Vísir - 18.01.1956, Blaðsíða 11

MiSvikudaginn 18. janúar 1956
vlsm
it
Flotið að feigðai'ósi.
Hirigáð til hefur það verið
tiaidið hárnark vanhyggju og ó-
xnennsku að láta fljóta sofandi
að feigðarósi. En hversu er því
þá varið með „forsjón“ okkar
um burekstur þjóðarinnar — er
þáð eklvi vert athugunar?
Kröfukerfið.
Það sjá jafnt freskir sem ó-
freskir, að rekstur þjóðarbús-
ins stefnir til falls. Rikið belgir
út sína þjónustu með tilheyr-
andi vaxandi álögum í tollum
og sköttúm. Bæjarfélög og
sveitárfélög fyigja xordæmi
. þess. Borgararnir fylgja svo
iórdæmi stjómarvaldanna —
það höfðingjarnir hafast að,
hinir ætia sér leyfist það — og
gera síhækkandi kröfur til
einkaþarfa sinna og knýja fram
síhækkandi kaupkröfur, bæði
til að fulinægja eigin löngtm-
um og til að mæta álögum
valdhafanna. Allar þessar kröf-
ur eru gerðar á hendur lífs-
bjargar atvinnuvegum þjóðar-
ínnar, landbúnaði og sjávarút-
vegi — um 6 þús. bændum og
margfalt færri útvegsmönnum
og útgerðarfélögum. Reyndar
hafa bændur verið tengdir við
kröfukerfið, svo að sjávarút-
veginum einum er ætlað að
standa straum af öll kröfu-
kerfinu.
Mæiir fullur.
kröfumaélirinn er nú orðinn
svo fleytifullur, að út af flóir.
Sjávarútvegurinn, sem einum
er ætiað að standa undir allri
eyðslunni, er fyrir nokkru
hættur að geta risið uridir
henni. Hann er nú rekinn með
tapi frá ári til árs og er haldið
við með oþinberum styrkjum
svo sem hann væri þurfalingur
á samfélaginu.
Skopleikur.
En þessi búskaparmáti hefir
einnig sína skoplegu hlið. Al-
þingi kann sér ekki læti yfir
góðri fjármálastjórn. Slíkt hið
sama er um sum bæjaryfirvöld-
in, sbr. Réykjavík. Reyndar
dansa _þau sum nauðug, eða
hálfnauðug. En ríkisvaldið hef-
ir forgönguna og knýr þau til
að taka þátt í dansinum, geri
þ&u það. ekki viljug.
Sé minnzt á þessa óhófseyðslu
í varúðar skyni hrópar fjár-
málastjórnin í útvarpseyra
þjóðarinnar: Hvað vilja menn
spara? — vitandi það, að eng-
inn vill láta spara — við sig.
Snjallari skopleik lék ekki
Potemkin sálaði.
Orsök og
afleiðing.
Það skilja aRir, að ef einn bú-
andi eða atvinnurekandi eyðir
til langframa meiru en hann
aflar, þá er afleiðingin óhjá-
kvæmilega gjaldþrot. Ríkið
hefir það úrræði fram yfir
bóndann, að útþynna gjaldmið-
ilinn. Sá léikur hefir líka verið
leikinn lengi undanfarið og
sýnist að eigi að leika áfram.
En þetta er aðeins skollaleikur
og hefir því miður— sín tak-
mörk. Gjaldmiðill okkar er nú
orðinn minnst þrefalt meira
útþynntur en í nálægum lönd-
úm. Óg álitinu á fjártriálastjórn
oldtar er svo komið f öðrum
löndurri, að gjaldmiðill okkar
er forsmáður sem ógildui’ og
einkis virði. Þá smán verðum
við að þola. Ætti það ekki að
vera fjármálastjórninni nægi-
leg aðvörun?
Hvað er
til ráða?
Með hverrí verðhækkun inn-
anlands rýmar gildi gjaldmið-
ilsins. Gildi háiis er nú orðið
langt fyrir neðan það, sem
hann er skráður í bönkum^ eins
og var þegar núverandi ríkis-
stjöm lét fella hann að skrán-
ingu. Rökrétt afleiðing af því
væri að fella hann — stórfella
— á ný. Gengisfelling er þó
skammgóður vermir, sem
reynslan hefir sýnt, lík því, sem
á alþýðuméli hefir verið kallað
„að pissa I skóinn sinn“. Á eft-
ir fer verðhækkun vara, til-
svarandi eða meir, ný útþynn-
ing og verkföll á ofan. Svona
gengur koll af kolli þar til verð-
miðillinn er orðinn svo útþynnt-
ur, að bera þarf hann með sér
í töskum íil daglegra kaupa,
eins ög í Þýzkalandi forðum.
Þegar síðasta gengisfelling
var gerð, báru hagfræðingar
stjómarirtnar það í tal, að lun-
reikna verðmætin til samræm-
is við gengi verðmiðilsins í stað
þess að fella hann í skráningu.
Það ráð var samt ekki upp
tekið vegna þess að það þótti
svo fyrirhafnarsamt.
Rétt er þaðf urnreikningiir
verðmætamia er fyrirhafnar-
samari en gengisfelling, sem
gerð er „með einu þennastriki“,
eins og það hefir verið haglega
orðáð, þótt óraunhæft sé riema
í bráð. En hvað er hægt að út-
þynna gjaldmiðilinn oft og
mikið áður en að því reki, að
ta.ka þurfi upp nýtt verðmiðils-
gildi?
Væri nú ekki ráð að taka upp
i nýttverðmiðilsgildi heldur strax
:en að draga það þangað. til
| dýpra sekkur? Það kemur að
því hvort sem er — fyrr eða
síþar —.
Gildi verðmiðilsins ætti að
setja sem næst í jafngildi- við
gjaldmiðil Norðurlandanna og
miða umreikning verðmætanna
innanlands við það. Taka svo
upp hagrænni búrekstur en ver-
ið hefir.
Troðnar slóðir í lögstjórn og
fjármálastjórn landsins liggja:
óhjékvæmilega að feigðarósi.
H. St.
Mikðí síldarafli
Norðmaniia.
Frá frétíaritara Vísis.
Osló 2. jan.
Saltsíldarafli Norðmanna varð
ura 1,2 miilj. hektólítra á ssð-
asta ári.
'Hefur aflinn ekki verið eins
mikill í mörg ár, en það sam-
•^A^VWWWVVWWWWUVVVVVVyVWWV^A^^V^A^lWVWW
Tiikynning frá
svarár 800,000 túnnum, sem
„pakkaðar“ eru til útflutnings.
Keyptu Sovétríkin 500 þús.
tunnur af þeSsu magni, A.-
Þýzkaland 90,000, en auk þess
hafa Bandaríkin og Svíþjóð
keypt allmikið magn. Horfur
eru tiltölulega góðar fyrir
næsta ár, en framleiðslan verð-
ur þó eitthvað minni.
NÆÐISMÁLA
Ss-egajs' sár fs'ésisalelS-slaj
eií-asrSyfga.
Sainkvasmt nýbirtri skýrslu
Eiturlyfjaráðs Samemuðu ’pjóð-
anna framleiða nú aðeins prjár
þjóðir heróin.
Þær eru Bretland, Belgía og
Portúgal. Framleiðslan hefir.
minnkað úr 200 í 160 kg. Bretar
nota mest heroin við lækningar
og' er hvatt til þess, að hætt
verði að nota það, en önnur lyf
notuð, sem síður er hae'tt við að
hafi þau áhrif á menn, að þeir
vérði eiturlyfjaneytendur.
í skýrslunhi er farið lofsam-
legum orðurn um, að ríkisstjórn
in í íran hefir bannað ræktun
ópíums j urtarinnar.
Glerhus Krushjevs
Framhald af bls. 4.
svifta af henni grímunni. En
þótt margt af þessu sé nútíma-
manninum gleymt ætti mörg-
um að vera minnisstætt hvað
gerðist í hinu sjálfstæða lýð-
veldi Uzbekistan í september
1952, er bæld var niður „borg-
araleg“ þjóðemishreyfing. -4
það má og-minna, að eftir fyrri
heimsstyrjöld var bæld niður
harðri hendi sjálfstæðishreyf-
ing í Kákasíulöndum, sem
misst höfðu sjalfstæði sitt 1859
eftir 20 ára styrjöld, og nú höfðu
komið á laggirnar sinni eigin
stjórn. Og minna má á, að í
löndunum þar var um margra
alda eldri menningu að ræða
en í Rússlandi.
En það, sem
allir mtma
er, að Rússar lögðu undir sig
litlu Eystrasaltsríkin, lögðu
undir sig tékknesk, finnsk og
pólsk landsvæði, og hálft Austr
ur-Pníssland, og þetta jafn-
gildir nýlendukúgun í því, að
Iþessi lönd, eru byggð þjóðum,
sem í fléstu éru frábrugðnar
; sigurvegurúnum. Hið sama er,
að Rússar hafa lagt undir sig
i mörg og stór landsvæði, sem
býggð eru mönnum af öðrum
þjóðum, og það atferli stimplar
Ráðstjórnarrikin vissulega
„nýlenduveldi'*—nýlenduveldi,
sem leggur undir sig lönd til að
gera þau rússnesk, en ekki til
að veita þeim fullt sjálfgtaéði,
því að fólk þeesara landa veit
jafnan rússneska hælinu yfir
1 höfði sér, ef það þóknast ekki
valdhöfunum i Kreml í öílu.
50 milljónir manna
i Ráðstjórnarríkjunum —- vel
fjórðungur íbúatölunnar — eiga
ekki rússnesku að móðurmáli
-—móðurmáli þeirra, sem völd-
in hafa og völdunum beita. Þar
af eru um 20 milljónir rriarina
sem eru móhammeðstrúar og
af tyrkneskum stofnum, yfir 5
milljónir eru Austur-Finnar, 2
milljónir Armeniumanna, og
svo eru mongólsku kynþætt-
irnir. Tadsjikar tala persnesku
og þrír kynflokkar í Norðvest-
ur Síberíu finnsku. Þessar
þjóðir eru mótmælendatrúar,
grísk-kaþólskrar, rómversk-
kaþlóskrar o. s. frv. Þá eru Gyð-
ingar, Buddhatrúarmenn, Lam-
aistar og Animistar, auk mill-
jóna, sem eru mohammeðstrú-
ar.
Hér er um þjóðflokka og
þjóðir að ræða, sem eitt sinn
voru sjálfstaeðar og stoltar, af
sögu sinni og menningu, trú og
tungu. —• Margar þeirra hafa
ef til vill ekki enn heyrt um
„hinar kúguðu nýlenduþjóðir
heims“, sem hver af annari
hafa fengið sjálfstæði sitt við-
j urkennt.
Kannske á Kruslhev eftir að
reyna, að gífuryrði hans um
nýlendustefnu og nýlendukúg-
un, hafa allt önnur áhrif en
hann ætlaðist til. Hans eigin
i vopni verður aftur til hanS
varpað.
Samkvæmt 3. gr. reglugerðar um útrýmingu heilsuspill-
intíi íbuða frá 10 janúar 1956 skulu þau sveitarfélög, sem
^ hafa ákveðið að gera ráðstafanir til útrýmingar á heilsu-
spillandi íbúðum og óska eftir að njóta aðstoðar ríkisvalds-
ins, sækja um slíka aðstoð til húsnæðismálastjórnar, og
sk-ulti fylgja umsóknunum eftirfarandi gögn:
a. Kostnaðaráætlun yfir fyrirhugaðar fram-
kvæmdir ásamt teikningum.
b. Upplýsingar um það, hvenær framkvæmdir
hafi hafizt eða muni hefjast og hveriær þeim
skuli Ijúka. Taka skal fram, á hvaða stigi slíkar
framkvæmdir kunna að vera, þegar umsókn er
send.
c. Upplýsingar um, hvaða húsnæði á að útrýma,
lýsing á því, svo og hversu margt fóík býr í því ÍJ
húsnæði.
d. Ef úm annað húsnæði er að ræða en herskála,
vottorð viðkomandi héraðslæknis, í Reykjavík
borgarlæknis, um að húsnæði það, sem útrýma
á, sé heilsuspillandi.
Sveitarstjórnum er bent á að senda umsóknir sínar sem
fyrst, og koma eigi aðrar umsóknir til greina við ráðstöfun
á fjárframlagi ríkissjóðs fyrir árið 1955 en þær, sem berast
fyrir 15. febrúar n.k.
13. janúar 1956.
Húsnæðisonáíasfjérn.
TILKY
frá
varðansii framtalsaðstoð
Samkvæmt 33. gr. skattalaganna ber skattstofunni að
aðstoða þá gjal'dendur við útfyllingu framtalseyðublaða,
sem ekki þykjast færir um slíkt, enda veiti þeir allar nauð-
synlegar upplýsingar er með þarf.
Undanfarin ár hefur stór hluti framteljánda í bænum
komið á skattstofuna og óskað eftir aðstoð. Enda þótt flestir
þeirra hafi verið full færir um slíka skýrslugerð, hefur
að- ioð þessi verið veitt. Vegna þess hve fjöldi framteljenda
er orðinn mikill, húsnæði skattstofunnár takmarkað og
annir í janúarmánuði miklar er óhjákvæmilegt að tak-
marka nú mjög þessa aðstoð.
Verður hún veitt á tímabilinu 23.—31 janúar, frá kl.
9—12 og 13—18, nemá á laugardag til hádégis á III. hæð
í Alþýðúhúsinu, herbergi nr. 17, 18 og 22.
Er þéss væ&zt, að þeir einir, sem ófærir eru íil að telja
fram, notfæri sér þessa aðstoð.
JVVWUVVUVVVUVVJWWVVVVV%VWU%VW%WW'.VVW\ .