Lesbók Morgunblaðsins - 24.05.1936, Blaðsíða 4

Lesbók Morgunblaðsins - 24.05.1936, Blaðsíða 4
164 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS Arni Ola: Kaflar úr sögu HEGNINGARHÚSSINS í REYKJAVÍK. II. Nýjar ráðagerðir um strok. Nú var það þessu næst, seint í október 1805 að "Waldbohm fanga- vörður kærir það fyrir yfirvöld- unum, að enn hafi nokkurir fangar tekið sig saman um það að strjúka úr fangahúsinu, og kvað hann að- alhvatamann þess Steinmóð Odds- son. Hafi hann reynt að fá Ein- ar Ásmundsson til þess að strjúka með sjer, en hann hafi ekki vilj- að það og sagt sjer frá fyrirætl- aninni. Hafi hann því lokað Stein- móð Oddsson inni. Bæjarfógeti þingaði í málinu 23. október og yfirheyrði fangana hvern eftir annan. Fóm þeir und- an í flæmingi, eins og vant var og sögðu víst ekki rjett og satt frá .öllu. En svo mikið má sjá á yfiiheyrslunum, að þarna hefir ver ið um víðtækt samsæri að ræða, og líklega hafa 7—8 fangar ætl- að sjer að strjúka í einum hóp. Einar Ásmundsson var fyrst yf- irheyrður og bar hann það, að Jón Sigurðsson hefði fyrstur manna komið á mál við sig um að strjúka. Hefði Jón sagt að hann ynni honum þess vel að losna úr hegningarhúsinu, og að þeir væri nú 4 eða 5 sem hefði tek- ið sig saman um að strjúka og fá frelsi. Seinna hefði Steinmóður Oddsson komið til sín og talað um þetta. Hefði hann þá sagt að Ein- ar skyldi ekki vera svo vitlaus að láta pína sig í tukthúsinu, og skyldi hann því strjúka með sjer og 3 öðrum, sem hann nefndi þó ekki hverjir væri. Sagði Steinmóð- ur að þeir fjelagar hefði einsett sjer að strjúka áður en póstskip- ið kæmi. Enn fremur sagði Einar frá því að Jón Sigurðsson hefði sagt sjer að hann vrði að ,smíða kníf áður en þeir legði á stað, en nefndi ekki til livers liann ætlaði að nota liann. Þetta liefði verið í miðri fyrri viku. Þá var kallaður fyrir rjett fang- inn Kjartan Ólafsson, sem grun- aður var um það að vera í sam- særinu. Hann bar það, að enginn liefði talað um þetta við sig nema Einar Þórðarson, sem nýlega væri kominn til hegningarlnlssins aust- an úr Múlasýslu. Einar hefði sagt sjer að þeir ætluðu að strjúka í gær (þ. e. 22 október) og fara eitthvað austur á land. Væri þeir sjö í hóp, sem sje hann, Einar stóri Eiríksson úr Eyjafjarðar- sýslu, Steinmóður Oddsson, Vig- fús Erlendsson, Þórólfur Bjarna- son, Jón Ræmundsson og Jón Sig- urðsson. Sagði hann að Einar hefði sagt sjer að Jón Sigurðsson hefði nóga knífa. Kvaðst hann hafa þvertekið fyrir það að strjúka með þeim, en sagt Grími Olsen frá ráðagerðinni, og hann hefði síðan ljóstað þessu upp við 'W’aldbohm. Þá var Einar Eiríksson kaUað- ur fyrir. Kvaðst hann ekki hafa heyrt minst á þetta fyr en Kjart- an Ólafsson hefði s.agt sjer frá samsærinu á sunnudaginn. Þórólfur Bjarnason kvaðst ekk- ert hafa um þetta vitað fyr en eftir að Steinmóður hefði verið lokaður inni. Nú kom Jón Sigurðsson fyrir rjettinn. Hann kvað Þórólf Bjarnason fyrstan manna hafa minst á þetta við sig og fcalið sig á að strjúka. Var Þórólfur þá spurður að því hvað hæft væri í þessu, og kannaðist hann við það, en kvaðst aðeins hafa sagt það í gamni. Eftir það var Jón þýfg- aður betur um málið, og viður- kendi hann nú að liafa talað um það við Einar Ásmundsson hvort hann vildi ekki strjúka með þeim Steinmóði og Einari Þórðarsyni, en kvaðst sjálfur ekki hafa ætlað sjer að strjúka með þeim. Steinmóður kvaðst ekki laafa átt neina hlutdeild í ráðagerðinni. Kvaðst aðeins hafa spurt Einar Ásmundsson að því hvort hann vildi ekki strjúka, eins og aðrir, en ekkert meira. Þá var Jón Sæmundsson yfir- heyrður. Viðurkendi hann að hann hefði heyrt minst á þetta fyrirhugaða strok fyrir nokkru. Vigfús Erlendsson liefði spurt sig að því livort hann vildi ekki strjúka með þeim til Austurfjalla. Þórólfur Bjarnason yrði með, og það hefði hann sjálfur játað fyr- ir sjer. Hefði þeir allir verið ein- huga um þetta, og með þeim hefði ætlað að strjúka þeir Einar Eiríksson, Steinmóður og Kjart- an. Hefði verið áformað að strjúka í vikunni sem leið, eða í öndverðri þessari viku, til þess að þeir gæti haft vikuskamt sinn með sjer í nesti. Þórólfur hefði átt að vera leiðsögumaður og foringi far- arinnar. Ekki hefði þeir ætlað að hafa nein vopn með sjer, en knífia og önnur verkfæri hefði þeir ætl- að sjer að fá á bóndabæjum. Síð- an átti að halda á fjöll og þar ætluðu þeir að lifa á sauðaþjófn- aði. Engin kona hefði átt að vera með. Sagði hann fyrst að Jón Sig- urðsson hefði ekki viljað vera með, en tók það svo taftur og sagði þá að Jón Sigurðsson hefði einmitt átt að smíða knífa handa þeim, og hefði hann ætlað sjer að fara í smiðju til Hannesar í Þing- holti til þess. Þórólfur var nii spurður hvað hæft væri í framburði þessum, og kvaðst hann þá hafa boðist til þess í gamni að vera leiðsögumað- ur þeirra yfir fjöllin. Vitnaðist svo ekki meira í þessu strokumáli. Tveir fangar fara í skemti- ferð. Einum mánuði eftir þetta, eða hinn 23. nóvember 1805 komu þeir Trampe amtmaður og Frydenberg bæjarfógeti upp í hegningarhús til að halda þar rjett út af því að tveir fangar höfðu fiarið í óleyfi ,,að heiman“. Voru það þeir Þór- ólfur Bjarnason og Vigfús Er-

x

Lesbók Morgunblaðsins

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.