Lesbók Morgunblaðsins - 03.03.2001, Side 7

Lesbók Morgunblaðsins - 03.03.2001, Side 7
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS ˜ MENNING/LISTIR 3. MARS 2001 7 una sem líkingu fyrir sálarástand mannsins, yfir raunsæið um miðja öldina eins og það birt- ist í verkum manna eins Courbet og til loka nítjándu aldar með verkum impressjónistanna eins og Monet, Pissarro og Sisley. Þá eru enn- fremur verk eftir Cézanne á sýningunni,“ seg- ir Ólafur. Varpar ljósi á íslenska landslagslist Að sögn Ólafs er hér á ferð tímamótasýning, ekki síst vegna þess að þetta er í fyrsta sinn sem verk helstu listamanna Frakklands frá þessu tímabili eru sýnd í íslensku safni. „Þessi sýning hefur líka mikið gildi fyrir Íslendinga, þar sem landslagslistin hefur svo sterka stöðu og að vissu marki ætti sýningin að geta varpað ljósi á þá íslensku landslagslist sem vex fram í byrjun 20. aldarinnar,“ heldur hann áfram. „Upphaf málsins var að við í Listasafni Ís- lands höfðum samband við forstöðumann Petit Palais fyrir um tveimur árum til að kanna möguleika á því að sýna franska nítjándu ald- ar list. Þá kom í ljós að þar var verið að móta þessa sýningarstefnu vegna framkvæmdanna, sem sé að senda sýningar til valinna safna víða um heim undir yfirskriftinni Sendifulltrúar Petit Palais. Sýningin fer einnig til Bergen og Kaupmannahafnar enda ekki alveg eins dýrt að flytja sýninguna milli landa þegar þrjár stofnanir geta staðið að því í sameiningu. Ég vonast til að þessi sýning verði upphafið að aukinni samvinnu Listasafns Íslands við hin stóru söfn í Evrópu og að við eigum í framtíð- inni von á að fá hingað fleiri stórar listsögu- legar sýningar,“ segir Ólafur og upplýsir að hann eigi nú þegar í viðræðum við Tretyakov- safnið í Moskvu um sýningu á rússneskri alda- mótalist. Í tilefni sýningarinnar Náttúrusýna hefur verið gefin út vegleg sýningarskrá með grein- um eftir Isabelle Collet, Marie-Christine Boucher, Maryline Assante og Dominique Boudon, listfræðinga hjá Petit Palais-safninu í París, í íslenskri þýðingu Sigurðar Pálssonar. Í sýningarskránni er að finna almenna texta um stöðu landslagsmálverksins í evrópskri myndlist frá 17. öld til 19. aldar ásamt stuttum textum um hvert einstakt verk á sýningunni. Sýningarskráin er gefin út í samvinnu við Bergen Kunstmuseum í Noregi og er hún á þremur tungumálum; íslensku, norsku og frönsku. Maurice Denis: Konur að baða sig, hluti af þriggja fleka samstæðunni Kvöld í Flórens, 1910. Þemað í myndunum mun vera fengið beint úr Tídægru eftir Boccacio, einn helsta rithöfund Ítala á fimmtándu öld. Í sýningarskrá segir frá því að Maurice Denis hafi fimmtán ára gamall fengið hugljómun frammi fyrir mynd fra Angelico, Krýning Maríu meyjar, í Louvre-safninu. Þessi reynsla beindi honum á braut listarinnar. Hann lærði myndlist í Julian-akademíunni og þar kynntist hann Ranson, Bonnard, Sérusier, Vuillard og Roussel og með þeim síðastnefnda stofnaði hann Nabis- hópinn svokallaða en „nabi“ merkir spámaður. Vinir hans kölluðu hann „nabi hinna fögru íkona“ og varð hann fljótlega málsvari hópsins. Árið 1890 birti hann í tímaritinu Art et Critique stað- hæfingu sem átti eftir að hafa mikil áhrif í sögu nútímamálaralistar. Þar skilgreindi hann mál- verk sem „sléttan flöt þakinn litum samkvæmt ákveðnu skipulagi.“ Þessi kenning hans varð til þess að nú er litið á hann sem einn af fyrirrennurum abstraktlistar. Alphonse Osbert: Kvöld í fornöld, 1908. Osbert gat sér snemma gott orð sem höfundur tákn- rænna málverka og viðkvæmnislegra pastelmynda á svipuðum nótum og Puvis de Chavannes. Hann tók reglulega þátt í sýningum Rósakrossins, sem Sâr Peladan stóð fyrir á árunum 1892– 1897, og tók brátt að líta á listina sem trúarbrögð fegurðarinnar. „Í myndum af ímynduðu lands- lagi, þar sem listagyðjur fornaldar eru á kreiki, tekst Osbert með fínlegu birtu- og litaspili að miðla angurværu andrúmslofti og þema sem var efst á baugi undir lok nítjándu aldar, þ.e. rás tímans. Í þessari mynd leitar málarinn að tjáningu nýrrar andlegrar göfgi með því að leita í ein- faldleika náttúrunnar og miðlar hér kvöldandakt við sólarlag. Í strangri myndbyggingu er stillt upp sem andstæðum annars vegar höfuðskepnum, jörð, vatni, lofti og láréttu ofurefli þeirra, og hins vegar lóðréttum hverfulleika hins skapandi anda sem listagyðjurnar eru fulltrúar fyrir. Sam- spil andstæðra lita undirstrikar þessar táknrænu andstæður; appelsínugult og fjólublátt,“ segir í sýningarskrá. Alfred Sisley: Kastaníutrjágöng í Celle-Saint-Cloud, 1865. Í sýningarskrá segir um málverkið að það sé ein elsta mynd sem varðveist hafi eftir Sisley. Stærðin sé óvenjuleg fyrir þennan málara og bendi það hugsanlega til þess að hann hafi málað hana fyrir Salon-samkeppni og dómnefndin hafnað henni, enda hafi menn þá lítinn áhuga haft á að opna sýningarnar fyrir ungum landslags- málurum. „Sisley var búsettur í París til ársins 1870 og fór um allt nágrennið í leit að myndefni. Þeir Renoir fóru oft saman út í þorpið Marlotte sem er í jaðri Fontainebleu-skógar. Celle-Saint- Cloud er tuttugu kílómetrum vestan við París og varð fastur viðkomustaður raunsærra lands- lagsmálara eftir að Paul Huet og Charles-Francois Daubigny byrjuðu að mála þar. Í augum Par- ísarbúa er skógurinn útivistarstaður enda glittir í tvo menn á skemmtigöngu í skugga kast- aníutrjánna ef vel er að gáð. Frumleiki myndarinnar felst í því að forgrunnurinn er næstum auður og mynddýpt landslagsins næst fram með skuggasvæðum og ljósum svæðum en birtunni komið til skila með stórri pensilskrift,“ segir í sýningarskrá. Meindert Hobbema: Myllurnar, 1664-1668. Hobbema bjó alla tíð í Amsterdam og fékk ungur inngöngu í vinnustofu Jacobs van Ruisdael og eignaðist hann að vini. Í sýningarskrá segir að þetta málverk hafi notið þvílíkra vinsælda á nítjándu öld að árið 1873 hafi birst um það mikil grein í Stóru alfræðibók Larousse, miklu lengri en sú sem fjallaði um listamanninn sjálfan. Hobb- ema gerði margar eftirmyndir af þessu málverki. „Á þessum árum er list hans að verða sjálf- stæðari og óháðari Ruisdael; litirnir eru sterkari, teikningin nákvæmari, stíllinn léttari og loft- kenndari og andrúmsloft öðruvísi ljóðrænt. Eins og samtíðarmennirnir notar hann takmarkaðan litaskala af grænu og brúnu sem miðlar tilfinningu fyrir einum lit, en ólíkt þeim lyftir hann þess- um eintóni upp með skærrauða litnum á tígulsteinaþakinu. Ljómandi blár himinn með hvítum skýjum leggur enn meiri áherslu á dökkan massa trjánna,“ segir í sýningarskrá. LEIÐSÖGN verður um sýninguna í Listasafni Íslands sem hér segir:  Sunnudaginn 11. mars kl. 15: Margrét Elísabet Ólafsdóttir fagurfræðingur.  Sunnudaginn 18. mars kl. 15: Stella Sigurgeirsdóttir, safnkennari og myndlistarmaður.  Sunnudaginn 25. mars kl. 15: Margrét Elísabet Ólafsdóttir fagurfræðingur.  Sunnudaginn 22. apríl kl. 15: Stella Sigurgeirsdóttir, safnkennari og myndlistarmaður. Fyrirlestur og umræður um franska myndlist  Fimmtudaginn 22. mars kl. 20.30: Nathalie Jacqueminet, listfræðingur á Listasafni Íslands, flytur fyrirlestur- inn „Á slóðum Náttúrusýna: Straumar og stefnur í franskri myndlist á 19. öld.“  Fimmtudaginn 29. mars kl. 20.30: Pall- borðsumræður í tengslum við sýn- inguna um náttúrusýn íslenskra lista- manna á 20. öld í samvinnu við Listaháskóla Íslands.  Listasafn Íslands er opið þriðjudaga til sunnudaga kl. 11–17, nema fimmtu- daga, þá er opið til kl. 22, einnig á skír- dag. Lokað mánudaga, nema hvað opið verður á annan í páskum, 16. apríl nk. Safnið er lokað á föstudaginn langa, 13. apríl.  Kaffistofan á 2. hæð safnsins er opin á almennum afgreiðslutíma. Veitingar Sveins Kjartanssonar, mat- reiðslumanns kaffistofunnar, verða með frönsku ívafi meðan á sýningunni stendur.  Sýningin verður opnuð almenningi á þriðjudag kl. 11 og henni lýkur 22. apríl. LEIÐSÖGN OG UMRÆÐUR

x

Lesbók Morgunblaðsins

Direkte link

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.