Útvarpsblaðið - 23.02.1951, Side 6

þykki mér Freyja“, er í eðli sínu einskonar
þingvísa. Svo eru einnig að vissu leyti Sturl-
unguvísurnar, sem Hrafngilsingar ortu um
Kálf Guttormsson út af þingdeilu.
Vetrungs fæddisk efnit eitt,
öllum es þat mönnum leitt,
tvennar liggja til þess bætr:
tveir einir eru undir fætr,
— helzti hefir þat lengi lifat,
láti tnenn þat höndum þrifat —,
ekki es þat sem atinarr smdli,
engi es skaptr við arsinn hali.
Bein þingvísa er það, sem Ófeigur kveður
í Bandamannasögu, og segir svo beinlínis í
sögunni, að „nú vil ek kveða yðr vísu eina,
ok hafa þá fleiri at minnum þing þetta ok
málalok þessi, er hér eru orðin:
Flestr mun — áms ok austra
ek vátta þat sáttar —
tnálma runnr um tninna
— mik gælir þat — hælast, o. s. frv.
Þingvísur í einhverri mynd hafa verið ort-
ar hér síðan, svo að segja alltaf meðan þing-
hald hefur verið í sæmilegu fjöri. Þingvísan
hefur verið biturt vopn í baráttunni, háðs-
ins vopn, og þó öllu heldur gamansöm gagn-
rýni eða blátt áfram góðlátlegur gáski, lrress-
andi vottur um það, að jafnvel hin örlaga-
þyngstu og alvarlegustu þjóðmál hafa menn
getað séð í gamansins létta Ijósi. Vísa Páls
Vídalíns um sýslumanninn er þingvísa:
Kúgaðu fé af kotungi
svo kveini undan þér altnúgi,
þú hefnir þess í héraði,
sem hallaðist á Alþingi.
Ein af þeim nauðafáu vísum, sem til eru
eftir Árna Magnússon, er líka vísa um al-
þingismál, um málaferli Jóns Hreggviðsson-
ar:
Líta tnunu upp í ár
íslands búar kærir,
þá Hreggviðsniður hærugrár
höfuð til landsins færir.
Þingvísur seinni ára eru margar alkunn-
ar og ýmsar prentaðar og þarf ekki að rekja.
Ég tek tvær af handahófi, um þingræður, þá
fyrri meira en hálfrar aldar gamla:
Mikið djásn er þvogli þinn
það veit Guð á hæðutn,
þú þurkar innan þingsalinn
með þínum löngu ræðutn.
Hin er yngri, um langar umræður:
Þegar þeir hefja þennan dans
þá er góður siður,
að tnenn skeri andskotans
umræðurnar niður,
Annar skemmtilegur lausavísnaflokkur eru
hestavísurnar, furðulega fagrar margar.
Hestsins er snemma getið í íslenzkum kveð-
skap. í Skírnismálum er sá fallegi og lifandi
vísupartur, að „maðr es hér úti, — stiginn
af mars baki, — jó lætr til jarðar taka.“
Síðan má finna sitthvað um hesta, og þó
minna en ætla mætti, en frá dögum Stefáns
Ólafssonar að minnsta kosti hafa hestavísur, í
þeim skilningi sem nú tíðkast, mjög verið
ortar. Þessi vísa séra Stefáns er alkunn:
Bijlur skeiðar virkta vel
vil ég þar á gera skil
þtjlur sanda, mörk og mel
mylur grjót, en syndir hyl.
Hestlof er annars æfafornt og í hinum
fögru sveitakvæðum og búnaðarbálki Virgils
Framhald á bls. 11
6
UTVARPSBLAÐIÐ