Lesbók Morgunblaðsins - 07.01.1984, Page 5

Lesbók Morgunblaðsins - 07.01.1984, Page 5
Því miður reyndust þessi hótel handa útlendum túrist- um. Gesturinn ók á stað í skoðunarferð ásamt með bíl- stjóra, auk leiðángursstjórans Prófetu á helgidegi. Sól skein í heiði samfara hvössum þurrum vindi mér áður ókunnum. Hús bænda voru lágreist og fornfáleg, en sólbaðsöld að dembast yfir þetta fólk; þó meir fyrir- sjáanleg en byrjuð. Sveitafólk mjakaðist útúr bæum sínum með börnin í halarófu dúðuð uppfyrir haus, og settist í forsælu útundir vegg. Sumir báru með sér bekk til að fá setið í ró og virt fyrir sér þessa einkennilegu sól sem þeir höfðu kanski ekki tekið eftir fyren í marxism- anum: nú átti þessi himnakroppur að fara að mjólka peníngum handa ríkinu fyrir tilbeina útlendra ferða- lánga sem kæmu til að liggja mannsberir á jörðinni. Betri bændur sátu í kolsvörtum sunnudagafötum út- undir vegg, konurnar dúðaðar í skuplur og sjöl til að klæða af sér hitann. Almenníngur hér hafði sumsé enn ekki fundið púðrið í sólinni, aðeins heyrt að þessi ein- kennilegi himnakroppur væri allra meina bót, en trúði því mátulega einsog öðrum sósíalistískum kenníngum; gætti þess þeim mun vandlegar að hvergi kæmist sól- arglæta að beru andliti fremuren öðrum líkamspörtum. Fáfræði veldur því að mér skilst ekki glögt hvers- vegna liðnar kynslóðir í Evrópu hafa allt frammá þenn- an dag klætt af sér sólskin. Siðmenníng fornþjóða virð- ist ekki hafa haft rúm fyrir „sólbað". Uppgötvun sólar var ófullkomin. Sú bændaregla að klæða af sér sól var tilamunda í gildi á íslandi á minni bernskutíð. Frú Prófeta skýrði þetta svo: sólskin var fyrir byltínguna talið yfirstéttarlúxus og algert eitur fyrir húðina á al- menníngi. Oft hef ég síðan vonað í mesta hrossakval- aralandi heimsins, Islandi, að alvaldið vildi grípa í taumana og senda til Rúmeníu alla horaða og óham- íngjusama hesta sem hjá okkur standa útá klakanum veturna í gegnum og naga visin strá uppúr hjarninu. 1. maí. Dumbúngur. Hiti 15° á celsíus. Þeir aflýstu skrúðgaungu þessa mikla hátíðadags og gáfu út snögg- soðna yfirlýsíngu: hann rignir. Síðar gert heyrinkunn- ugt að það gerði ekkert til því afmæli Flokksins væri eftir viku hvort eð væri. Úr því búið var að aflýsa skrúðgaungu 1. maí vegna veðurs, og afmæli sjálfs kommúnistaflokksins auk þess í sjónmáli, varð úr að frú Prófeta skyldi bæta mér þetta upp og taka mig í ferðalag til Sinaia. Frúin var að sínu leyti ekki sérfróð um innanhússerjur stjórnmálamanna og hafði réttilega lítinn húg á öðrum heilsum en barna sinna og bónda, auk pabba og mömmu. Hún sagði að hér hefði verið feiknalega harður vetur í Rúmeníu árið sem hún gifti sig. Þetta var ein af þeim látlausu prúðu konum sem ógna öðrum konum með því að drekka vatn; hæsta lagi ropvatn. Latneskar sagnir kann hún aftur- ámóti allar rétt í myndum, háttum, tíðum og föllum. Kókakóla þykir henni svo vont að hún kemur því ekki niður. Segist aldrei hafa verið mikið fyrir bókmenntir þó hún hafi lent í þeirri ógæfu að verða prófessor í þeim. Ég samhrygðist. Hún sagðist eiga fult í fángi með að ráða við andagiftina í fyrirskipuðum shakespeare- textum sem hún kennir í mentaskólanum. Tóbaki sinnir hún kvenna síst. í Sinaia eru hallir þeirrar þýskrar konúngsættar sem sat í fáeina ættliði að völdum í Rúmeníu; frú Prófeta slumpaði á og sagði tvo eða þrjá. Frúin var eingin viljandi brandarakona. Þessar þýsku kóngsmyndir, sem svo átti að heita, reistu hér einhverskonar hallareftirhermur í veiðikofa- stíl, sagði hún. Þeir sóuðu fé rúmena í þessa ljótu ofvöxnu þýsku kofa; lærðu ekki rúmensku fyren sá sein- asti, prins Michael der Arme, en hann var rétt að byrja í rúmensku þegar hann var rekinn úr landi; eða var hann kanski heingdur; búin að gleyma því. Jafnvel Karl Lupescu kunni ekki rúmensku nema einsog sígauni. Með leyfi frú, hvaða maður var það? Það var nefnilega svoleiðis að fyrstur þýskur kóngur sem var sóttur híngað til að stjórna hér, hann var sveitarómagi af hohenzollernætt með tóman poka í hendinni. Skömmu seinna var hann orðinn ríkasti mað- ur landsins og grúfði yfir ríkisfjárhirslunni. Ættin fór héðan stórrík. Michael litli kom hingað með eina handtösku, en fór þegar hann fór einsog ég sagði yður með tutt- ugu járnbrautarvagna af drasli í eftirdragi, sem hann stal hérna. Síðan giftist hann einhverjum dönskum sveitarómaga af ættinni parma (að hugsa sér að svona fólk skuli líka vera til í Danmörku). Getur þetta verið rétt? (NB Svo uppskrifað í vasabók eftir frúnni.) Við borðuðum lunch með frægri leikkonu og teingda- móður hennar sem er gift leikhússtjóranum franska. Um kvöldið kyntist ég heimspekíngi frá Salóníkí og grísku skáldi. Gríska skáldið var prófessor og kysti á hönd þegar hann kynti sig fyrir Prófetu. En þegar hann kysti mig einnig á hönd „parce que vous etez digne qu’on vous baisse la main“ — þá fór mér ekki að verða um sel; slíkt hefur ekki komið fyrir mig áður né síðan. 2. maí: Skoðaði hallir konúnga og geyma leifar af dóti sem ein- hver hefur bersýnilega skilið eftir. , Hályft herbergi, útskorin í hólf og gólf, og virtist fígúruverkið vera gert í maskínu og límt síðan inn- aná loft og veggi; (ég vona að þetta útflúr sé ekki úr lýsingu á annarri höll). Daginn eftir stundaði ég enn hallir: hvergi hefur samt orðið eft- ir gull né gimsteinar þegar þessir kauðar voru reknir út eða festir upp. Gömul og góð regla að sá sem ræður fyrir gálga eignist gullið og gimsteinana. Seinni höllin sýnu skárri, þar sem Mikel bjó, reist í fúnkis, kunnum þýskum flatarmálsfræði- stíl frá kríngum 1930. Fúnkis fylg- ir einlægt skemstu línu milli púnkta og er í rauninni endur- lausn frá frjálsum ósmekk keisara og sígaunabaróna. Frúin lagði eftirfarandi skjal inn hjá mér til fróðleiks um kvöld- ið (safnað, sett upp, ritað og und- irritað með eigin hendi: frú Próf- eta). Viðvíkjandi Harman samyrkju- búi: 685 fjölskyldur (3—4 í fjölskyldu) Ummál 1400 hektarar 40 hektarar mais, hafrar, kartöfl- ur, sykur rauðrófur Mjólkurpeníngur 780 höfuð í fjósi (400 mjólkurkýr) 1200 sauðfjár 600 endur 2000 gæsir Akur, 90% véltækur Kartöflur & rauðkál, 90% vélvætt fjós Eldsneyti, trjáviður. Miðstöðvarhitun (ekki) Vatn sótt í brunna Fólk á sjálft hús sín. Bíó, TV, klúbbhús, bókasafn, heilsuhæli Barnagarður og vöggustofa Almenn verslunarbúð (3500 manns á búi) Rétttrúuð kirkja (þ.e. grísk-ka- þólsk). LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 7. JANÚAR 1984 5

x

Lesbók Morgunblaðsins

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.