
ari sókn. Hinn eini árangur af hin-
um látlausu árásum þeirra er sá, að
þeir fórna lífi beztu manna sinna,
alveg tilgangslaust. Þeim tekst aldrei
að brjótast gegnum fylkingar vorar
á þessum slóðum. Viðureignin hefir
nú breyzt í höggorustu og þótt
hún sé oft æðisgengin og mann-
skæð, þá á hún ekkert skylt við
reglulega orustu um herstöðvar.
Meira að segja hlykkur sá, sem orðið
hefir á herlinu óvinanna, þá er þeir
náðu stöðvum vorum hjá Péronne
fyrst í júlímánuði, er oiðinn þeim
að fótakefli. Frá stöðvum vorum,
sem liggja í boga umhverfis þennan
hlykk, getum vér látið stórskotahríð-
ina dynja á óvinunum úr öllum átt-
um i senn og völdum þeim með
því miklu meira manntjóni heldur
en þeir geta vaidið oss með skot-
hríð frá þessum stöðvum.
König.
Svo sem menn muna, var hinn
austurríkski heimskauisfari dr. Felix
König, í þann veginn að leggja af
stað í suðurheimskautsför, þegar
stríðið hófst. Áiið 1913 dvaldi hann
i Noregi, eins og Shackleton, til þess
að búa sig undir förina. Keypti
hann þar ýmsan farangur, svo sem
svefnpoka, báta, vistir o. fl. Skipið,
sem hann ætlaði að fara á, hét
»Deutschland«, og hafði hann keypt
það í Noregi. Var talsvert kapp
á milli þeirra Shackletons um það
hvor yrði fyrri til þess að komast á
suðurskautið, en svo kom ófriðurinn
og König varð að setjast aftur. Var
nann þá skipaður yfirliðsforingi
skíðahersveitar einnar suður i Buko-
wina.
Rússar tóku hann höndum í fyrra
og fluttu hann til Síberíu og þar
er hann nú.
Munið að bezt er að aug'
lýsa í Morgunblaðinu.
e=K3 D A0 8 ó Ff IN. CS5
Afmæli í dag:
Ágústa Hjörleifsdóttir, húsfrú.
Guðrún Blöndahl, húsfrú.
Ólöf Auðunsdóttir, húsfrú.
Ragnheiður Skúladóttir, húsfrú.
Valgerður Þórðardóttir húsfrú.
Vilborg Runólfsdóttir, húsfrú.
Ágúst Thorsteinsson, kaupm.
Dalhoff Halldórsson, gullsmiður.
Sveinbj. Egilsson, ritstj.
S ó 1 a r u p p r á s kl. 4,44
Sólarlag — 8.14
Héflóð í dag kl. 1.49 f. h.
og í uótt kl. 2.26 e. h.
• (eftir íslenzkum meðaltíma.;
Veðrið í gær:
Þriðjudaginn 22. ágúst.
Vm. a. kul, hiti 9.5
Rv. a. kul, hiti 11.5
ísafj. logn, hiti 9.3
Ak. s.a. andvari, hiti 7.0
Gr. logn hiti 10.0
Sf. logn, hiti 7.6
Þh., F. a.n.a. andvari, hiti 8.7
Ingólfur fór til Borgarness í gær.
Með honum fóru jungfrú Hildur
Bjarnþórsdóttir, Helgi Helgason hjá
Zimsen og kona hans. Ætla þau að
dvelja upp í Borgarfirði um tíma.
Gullfoss kom hingað snemma í gær-
morgun. Meðal farþega voru TómaS
Tómasson ölgerðarmaður, Þorvaldur
Pálsson læknir, frú Laura Finsan,
jungfrú Þórunn Thorsteinsson (skálds).
Botnia kom frá Vestfjörðum í gær-
morgun snemma, með allmarga far-
þega. Skipið fer hóðan aftur í dag
áleiðis til útlanda.
Þinghúsgarðurin. Það er því mið-
ur lítil rækt sem bæjarfólk sýnir hin-
um fagra garði að baki þinghússins.
Tryggvi Gunnarsson hefir auglýst að
garðurinn væri opinn á hverjum sunnu*
degi, en það eru fáir, sem þangað
koma. Óvíða — ef til vill hvergi —
hór í bæ eru fallegri tró en í þing*
húsgarðinum. — Tryggvi Gunnarssoo
hefir sjálfur gróðursett þau flest og
safnað vígsvegar af landinu fögruio
blómum og komið þeim fyrir í garðin*
um. Tryggvi á sannar þakkir skilið
fyrir starf það, sem hann hefir unnið
fyrir þinghúsgarðinn. — Launin fyrlí
starfið eru engin, en í garðinum lifii"
bann sínar ánægjulegustu stundir.
Anieríku-ferðin. Þeir ætla að verð»
allmargir farþegarnir, sem vestur ætl*
að fara á Gullfossi til Ameríku. ErU
það mest kaupmenn hóðan úr bænuiu
og nokkrir sem fara hóðan alfarnir.
Gullfoss fer héðan til New York 7<
september.