Lesbók Morgunblaðsins - 12.10.1952, Qupperneq 16
500
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
BLÓMARÓSIH — BLÓMADROTTNING — Á mánudaginn var lauk Garð-
yrkjusýningunni með því að valin var blómadrottning ársins. Átta blómarósir
kepptu um titilinn og sjást þær allar hér á myndinni, og þótti það ærið
vandaverk að gera upp á milli þeirra. Sú, sem fyrir valinu varð, heitir Heba
Jónsdóttir og stendur lengst til hægri á myndinni. Hún er 19 ára að aldri,
dóttir Jóns heitins Jakobssonar prests á Bíldudal.
(Ljósm. Mbl.: Ól. K. M.)
Fornaldarminjar
í Þýzkalandi
SNEMMA á þessu ári var þýzkur
verkamaður að grafa skamt frá Salz-
gitter í Neðra-Saxlandi, og rakst þá
á minjar frá steinaldarmönnum. Hefir
fornleifafundur þessi vakið athygli
fornfræðinga um allan heim, vegna
þess hve merkilegur hann þykir.
Byrjað var þegar að rannsaka stað-
inn og hafa þar fundist um 700 hlutir,
þar á meðal mammútstennur (er vega
um 10 pund), steinaldarvopn, birking-
aráhöld, bein, horn, plöntur, skeljar
og fiskbein.
Fornfræðingar, sem hafa rannsakað
staðinn, segja að það sé aueljóst að
þarna hafi verið sumar-veiðistaður
fyrir svo mörgum öldum, að þá hafi
menn ekki átt sér aðra bústaði en
hella. Og vegna þess hve mikið er
þarna af ailskonar beinum, hafa þýzk-
ir fornfræðingar gizkað á, að þarna
hafi þá verið vatn eða á, sem fiskar
hafi lifað í, en landdýr sótt þangað
til þess að fá sér að drekka.
Fyrst i stað gizkuðu menn á að
þessar fornleifar mundu vera um
200.000 ára gamlar, en nú er talið að
aldur þeirra sé um 120.000 ár.
Sýnishorn af steinum, beinum, jurt-
um og upplýsingar um jarðlagið, sem
þetta fannst í, hefir verið sent til
jarðfræðinga. dýrafræðinga, jurtafræð-
inga og fornfræðinga í Bandaríkjum,
Englandi og Frakklandi. Telia allir að
þetta sé einstakur fornleifafundur, og
ber margt til þess. Hlutirrir fundust
í óhrevfðum leir um 16 metra undir
yfirborði jarðar og höfðu haldið sér
svo vel, að beinin eru ekki orðin
steind. Og áreiðanlega er þetta frá
veiðistöð — hinni elztu sem menn hafa
fundið.
Prófessor Tode, sem hefir fornleifa-
rannsóknir fyfir þjóðminjasafnið í
Brunswick, segir um þenna fund: ,,Hér
er um að ræða hinar elstu minjar
mannabygða, einhvern tíma frá því
snemma á seinustu ísöld. Þarna hafa
fundist merkileg verkfæri og vopn
ásamt dvalarstrð og miniiim um að
þar hafi verið k'æikt bál. Möre b>mdr-
nð eCT«Jiuð áhöld oe vopn úr ste'ni hafa
fundist þarna. F"rir iarðfræð'n^a bef-
ir þessi fur.dur þá sérstaka bvð'-imj,
að nú er hægt að draga á'vktanir
um framþróun dýra og manna eftir
jarðlaginu, sem þetta fannst í. Af
dýraleifum eru þarna mammútstennur,
horn af bisonuxa, bein úr villihestum,
hreindýrum og nashyrningum og hefir
því dýrafræðin líka mikið á þessu að
græða. Af jurtaleifum sést að hér
hafa þá verið freðmýrar. Allt þetta
gefur upplýsingar um löngu liðna
tíma“.
Sumt af vopnunum er þó þannig
gert, að þau benda til meiri tækni en
talið er að verið hafi á þeirri öld, og
menn eru í vafa um hvernig á að
skýra þetta.
Sumir segja að þetta beri vott um
upphaf menningartímabils, þegar sögu
hellisbúanna var að verða lokið og
hugvitsmaðurinn kemur á sjónarsvið-
ið. Það þykir líklegt að þessir menn
hafi veitt hin stærri veiðidýr í gildr-
ur, svo sem mammúta, hreindýr og
bisonuxa og þá gátu þeir ráðið nið-
urlögum þeirra með þeim vopnum, er
þeir höfðu. Mörgum ö'dum síðar drápu
hermenn Hannibals fíla sína á þann
hátt, að þeir settu oddhvassan stein
á svæfingarholuna á þeim og börðu
svo á með öðrum steini. En það er
áreiðanlept að þessir menn í Saxlandi
hafa verið uppi þúsundum ára áður en
hinir, sem máluðu hellamyndirnar í
Frakklandi, Spáni og Júgóslafíu.
Eldstæði hafa glögglega sést þarna,
svartir blettir í leirnum. Er líklegt
talið að menn hafi ekki hafst þarna
við nema þrjú eða fjögur sumur. Þar
á milli hefir flætt þarna yfir í vor-
leysingum og askan sigið niður í blaut-
an leirinn. Þess vegna eru þessir svörtu
blettir í honum.
(Úr „Star Weekly“ í Toronto).
★ ★ ★ ★ ★
Jón Þorkelsson rektor
leit altaf á hitamælinn, þegar hann
kom inn í bekkinn, því að hann var
mjög kulvís. Einu sinni héldum við
hitamælinum niðri i fötu með ísvatni
í fimm mínútur rétt áður en rektnr
kom inn. Jafnframt kappkyntum við
ofninn, svo að funheitt var í bekkn-
um. Þegar rektor kom, leit hann á
hitamælinn og sagði „Skelfing er nú
kalt hjá okkur í dag, piltar mínir“.
Rektor trúði betur hitamælinum en
sjálfum sér. (Dr. Jón Stefánsson).