Lesbók Morgunblaðsins - 19.11.1988, Síða 11
Ekki eru þeir margir, sem hafa kjark og dugn-
að til þess um sextugt að taka sig upp til
langdvalar í annarri heimsálfu og setjast þar
á skólabekk. Þetta gerði Jón Baldvinsson
málari, sem opnar í dag málverkasýningu á
Kjarvalsstöðum og sýnir þar eitthvað af
afrakstri Ameríkuferðarinnar. Það var
sumsé fyrir tveimur árum, að Jón sem þá
var á 59. aldursári sínu og búinn að fást
við málverk allt frá 1957, réðist í stórbreyt-
ingu á lífi sínu - og ákvað um leið að gera
byltingarkennda breytingu á sinni eigin
myndlist. Hann hélt allar götur vestur til
Kaliforníu og innritaðist í San Fransisco
Art Institut, þar sem nokkrir íslenzkir lista-
menn, einkum af yngri kynslóðinni, hafa
numið.
Sýning Jóns á Kjarvalsstöðum mun vera
17. einkasýning hans og má af því ráða,
að hann hefur verið starfsamur. Hann hafði
hlotið leiðsögn í skóla undir stjóm Einars
Hákonarsonar og Ingibergs Magnússonar
og einnig á Det Jydske Kunstakademi í
Danmörku og líkt og margir aðrir íslenzkir
listamenn, hafði hann lengst af stundað list-
ina samhliða annarri vinnu.
í myndum Jóns
Baldvinssonar frá
síðari árum mátti
sjá sterk áhrif frá
Jóhannesi Kjarval,
sem birtust bæði í
sjálfri aðferðinni við
málverkið og svo
því, að Jón óf ýmsar
hulduverur saman
við landslag.
Nú hafa öll slík
Kjarvalsáhrif verið
lögð til hliðar. Mál-
verk Jóns eftir að
heim kom frá
Ameríku em í einu
orði sagt um fólk.
Það munu vera áhrif
frá skólanum í San
Fransisco, svo og
því sem málarinn sá
og kynntist þar
vestra. Ég sá það
sjálfur fyrir tveimur
árum í San
Fransico, að mynd-
listin þar var all-
nokkuð frábmgðin þeirri, sem ég hafði þá
áður séð austanvert í Bandaríkjunum. Mér
þótti hún óhátíðlegri og oft mátti sjá skyld-
leika við eða áhrif frá svonefndum alþýðu-
listamönnum. Ég sé nú, að þessi meginein-
kenni Kalifomíulistar birtast í verkum Jóns.
Hann hefur fjarlægst náttúmna í þeim skiln-
ingi, að landslag kemur naumast fyrir, en
fólk er vitaskuld hluti af náttúmnni einnig
- og í Kalifomíu er það með því skrautlegra
sem gerist. Fólkið í myndum Jóns er þó
naumast bundið við ákveðið svæði eða land;
það hefur merkingu, sem nær út yfír öll
landamæri. Fólk er allsstaðar eins, þegar
kemur inn að kjarnanum. Það setur upp
grímu og „lætur svo vel að látast" eins og
segir í vísunni. Það getur sett upp mörg
andlit, ef því er að skipta; lífíð er grímu-
ball. Þannig sér Jón Baldvinsson það að
minnsta kosti og þetta fólk er héðan úr
okkar íslenzka umhverfi ekki síður en frá
hinni sólríku Kalifomíu.
Nokkur orð um myndlist
Jóns Baldvinssonar, sem
opnar nú
málverkasýningu á
Kjarvalsstöðum.
Ljósm.:Lesbók/Sverrir.
Grímur, 1988
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 19. NÓVEMBER 1988 1 1