Lesbók Morgunblaðsins - 28.03.1981, Blaðsíða 8

Á bílaleigubíf um
Suður-England
Skálarnir á kæjanum, sem eitt sinn hýstu
spilahallir, gerast nú gamlir og lúnir og
þar eru nú plokkmaskínur og bingósalir í
staðinn.
Georg fjórði: Eins og
framsóknarmaður að
framkvæma byggðamái
En þaö sem eftirminnilegast er að sjá
í Brighton er The Royal Pavillion —
konungshöll Georgs konungs IV. Venju-
lega hef ég lítinn áhuga á höllum, en ég
mæli eindregiö meö því aö taka svo sem
einn klukkutíma í aö kynnast framtaki
Georgs IV. Hann var raunar prins af
Wales, og mikill glaumgosi, þegar hann
varö svo hrifinn af Brighton, aö hann
festi kaup á bóndabýli og lét flikka
dálítið uppá það. Þetta var áriö 1783;
móðuharöindi á íslandi og erfiöir tímar í
Englandi. En samt sem áöur: Meö
þrýstingi á réttum stööum tókst Georgi
aö kría út fjárveitingar til meiri og meiri
bygginga. Hann var áhugamaður um
arkitektúr, en haföi dýran smekk; vildi
byggja á kínverskan máta og með
indversku ívafi. Hesthúsiö varö aö höll í
indverskum stíl; þar er núna konsert-
salur. Og hinn konunglegi skáli varö
aösetur prinsins og einnig eftir aö hann
tók viö ríki af föður sínum.
Þarna í plássinu varö prinsinn berg-
numinn af konu af borgaralegum ættum,
sem auk þess var kaþólsk: Hún hét
Maria Fitzherbert og þótti afburöa kona.
Enda þótt prinsinn kvæntist og tæki sér
fyrir drottningu Karólínu af Brúnsvík, þá
var María alla tíö hin raunverulega
eiginkona hans og hann kvæntist henni
á laun. Eftir aö prinsinn varö Georg IV,
hélt hann áfram aö byggja viö höllina í
Brighton og viöhöfnin nær hámarki í
borðsalnum, enda var Georg matmaöur
framúr hófi. Þaö gefur innsýn í þennan
liöna tíma, aö lagt er á borö eins og gert
var, þegar mikiö stóö til. Þarna gefur aö
líta matseöilinn úr veizlu, sem haldin var
1817 og þar gátu gestirnir valiö um 112
rétti. Ekki er síður eftirminnilegt aö
koma í eldhúsiö, þar sem kjötkrofin
(trúlega úr plasti) hanga í rööum og allt
er meö þeim ummerkjum sem veriö
haföi, þegar undirbúningur undir veizlu
stóö sem hæst.
Eftir átiö gengu gestirnir til setustof-
anna eöa í músíkherbergiö; kallarnir sér
og konurnar sér og Georg gat hallaö sér
í sófa, sem er eins og egypzkur bátur, en
með krókódílafætur. Hvarvetna er íburö-
urinn gersamlega meö ólíkindum, en
dálítiö kyndugt aö sjá aö handrið úr
kínverskum bambusviöi eru raunveru-
lega steypt úr járni og máluð. Margt er
þar stórkostlega fallegt, en leiöir í Ijós aö
í augum Georgs IV hefur austurlenzkur
íburöur veriö hinn endanlegi munaöur í
húsakynnum. Þaö er umhugsunarefni,
aö ekki eru nema 160 ár síöan fjármun-
um brezku krúnunnar var variö í svo
gegndarlausan íburö, aö lengra veröur
vart komizt. Eftir lýsingum aö dæma, eru
það æöi ólík húsakynni, sem núverandi
Bretaprins gerir ser aö góöu og eru þó
vistarverur hans í sjálfri Buckinghamhöll.
Hús af því tagi sem The Royal Pavillion
er veröur kannski aldrei byggt aftur;
einstaklingar mundu ekki ráöa viö það
og hvorki Bretadrottning né nokkrir
kóngar kæmust upp meö þaö á vorum
dögum.
En sem sagt; þótt sólin skíni glatt og
margt sé aö sjá í Brighton, er einum
klukkutíma vel variö í The Royal Pavill-
ion.
8
BRIGHTON — JERSEY — R0URNEM0UTH
Eyjan Jersey er frægur og eftirsóttur
sumarleyfisstaður og býður bæði uppá
hvíld og skemmtanir. Hótelin eru bæði í
bænum St. Helier, eða úti í friðsælli sveit
eins og sést að neðan: Silver Springs
hótelið á efri myndinni. Að neðan til
hægri: Á Jersey eru margar ágætar
baðstrendur.
Yfir bæinn St. Helier á
Jersey gnæfir kletta-
hæð og á henni gamalt
og rammgert virki, sem
nú hefur verið breytt í
glæsilega höll undir
æskulýðsstarfsemi og
ráðstefnumiðstöð.
Þeir sem sækjast eftir
„sjói“ og öðru skemmt-
analífi, grípa ekki í
tómt á Jersey.
Gisting yfir þorps-
kránni í Findon
Þegar haldið er áfram eftir Kóngsvegi
vestur úr bænum, er sem hótelarööin
meöfram ströndinni ætli aldrei aö enda
og allsstaöar er gul sandströnd fyrir
framan. Sumariö er búiö að vera meö
afbrigðum leiöinlegt og sólarlaust, er
okkur sagt, en nú hefur heldur en ekki
birt upp og hitinn er um 28 stig. Viö
kvöddum Brighton meö því aö gera
stuttan stanz viö hafiö; settumst í
sólstóla, sleiktum sólskiniö og horföum
út á spegilslétt Ermarsundiö, unz sól tók
aö lækka.
Ekki er nema steinsnar vestur til
Worthing, en þaöan tókum viö útúrkrók
eftir veginum, sem merktur er til London
og héldum til Findon. Þaö er eldgamalt
smáþorp, þar sem gisting og morgun-
veröur er til sölu í ööru hverju húsi, en
viö fengum inni í þorpskránni, sem heitir
raunar Village House Hotel. Þar kostaði
herbergiö 8,50 pund meö morgunverði.
Niöri var geysistór bjórkrá sem fylltist
gersamlega um kvöldiö og ekki kvaöst
barþjónninn hafa hugmynd um, hvaöan
gestirnir kæmu. En viö höföum á orði,
að óneitanlega væri skemmtilegt ef
bjórkrá eins og þessi væri komin á
okkar heimaslóöir í Garðabæ og maöur
gæti brugöiö sér þangað þó ekki væri
nema einu sinni í viku og hitt og rætt viö
nágranna sína.
Um kvöldið ókum viö aftur niöur til
Worthing og áfram vestur til Arundel,
sem er gamall kastalabær viö ánna
Arun. Aöalgatan liggur upp á hæö, þar
sem kirkjan og kastalinn gnæfa yfir
aðrar byggingar, en þær eru margar í
Tudor-stíl meö bindingsverki og steindu
gleri í gluggum. Viö fengum ágætan
kvöldverö í Hotel Norfolk Arms, sem er
glæsilegt gamalt hótel og á pöbbunum
virtist allsstaöar fullt út úr dyrum og
mikil kæti. í Arundel hefur fariö fram
árleg listahátíð á þessum tíma og
ætlunin var aö hlusta á konsert í
kirkjunni, en dagurinn haföi liöið svo
skjótt og tíminn var hlaupinn frá okkur
eins og þeir segja ófrávíkjanlega í
sjónvarpinu, svo þvívarö ekki komið viö.
Um kvöldiö var ekið í myrkri til baka
og sofnaö viö kliöinn frá bjórkránni í
Findon.
Flogiö til Jersey á
frídegi verzlunarmanna
Mánudagur; hvítt var sólskiniö, sem
sindraöi á skóginum í Findon og merki-
legt er þaö frá íslenzku sjónarmiöi, aö
hægt skuli vera að láta mörg hundruð
ára gömul hús duga í þaö óendanlega og
ekki sjá, að nýrri byggingu heföi verið
bætt vjð á þessari öld.
Þaö var frídagur verzlunarmanna og
verulegur umferöarþungi á þjóöveginum
til Southampton; þangaö reyndist
tveggja til þriggja tíma akstur og aldrei
ekiö undir hundraöinu. Miklar umferö-
artafir eru sjaldgæfar, en austan viö
Southampton uröu krossgötur og svo
mikill var straumurinn suður til sjávar,
þar sem baöstrendur eru, aö vegurinn
vestur úr stíflaöist gersamlega um tíma.