Ísafold - 01.03.1927, Blaðsíða 4

4
í S A F Q L D
I
þýskuf togari strandar
við Þorlákshöfn.
Allir menn bjargast.
Fyrir skömmn strandaði þýskur tog-
ari, Arthur Kichardson frá Weser-
miinde, við porlákshöfn, sn'ður með
Hafnarnesinn, mjög nálsegt vörðanni.
Var hann á leið austan frá Dyrhóla-
ey og œtlaði til Reykjaness, á reið-
-ar þar.
Togarinn strandaði kl. 9, og skilaði
honum svo langt á land npp, að eng-
um erfiðleikum var bundið fyrir skipS
menn að komast heilu og höldnu í
land. Komu þeir heim í porlákshöfn
ki. 11, og voru þá ekki votir nema
upp í mitti.
Togarinn brotnaði strax svo mikið,
að sjór gekk út og inn um hann, og
síðan hefir hann brotnað enn meir,
og. er talið ógerningur að ná honum
og er talið ógerningur að ná honum úf.
Togarinn var með 100 körfur af
fiski. Skipsmenn voru 13 og fóru á-
leiðis heim með Lyru síðast.
IslandsTinnr
í Finnlandi.
Amold Nordling docent flytur fyr-
iriestra um íslensk málefni við
háskólann í Helsingfors.
í sumnr dvaldi hjer’fínskur menta-
maðnr, Arnold Noídling docðnt og
bókavörður við háskólabókasafnið í
Helsingfors. Fór liann hjer víða um
Iand og nam svo vel íslensku á þess-
um tíma, að fátítt muu vera, eða eins-
dœmi um útlending.
Síðan hann kom heim hefir hann
haldið fyrirlestra um fslandsmál í
háskólanum og skulum vjer hjer
birta kafla úr brjefi frá honum um
þettn. Er brjefið skrifað á ísleusku
og sýnir það vel hvað lir. Nordling
hefir numið mál vort rjett og er vel
að sjer: „Síðasta haust hjelt jeg þrjú
fyrirlestra á viku, tvo um „Heims-
kringlu** en einn um íslensku nú-
tfmans. En þetta vor sem kemur ætla
jeg áð lesa nemenduni mínum einn
klukkutíma „Ágrip af forníslenskri
bókmentasögu' ‘ eftir Sigurð Gnð-
mundsson (framhald), en annan nra
sögnna „Sálin vaknar' ‘ eftir Einar
Hjörleifsson (Kvaran).“
pað er gleðiefni að íslendingar
skuli hafa fengið jafn glöggvan og
vinveittan mann, eins og hr. Nord-
ling, sem skýranda íslenskra hug-
sjóna og skáldskapar meðal Fiime.,
sem að sjálfsögðu hafa vitað mjög
lítið um ísland fram að þessu. —
Mörgum mönnum, sem ekki hafa haft
jafn mikið til brunns að bera og
Nordling, og eigi hafa gert sjer jafn
mikið far um það og hann, að kynn-
ast hókmentum vorum, þjóðinni
sjálfri og hugsunarhætti hennar,
hefir verið hrósað mjög og hampað
hjer. En það er leiðinlegt fjrir okk-
nr eftir á, að hugsa um hve lítil-
fjörlegar móttökur sá maður fjekk,
spm lagði sig allan í líma til þess
að kynnast okknr sem best og skilja
okkur sem rjettast, til þess að geta
borið hróður okkar út meðal þjóðar
•sinnar, sem okkur hefir lengi hjart-
fólgin verið, en hefir lítið vitað um
okknr áðnr.
Sorglegt atvik.
Hvammstanga 25. fehr.
Á býlinu Torfuslaðahúsum á Mið-
fjarðarhálsi í Vestur-Húnavatnssýslu
hýr Bjöm Guðmundsson hóndi. —
Hann átti son 15 ára að aldri, ei’
Björn hjet. — Fór Björn bóndi
snöggva ferð til næsta bæjar, en son-
nr hans Björn, húsfreyjan og ung-
barn vorti eftir heima. pegar bóndi
kemur heim aftur, var Björu sonur
hans ekki lieima og húsfreyja vissi
ekki hvar hánn var; hafði liann vef-
ið fjarverandi nm stund. Leið en.i
góð stnnd, og pilturinn koni ekk'..
Fór þá húsfreyja út til þess að leita
að honum. Hún fer niður að fjárhúsi,
er stendur þnr á túninu, skamt fr.í
bænum, og sjer hún að hnrðin er lok-
uð nð iunanverðu. Hún kallar inn, e.i
fær ekkert svar. petta þótti henni
grunsamlegt og hlevpur heim til bónda
sín.s og segir honuro frá þessu. Fara
þau svo bæði, húsbóndi -og húsfreyja,
niður að fjárhúsinu og brjóta upp
hurðina. pegar inn kernur, sjá þau
þá hryllilegu sjón, að pilturinn hang-
ir þar allsnakinn niður úr húsmæn-
inuin. — 1 dauðans ofhoði fá þau
náð dregnum niður, en sjá ekkert
lífsmark með honum. — Sent er sam-
stundis lil næsta hæjar til þess að
fá menn þaðan til þess að sækja
lækni út á Hvammstanga. — pegar
læknir kemur, finnur hann ekkevt
lífsmark með drengnum, segir hann
látinn fyrir 3 klst. — Sagði lækn-
irinn, að liann hefði aldrei sjeð
eins átakanlega sjón, sem þá, er liana
kon'i' heim að Torfustaðalnisum, þar
sem bóndi og húsfreyja sátu vonlaus
og niðurbeygð yfir piltinnm látnuœ.
Pilturinn liafði verið cfnilegur og
vel gefinn, og í miklu uppáhaldi lijá
foreldrunum, og vissu engir að hann
Væri veiklaður.
—-—<m>-—■—
togari með dieselujej.
Fyrir stuttu kom hingað þýskur
togari, sem var með ólíkum útbúnaði
og þeim, er menn eiga að venjast.
Togarinn er frá Cuxhafen, og heit-
ir Ricliard Ohlrogge. Hann er tveggja
ára gamall. Er í honum dieselvjel 850
hestafla, og fer skrúfan 250 sníin-
inga á rnínútu. Skipið fer 13—14 sjó-
mílur á vökunni.
En hið merkilegastn. er hin afar-
litla olíueyðsla skipsins. Vjelin eyoir
á sólarhring í fullum gangi 1,2 tonni.
En olíugeymar í skipinu eru svo stór-
ir, að þeir taka 68 tonn, og hefir #cip-
íð því olíuforða fyrir 2 mánuði, þó
altaf sje farið með fullri ferð. parf
það því ekki að vera að snópa inn á
höfnum á viku og hálfsmánnðnr fresti
til þess að fá sjer eldsneyti.
pá er og ýms önnur nýbrevtni í
skipinu. Vindan gengur fvrir ’raf-
magni; heita loftinu, sem hleypa þarf
út af vjelinni, er veitt í vatnsgeymi,
og hitar vatnið úr honum alt skii ’ð.
pá er og brædd lifrin við þetta hita-
loft. Og ýmiskonar annar útbúnaðnr er
mjög ólikur því sem títt er á togur-
um.
Skipið er 45 m. langt og 7,4 metr.i
breitt. Skipstjóri sá, sem nú er á
því, hefir verið með marga togara af
gömlu gerðinni, en segist takn þessa
tilhögun alla langt fram yfir það,
sem hann hafi áður vanist. Einkuin
sje sparnaðurinn augljós.
Skip þetta hefir reynst svo vel, að
nú þegar er farið að byggja 4 togara
í viðbót með samskonar útbúnaði.
Eiils og kunuugt er, er kolaeyðsla
togaranna einn mesti útgjaldaliður-
inn í rekstri þeirra. Væri mikils vert
um það, ef hægt væri að losna við
hann. Hafa nú pjóðverjar riðið á
vaðið í því efui. Er full ástæða fyrir
togaraeigendur hjer að athuga þetta.
0
Höfuðbólið Reykholt.
Úr brjefi.
28. janúar fjeil fjósið í Reykholti
í Borgarfirði ofan á kýrnar. petta
skeði að morgni dags og var fjósa-
maður nýbyrjaður á verkum sínum.
Komst Iiann með naumindum út.
Vegna þess að þetta gerðist á þeim
tíma er fólk vnr kornið á fætur, tókst.
með snarræði og duguaði nð rjúfa rof-
ið svo fljótt ofnn nf kúnum, að þær
náðust lifandi. En óskemtileg mundi
aðkomau Iiafa verið, ef þetta hefði
borið við að nótfu.
Fyrir þennan atburð rifjast upp
fyrir mjer grein, sem frú Guðrún
Briem reit í Mbl. 27. ágúst s. 1. um
meðferð þessn sögúfræga staðar. Á
að láta bústað Snorra Sturlusonar,
hfifuðbólið nafnfræga, ganga svo úr
sjer, áður en neitt er að gert frá land-
eiganda (ríkis) hálfu, að næsta frjett
þaðan sje sú, að nú hafi bærinn falt-
ið ofnn á fólkið?-----—
FRJETTIR
Úr verstöövunum.
Sandgerði, FB 22. febr.
Afli góður, 8 bátar rjeru í gær og
aftur í dag. í fyrradag fengu bátar
450—850 lifrarpotta í róðri, en fisk-
urinn er lifrarlítill, 40 lifrarpottar í
skpd. í gær fengu bátar 280—500
lifracpotta. Komu með hátt i lest.
Allir bátar á sjó í dag. — Kvefpest,
væg, annars gott heilsufar.
Sandgerði, FB 25. febv.
í fyrradag fengust 4—780 lítrar
af lifur á bát og í gær frá 500—
840. Er þetta ágætis afli. Flestir
bátar koma með fulla lest eða nær
því fnlla. Allir bátar á sjó í dng,
nema einn, vegna bilunar. Ágætis-
veður. H.jer eru nú 10 landbátar, 6
útilegnbátar. Vestfirsku bátarnir
„Tsleifuri ‘, „Hnrpa“ og „Frevja“
láta hjer npp lifur.
Akranesi, FB 25. febr.
Ágætis afli, svo formenn segjast
ekki muua annan eins. Allir bátar
kornn fullir. „Einar pveræingur*’
hafði mikinn fisk á þilfari í gær. —
Er vnkað dag og nótt. Undir eins og
drifið liefir verið upp úr bátunum
er farið á sjó nftur.
Keflavík, FB 25. febr.
Mokafli í gær, liæst 880 lítrar a£
lifur, sem mun svara til 20 skjid.
Afli 12—20 skpd. á bát. Einn bátur
hafði á þilfari, gat ekki innibyrgt.
AÐ AUSTAN.
Seyðisfirði 22. fehr. FB.
Frá Hornafirði.
Hornafjarðarbátar tveir fóru í róð-
ur á föstudag, fjekk annar 1- -l'.A
skpd., en hinn 2%. Dauft fiskiútlit
ennþá. Vjelbátar hjeðan, af Norð-
firði, Eskifirði og Reyðarfirði búnst
til ferðar til Hornafjarðar og Djúpa-
vogs.
Coopers baðlyiln
ávalt fyrirliggjandi
í Heildv. Garðars Gíslasonar
Vi er Eneexporttörer av
Kainit og Kaligödninger
fra de nye Polske Gruber, og söger Forbindelse með Islandske Tmportörer..
Handelsbolaget „Polonia'Bondesson <£• Co.
Klippan, Sverige.
Kaupdeilur eystra.
Kaupgjaldssamningar hafa ui.dan"
Tarið staðið yfir hjer og á Norðfirðí.
Vinnnveitendur á Seyðisfirði bjóða
90 aura um klst. í dagvinnu lægst,
en verkafjelagsmenn kafmi afdrátt-
arlaust og’ krefjast að fvrri samning-
ar gildi framvegis 1927 með 1 kr.
tímakaupi í dagvinnu karlmanna. Á
Norðfirði hafa vinnuveitendur boðið
80 aUra, en verkamenn vilja 90 au a,
en höfðu áður 95. Samningar hafa
því strandað á báðum stöðunum. Á
Norðfirði vinna nllmargir fyrir 80
aura. Vinnuveitendur hjer tilkyntu
í gær kauptaxta fyrir dagvinnu og
bjóða karlmönnam 90 aura. Fjelr.'s-
menn hættu vinnu, en utanfjelags-
meim vinna fvrir 90 aura á Idukku-
stund. Atvinnulítið sem stendur. —
Góðviðri undanfarið. Snjókomn. Far-
andkvillnr evu í rjenun.
AÐ NORÐAN.
Akureyri 22. febr. FB.
Aflafrjettir o. fl.
Dágóður fiskafli innarlega á firð-
inum. Ennfremur orðið smásíldar
vart. Kemur björgin sjer vel, því
ntvinnuleysi hefir vérið síðuii á vet-
urnóttum og afkomn manna cftir
sumarið með lakasta móti. Viðskifta-
deyfð ríkjandi.
Orðabók Sigfúsar Blöndals. Sam-
kvæmt frjett frá sendikerra Dana,
segja „Berl. Tidende“ frá því, að
fjárveitinganefnd þjóöþingsins hafi
fallist á tillögu frá Byskow kenslu-
málaráðherra um það, að veita á auka
fjárlögum 8000 kr. til þess að stand-
ast straum af útgáfukostnaði orða-
hókar Sigfúsar Blöndals.
Hrefna hafði verið drepin á Eyja-
firði fyrir skömmu, skamt utan við
Hríscy. Er það fyrsta hrefnan, sem
Eyfirðingnr veiðu þetta árið. En uud-
anfarin ár hafa þeir drepið all-
margar.
\
Brúarfoss fer frá Kaupmannaköfn
11. þ. m. og hingað til Reykjavíkur.
Hjeðan fer liann vestur og norður
um land 26. s. m., og kemnr við á
helstu höfnunum; síðan til útlanda.
Vikivakar. Ungmemiafjel. Velvak-
andi hjer í bænum hefir tekið sjer
fyrir hendur að revna að koma hjer
upj> dansflokki, er dunsi vikivaka
En eins og kunnugt er, er óhægt um
vik. því danslögin gömlu eru týnd.
og lýsingar á dansinum litlar sem
engar til. Til þess að fá vitneskju
um tilhögunina, er kelst að snúa sjer
til Færeyinga. Danskvæði eru mörg
til, eins og kunnugt er, þó lögin - æu
gleymd. Forgöngumennirnir hafa þó
fengið eitt gamalt vikivakalag og
kvæðisbrot, sem lifað hefir á vSrjui
manna. Er þess að vænta að menn
gefi sig fram við fjelagið, ef þeir
kynnu að hafa heyrt lög, sem verið
gætu gömul vikivakalög. Helgi Val-
týssou stjórnar þessum vikivakaæf,-
ingum.
Stjómarbótar-fyrirlestur Guðmuud
ar Finnbogasonar, er haun hjelt á
fundi noirænna embættismanna h.jer
í sumar, var prentaður í riti embætt-
ismanna-fjelagsins. 1 „Luuds Dng-
blað“ 10. jan., er ítarleg grein um
fyvirlesturinn. í niðnrlagi greinarinn-
nr or þannig komist að orði, að liug-
myndir G. F. sjeu þess verðar, að-
löggjafar stórþjóðanua gefi þoi'n
gaum.
Um Grímsneshjerað hafa sótt þess-
ir læknar: Jóhann J. Kristjánsson,.
Höfðahverfishjeraði, Halldór Stefáns-
son, ísafirði, Lúðvík Norðdal, Eyrar-
bakka, Páll Kolka, Vestmannaeyjðm<
og Kristmundur Guðjónsson, Reykj-
arfjarðarhjeraði.
Fjcl/u/ norm nna b i'tvísindamanna
heitir fjélagsskapur, er stofnaður
var fyrir 9 árum. Er tilgangur fje-
lagsius m. a., að sjá um, að við-
kynning og samvhína sje sem best
milli allra. þeirra marna á Norður-
löndum, er fást við búfræðiatlmg-
anir, tilraimir, kenslu og iiafa á
hendi þau störf, er miða til fraín-
fara í búnaði. Fjelagsdeildirnar
bafa verið 4, í Danmörku, Noregi.
Svíþjóð og Finnlandi. I’að kom t.il
orða hjer fyrir nokkrum árum, að
stofnuð vrði fjelagsdeild hjer á.
í.slandi. En úr því befir ekki orðið,.
fyrin en nú. þ. 23. ]>. m. fyrir for-
göngu Pálma Einarssonar og Sig..
Sigurðssonar. Var fundur haldinn
og fjelagsdeild stofnuð, lög saín
]>ykt í samnemi við lög fjelags-
lieildarinnar. Þessir voru kosnir í
stjórn: Ilalldór Villijálmsson, Sjg.
Sigurðsson og Pálmi Einarssón. -—
Tolf inenn gengn í f.jelagið.
Á Knaxrarnesi rak fyrir stuttu lík
Páls Sigurðssonar, sem fórst með vjfel-
bátnum „Baldri" í haust. Líkið vsir
flutt hingað með Suðurbxndi.