Lesbók Morgunblaðsins - 05.02.1983, Síða 10

Lesbók Morgunblaðsins - 05.02.1983, Síða 10
„Hestur á strönd“, 1927, eftir De Chirico, sem teija má einn helzta læriföður nýja ítalska málverksins. „Cathexis“, 1981. Verk eftir konceptlístamanninn J. Kosuth. „Staöa tveggja 228,5 gráöu boga“, 1979. Eftir franska Conceptlista- manninn B. Benet. gagnkvæmrar speglunar (sem er útskýrandi) milli hlutarins og textans hafa verkin oft verið gædd óskilgreindum víddum sem gera þau afar torskilin og í flestum tilfellum situr listamað- urinn einn að merkingu verks- ins. Við getum því ekki sagt að íslenskir conceptlistamenn hafi lagt sig fram við að gagnrýna hefðbundin formalisma eða fag- urfræðilegt gildi Minimal listar- innar, eins og hinir hörðu er- lendu listbræður þeirra. Og því miður nálgast þessi íslensku conceptverk oft að vera aðeins innantómur formalismi. En hver skildi vera skýringin á þessari íslensku túlkun á Conceptlist. Eflaust er margt sem þar kemur til. En þó verður að hafa í huga að Conceptlistin er fræðileg list, sem fjallar um hugmyndir og ákveðna skil- greinda merkingu. Hér er því ekki lengur um það að ræða að ösla áfram með pensil og lit yfir léreftið og leyfa síðan áhorfend- um að spá í myndflötinn, heldur verður listamaðurinn að raða saman á rökréttan hátt hug- myndum sem firrtar eru öllum upplifunarmætti. Það er því ljóst, að ef listamaðurinn ætlar að búa til frumleg verk verður hann að styðjast við þekkingu, sem gefur honum möguleika á ákveðnum hugmyndasamsetn- ingum. Það er því sem íslenskir conceptlistamenn hafi ekki haft nægilega undirstöðumenntun til að framleiða raunveruleg con- „Le baigneur“ frá árinu 1910 eftir Malevitch, — en gæti eins verið eftir einhvern af þeim, sem nú aðhyllast Nýja málverkiö. Málverkið hefur fengið uppreisn æru ceptverk. Það er líkast því að þeir hafi kynnst Conceptlistinni aðeins á sjónrænan hátt og aldr- ei sett sig inn í gangverk hlut- anna, sem oft endar eins og t.d. hjá listamanninum Kosuth í fræðilegum vangaveltum um tjáskipti, og möguleika og for- sendur myndmálsins. Þá er það leitt að íslenskir heimspekingar eða aðrir vísindamenn sem unn- ið hafa að listsköpun, hafi ekki tileinkað sér þetta tjáningar- form. Það er annars mjög athyglis- vert þegar litið er yfir íslenska listasögu hversu lítið við eigum af fræðilegum listamönnum, sem skrifa um verk sín og byggja þau á þekkingarlegri hugsun. Hér virðist það orðin hefð að listamaðurinn aðeins skoðar. Og það er aðeins í gegn- um þessa sjónrænu reynslu sem hann öðlast mátt til að fram- leiða og skapa listaverk. Það ætti að vera ljóst að þessi „yfir- borðslega" skoðunaraðferð hlýt- ur að vera mun seinvirkari fyrir listamanninn til að ná fullum þroska heldur en fræðileg leit. Þvi það er, og hefur reyndar ávallt verið, hugmyndin bak við verkið sem skiptir megin máli en ekki handbragðið og hin efn- islega útfærlsa. íslenskir listamenn byggja því listaverk sín umfram allt á tilfinningalegri forsendu sem Málverk eftir bjóöverjann Kirchner frá 1913. Kirchner hefur haft djúptæk áhrif á nýja þýzka málverkið. 10

x

Lesbók Morgunblaðsins

Beinleiðis leinki

Hvis du vil linke til denne avis/magasin, skal du bruge disse links:

Link til denne avis/magasin: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Link til dette eksemplar:

Link til denne side:

Link til denne artikel:

Venligst ikke link direkte til billeder eller PDfs på Timarit.is, da sådanne webadresser kan ændres uden advarsel. Brug venligst de angivne webadresser for at linke til sitet.