Ritmennt - 01.01.2000, Blaðsíða 88

STEINGRÍMUR JÓNSSON
RITMENNT
þá var allt gott, þá var eg einn sá bezti drengur
sem hann hafði verið samtíða.
Magnús átti eftir um það bil hálfan þriðja
mánuð af lærdómstímanum í prentsmiðj-
unni, en fékk sig lausan „með mestu harð-
filgni'' hjá Hallgrími Sveinssyni dómkirkju-
presti, sem var yfirmaður prentsmiðjunnar í
fjarveru Björns ritstjóra. „[...] hann vildi
ómögulega sleppa mér," skrifaði Magnús,39
en þó gerði hann það, svo af því getur þú séð að
eg var allt annað en rekinn burtu. Eg fékk hjá
prentsmiðjunni nýjan fatnað og ýmislegt, og
skilst við hana (eða hennar menn) með góðri vin-
semd. - Eg er einnig fullnuma í handverki mínu,
og get eg gengið að því í Amer. ef svo ber undir,
og Guð lofar mér að lifa.
í tveimur bréfum til móður sinnar lýsir
Magnús vesturferðinni. Gekk ferðin frá ís-
landi heldur illa, og fengu útflytjendurnir
vont veður alla leið til Edinborgar sem þeir
komu til eftir sjö daga siglingu. Kveðst
Magnús þá stundum hafa verið lítið eitt sjó-
veikur, en kona Sigmundar, Guðbjörg (sem
þá var ófrísk að þriðja barni þeirra hjónanna,
Herberti síðar prentsmiöjustjóra), hafi verið
mjög veik alla leiðina.40 í Edinborg hafði
Sigmundur ýmsum verkefnum að sinna svo
ferðalangarnir staðnæmdust þar fáeina daga
en fóru síðan til Glasgow „með járnbraut
yfir endilangt Skotland, það ferðalag tók hér
um bil hálfan dag, og þótti mér á þeim dög-
um eins skemtilegt og það var nýtt til mín
að hvirflast í gufu-vögnum yfir landið"
skrifar Magnús fimm árum síðar. Þegar
vesturfararnir komu til Glasgow fóru Sig-
mundur, hans fóllc og Sigfús Eymundsson
sem var og með í för á eitthvert hótel þar
sem beðið skyldi uns gufuskipið yrði tilbú-
iö til Ameríkuferðar. Kom ferðalöngunum
saman um að þeir skyldu allir hittast hinn
næsta dag urn borð í skipinu. Skömmu eftir
að Magnús kom um borð fékk hann bréf frá
Sigmundi þar sem hann kvaddi Magnús og
sagðist ekki fara með skipi þessu til Amer-
íku og elclci vita hvað hann ætlaði sér að
gera, „og það er allt og sumt er eg hefi heyrt
frá honum síðan upp til þessa dags".41
Þótt Magnúsi brygði náttúrlega við þessi
tíðindi ákvað hann engu að síður að halda
ferð sinni áfram. Sigmundur dvaldist hins
vegar í Skotlandi um hríð, lcynnti sér prent-
smiðjumál og fékk þjálfun í prentsmiðju Ed-
inborgarháskóla, keypti sér nýja prent-
smiðju og sneri aftur til íslands.
Illdeilur 1883-84
Það er kunnara en frá þurfi að segja að þeir
sem stóðu í fremstu röð í blaðaútgáfu á 19.
öld áttu oft í illdeilum og málaferlum sín í
milli. Mun fleiri menn en ritstjórarnir ein-
göngu drógust inn í deilur þessar, og slculu
hér tínd til nokkur dæmi úr hréfum Jóns
Steingrímssonar til Magnúsar Andréssonar.
Valdimar Ásmundsson, sem hóf útgáfu
Fjallkonunnar 1884, var þegar árið áður orð-
inn flæktur í illdeilur við Gest Pálsson rit-
stjóra Suðra og var „við undirrjett [...]
dæmdur í 50 kr. sekt í brjefmeiðyrða-máli
þeirra Gests. Hann (V.Á.) hefur nýl. samið
stafrófskver, en Sig. Kristjánsson gefið út."42
Stafrófskver Valdimars kom fyrst út í
Reykjavílc 1878, prentað hjá Einari Þórðar-
syni, en var nú prentað í annað sinn með
39 Lbs 5224 4to (MI til SvG, 23.3. 1883).
40 Lbs 5224 4to (MI til SvG, 12.8. 1883].
41 Lbs 5224 4to ]mI til SvG, 18.11. 1888).
42 Lbs 5219 4to |JSt til MA, 30.9. 1883).
84