Lesbók Morgunblaðsins - 13.09.1953, Blaðsíða 9
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
511
Skarphéðinn Gíslason, Vagnstöðum:
HORFNIR LÆKIR OG ÁR
ÞEGA/t menn íara að eldast og
líta yíir liðna ævi, koma ott ýms-
ar spurningar fram í hug þeirra,
svo sem þessi: Hvað heíir nú
annars orðið af þessum læk, sein
lömbin syntu yfir á vorin, ný og
ný lömb, vor eftir vor? Nú hefir
lækurinn horfið svo að segja á
skipaður af kirkjumálaráðuneytinu til
þess að hafa eftirlit og forstöðu með
íramkvæmdum í Skálholti, ásamt
biskupi og stjórn Skálholtsfélagsins
(23.)
Guðmundur Jónsson óperusöngvari
var ráðinn til að syngja í Tivoli í
Kaupmönnahöfn á skemmtanadegi
danskra blaðamanna. Einnig á hann að
syngja í danska útvarpið (29.)
ÝMISLEGT
Aspargræða fannst í Egilsstaða-
skógi, þar sem aspir hafa ekki verið
gróðursettar af mannahöndum. Eiu
þær þar sem skógurinn er þéttur og
fundust af tilviljun. Munu þær vera
nokkuð gamlar, þvi að tvær aspir eru
þar 4—ó metra háar (8.)
Goðaíoss kom hingað með 500 kassa
af steinlausum döðlum, sem hann hafði
tekið í Hollandi, en annars var vöru-
sending þessi komin írá írak. Þegar
hingaö kom reyndust döölurnar mor-
andi í smáum skorkvikindum, sem
nefnast tannbjöllur, og varð að eyði-
leggja alla sendihguna, en hún hefir
verið um 100 þús. kr. virði (14.)
Jarðhræringa varð vart í Hveragerði
og Reykjavík. Komu margir kippir og
stóð á þessu í heilan sólarhring. Allir
voru kippirnir vægir og munu þeir
hafa átt upptök sin í nánd við Hvera-
gerði (22.)
Helgispjöll voru framin í kirkjunni
í Seyðisfirði. Höfðu ölvaðir menn far-
ið þar inn um nótt, saurgað kirkjuna,
brotið og bramlað (27.)
20—30 árum. Hvernig víkur þessu
við?
Þetta mætti ókunnugum virðast
næsta torráðin gáta, en í raun og
veru er hún einíölc^og auðskilin
þeim mönnum, sem kunnugir eru
staðháttum.
Á seinustu áratugum hefir veðr-
átta hlýnað um fáeinar gráður og
heíir þetta haft í för með sér mikla
bráðnun jökla, einkum sunnan í
móti, gengt sól og suðri. Hafa
jöklar því bæði styzt og þynzt til
stórra muna á seinustu árum. Sét-
staklega hefir þetta gerzt þar sem
jökull var lágt yfir sjó, eða í 300—
400 metra hæð.
Ég ímynda mér að þar sem jök-
ull liggur á mishæðum, öldum og
klettum og er mjög sprunginn eins
og hann er vanur að vera við brún-
ir eða jaðra, þá saínist þar í snjor
og leysingarvatn miðlist svo þaðan
misjafnlega eftir árstíðum. Mest
rennur úr slíkum sprungugeym-
um á heitum sólskinsdögum. Og
þegar jökull er nú bráðnaður buit
af slíkum stöðum, þar sem þannig
hefir hagað til, þá hverfa hinir
stóru fjallalækir sem undan þeim
runnu, að öðru leyti en því sem
enn bráðnar úr jökli á heitum sól-
skinsdögum, en sú bráðnun er mjög
hægfara þar sem um harðan ís-
jökul er að ræða.
Þannig hagar til hér inn við
Sultartungugil gengur upp úr dalnum. Um 1900 náði jökull niður á sléttuna.
Nú er hann horfimi þaðan og úr gilinu og jökulröndiu komin langt upp tyr-
ir brúnir. Sultartunguaiin er því altaf að minka.
(Ljoam. Skarphéðinn Gialason).