Tímarit um uppeldi og menntamál - 01.01.1888, Page 82

82
kirkjuskoðunarferðum sínum áttu að grennslast eptir
pekkingu barna í kristindómi, og rannsaka, hversu prest-
ar lej'stu kennsiu- og umsjónarstarf sitt af liendi. Próf-
astar gáfu síðan skýrslu til biskups.
f>ó að kennsla í lestri væri ekki lögboðin, var börn-
um á ýmsum heimilum sagt til í lestri, og seinna var
djáknunum við ldaustrin gert að skyldu, »að koma á
hverri viku til nokkurra bæja í söfnuðinum til pess að
kenna börnum kristindóm, en einJcum að veita þeim
tilsögn í bölclestri“ (Forordn. um húsvitjanir á Islandi
27. maí 1746, § 12). jþá var boðið, að börn skyldu læra
bóklestur, áður en pau væru staðfest, þar sem einJiver vœri
lœs á heimilinu (Br. til biskupanna yfir Islandi 29. maí
1749). |>ví næst var svo fyrir mælt, að allir, sem ekki væru
orðnir of gamlir til að læra bóklestur áður en peir væru
staðfestir, skyldu læra að lesa, en peir, sem ekki væru
staðfestir fyr en um prítugt, eða par um bil, skyldu
lausir við pá skyldu. (Br. til Finns biskups Jónssonar
10. apríl 1760).
Svo stóð nú um langan tíma, að kristindómspelck-
ingin var hið eina, sem veruleg áherzla var lögð á og
skilyrðislaust lögboðin; lestur aptur á móti lögskipaður
með nokkrum takmörkunum. En með brjefi til Hann-
esar biskups Finnssonar um kennslu og uppeldi barna
í Skálholtsstipti (2. júlí 1790) eru gjörð ýms ákvæði
um barnakennslu, er til framfara horfðu.
Aðal-ákvæðin eru pessi:
1, Ilvert barn skal byrja lestrarnám áður en pað er
fullra 5 ára.
2, Ef foreldrar vanrækja petta, á presturinn að gefa
peim áminningu; en láti foreldrar sjer ekki segjast,
og kenni barni ekki lestur fyr en pað er 7 ára,
bæta peir fje eptir ákvæði sýslumanns, og skal
fjenu varið til uppeldis fátækra barna í sókninni.