Morgunblaðið - 23.08.1916, Blaðsíða 1

3. argang:.
i s? < o idar prentsru ið j a
Atgre'Osiasimí or. 500
Ritstj órnarsimi nr. 5(K)
Ritst)ón: Vilhtanmn frnse
289.
töiutoiaö
Latneska
Leyniskjalið.
Stórfenglegur sjónleikur í 6 þáttum, 105 atriðum. Leikinn af
hollenzkum leikendum.
r. þáttur: Latneska skjaiið. 4. þáttur: Hvernig hefna skal.
2. — Hjá borgarrústunum. 5. — Til hins nýjaheims.
3. — I leit eftir glæpakvendi. 6. — Sigur réttvísinnar.
Ef menn vilja sjá mynd sem er reglulega spennandi, þá
gefst þeim hér alveg einstakt tækitæri til þess.
Látið það ekki ónotað!
Myndin stendur yfir hálfa aðra klukkustund. Aðgöngu-
miðar kosta: kr. 0.60, 0.50 og 10 aura fyrir börn.
HafnarfjarðarbílHnn
nr. 3
fer til Keflavíkur fimtndaginn 24. þ.
m. kl. 10 hád. frá Hotel ísland,
ef nógu margir gefa sig íram.
Upplýsingar í talsíma 35 og 36 i
Hafnarfirði.
Sæmnndur Vilhjálmsson,
bifreiðarstjóri.
Kaupamann
og kaupakonu
vantar nú þegar það sem eftir er
heyskapartímans. Hátt kaup.
R. v. á.
K. F. U. M.
Knattspyrnufél. Valur. Æf-
ing í kvöld kl. 8
Mætið stundvíslega!
Hrl. símfregnir
(frð fréttaritara Isaf. og Morgunbl.).
Kaupmannahöfn 21. ág.
— Frakkar hafa tekið
íleury aftur.
Bretar sækja fram bjá
F'oureaux-skóginum.
Búlgarar sækja fram í
Grikklandi í áttina til Ka-
valla.
Brussilofif hershöfðingi
hefir tekið samtals 350,000
fanga síðan hann hói sókn-
ina gegn Austurríkis-
mönnum.
— Dana konungur hefir
kvatt til sín fulltrúa allra
stjórnmálaflokka í Ríkis-
deginum til þess að reyna
að koma á samsteypuráðu-
neyti.
Vilhelm Wiehe leikari
er látinn.
Gjaldkeramálið.
v.
Úrskurður stjórnarráðsins.
Niðurl.
Loks kærir bankastjórnin féhirði
fyrir það, að hann komi ótilhlýðileqa
fram við viðskijtamenn bankans. Þessi
kæruatriði fela auðvitað einnig í sér
kærur um brot gegn »erindisbréfinu«,
sbr. 11. gr. þess, er aðallega sýnist
mega telja þau hér til. Þar sem
svo tilfinnanlegt ólag hefir verið á
samvinnu starfsmanna bankans, er
eigi ólíklegt, að slíkt ólag hafi að
nokkru leyti áhrif á afgreiðslu í
bankanum og framkomu starfsmanna
yfirleitt í starfa þeirra gagnvart al-
menningi. Og þegar ólagið er orðið
heyrinkunnugt og jafnvel viðskifta-
menn bankans ganga þess eigi duldir,
að sumir starfsmenn bankans nota
jafnvel hvert færi til að ergja aðra
og gera þeim óhagræði, þá er eðli-
legt, að bankinn hafi fremur óhag
en hag af slíku ástandi, að störfin
gangi þar ógreiðara en ella myndi,
og að hverjum þeim, sem er sann-
færður um, að starfsbræður hans
beínlinis njósni um hann eftir fyrir-
lagi surnra yfirboðara sinna, og að
þeir jafnvel séu sér úti um sakar-
giftir gegn þjónum sínum, eins og
átt hefir sér stað um annan forstjóra
Landsbankans, sbr. hér að ofau, verði
óljúfari í öllu viðmóti en ella, og
að þetta geti komið einnig niður á
viðskiftamönnum bankans.
í máli þessu liggur þó ekkert fyrir
um ótilhlýðilega framkomu féhirðis
gagnvart viðskiftamönnum, annað en
staðhæfingar bankastjórnarinnar, sem
hún styður með einu algerlega þýð-
ingarlausu dæmi, svo sem síðar verð-
ur sýnt, og »vitna« þeirra, sem sér-
staklega virðast hafa átt útistöður
við féhirði og sum sett til þess að
grenslast sérstaklega eftir öllu hátt-
erni hans og skýra einstökum banka-
stjórnarmönnum eða manni frá því.
Upp úr skýrslum þessara »vitna«
getur stjórnarráðið eigi lagt svo mikið,
að það sjái sér fært að víkja féhirði
frá á þeim grundvelli. Telur banka-
stjórninni hefði verið sæmra að laga
samvinnu allra þeirra manna, en að
taka »próf« þau öll, er fram eru
komin í þessu máli, af starfsmönn-
um bankans bverjum um annan.
Dæmin, sem bankastjórnin nefnir
um ótilhlýðilega framkomu féhirðis
gagnvart viðskiftamönnum bankans,
eru þessi:
a. Sparisjóðsbókar-dæmið, og
b. Neitun féhirðis á viðtöku er-
lendrar myntar.
Ad a. Þann 3. júlí f. á. kom
ónefndur þriðjimaður iun i Lands-
bankann með 466 krónur, sem hann
ætlaði að leggja inn f sparisjóðsbók.
Voru þar af 245 krónur í smápen-
ingum (t 1 kr. peningum 72 krón-
ur, 2 kr. peningum 12 krónur, í 25
aurum 92 kr. og í 10 eyringum 69
kr.). Gjaldkeri kveðst eigi annrikis
vegna hafa mátt vera að þ?í, að telja
þessa smápeninga, en svo stóð á, að
stúlka sú, sem freniur öðrum var
vön að aðstoða hann, hafði af einka-
ástæðum fengið leyfi til að fara úr
bankanum. Samt sem áður kom
hún þar að, að sögn gjaldkera eftir
beiðni hans, en að sögn bankastjórn-
ar að tilhlutun annars starfsmanns
bankans (Guðm. Loftssonar) og segir
bankastjórnin, að þessi starfsmaður
(Guðm. Loftsson) hafi fengið ónot
hjá féhirði fyrir þá tilhlutun sina.
En svo fór, að hlutaðeigandi þriðji-
maður firtist við gjaldkera, enda þótt
stúlkan væri komin til að telja féð,
og þvi yrði veitt viðtaka, og tók
það út úr bókinni, sem í henni var,
eða 938 krónur. Bankastjórnin fær
að vita þetta, hvort sem sú vitneskja
stafar upphaflega frá þeim, er leggja
ætlaði inn peningana, eða starfs-
mönnum bankans. Eftir ósk Björns
bankastjóra Kristjánssonar lætur svo
hlutaðeigandi í té skriflegt vottorð
um þetta atvik, og er vottorðið af-
hent stjórnarráðinu með máli þessu
og í öllum atriðum, sem máli skifta,
málinu þar svo lýst sem hér.
Þetta atvik telur bankastjórnin fela
i sér eina ávirðingu féhirðis. — En
stjórnarráðið verður að telja svo at-
vik geta legið, að gjaldkeri bankans
gerði öðrum viðskiftamönnum of-
mikið óhagræði með því að taka við
og telja sjálfur, hvernig sem á stend-
ur, smápeninga sem bankanum bjóð-
ast. — Hinsvegar liggur málið svo
fyrir hér, að boðist var þó til að
telja peningana, en hlutaðeigandi
innleggjandi vildi þá eigi leggja þá
inn, svo að féhirði verður eigi sök
á því gefin, hvernig fór.
En dæmi þetta sýnir ljóst ástandið
í bankanum, eigi einungis að því
leyti, hvernig Björn bankrstjóri Krist-
jánsson skilur stöðu sína, heldur og
að því er snertir fréttaburðinn meðal
starfsmanna bankans, því að hvaðan
ætli bankastjórnin hafi fengið fregn-
ina um, að gjaldkeri hafi látið um-
ræddum starfsmanni óuot úti fyrir
afskifti hans af sparisjóðsbókarmáli
þessu? — Og afhending bókarinnar
í hendur Birni bankastjóra Kristjáns-
syni er, eins og áður er að vikið,
allglögt dæmi upp á samvinnu þess
manns við og afstöðu til einstakra
starfsmanna bankans.
Ad b. Féhirðir neitar því, að
hann hafi neitað að kaupa erlenda
mynt, nema »klink«-peninga afböm-
um eða smápeninga, sem hanu hafi
fyrirfram búist við, að bankinn vildi
ekki kaupa. Bankastjórnin fullyrðir
þó, að féhirðir hafi neitað að kaupa
enska gullmynt og gulldollara án
þess «ð bera það undir bankastjórn-
ina. Svör »vitna« þeirra, sem banka-
stjórnin spurði um þetta atriði 16.
des. f. á., veita engar upplýsingar
um þetta. Þau segja tvö (Árni Jó-
hannsson og Rich. Torfason), að
þau hafi orðið þess vör, að féhirðir
hafi neitað að kaupa utanríkismynt,
og eitt (Guðm. Loftsson) hyggur að
það hafi komið fyrir. En hvort hér
er átt við »klink«-peninga eða ann-
að, verður eigi sagt. — Hitt segir