Lesbók Morgunblaðsins - 17.06.1951, Blaðsíða 8

324
var eins og hvorttveggja hefði verið
samið í samræmi við stemningu eða
geðhrif fólksíjöldans á Austurvelli
þennan dag.
Er þessari minningarathöfn á Aust-
urvelli var lokið, dreifðist mannfjöld-
inn smátt og smátt. Járngrindurnar,
sem voru utan um völlinn í þá daga,
höfðu verið opnaðar til hátíðabrigðis.
Höfðu margir sest eða lagst niður í
grasið og sóluðu sig þar og ræddu at-
burði dagsins.
1 BÓK.MF.NTAFJELAGINU
Fáir sintu næsta lið á dagskránni, er
var minningaratliöfn Bókmentafjelags-
ir.s í hátiðasal Mentaskólans, þar sem
hinn nýi háskólarektor Björn Olsen
flutti ræðu um hið mikla starf Jóns
Sigurðssonar fjtrir Bókmentaíjelagið.
Á þeim fundi voru lagðar fram minn
ingarbækurnar tvær er ofan getur —
Brjef Jóns, er Þorleifip- H. Bjarnason
gaf út, og Skírnisheftið með greinunum
um Jón.
ÍÞRÓTTIRNAR
íþrottamótið er opnað var kl. 5 á
hinum nývígða íþróttavelli komst á
fyrir forgöngu ungmennafjelaganna.
Við opnun mótsins flutti þáverandi
biskup Þórhallur Bjarnarson ræðu.
Þetta var fyrsta allsherjar íþrótta-
mót íslands og hið veglegasta og fjöl-
breyttasta íþróttamót, sem nokkru
sínni hafði verið haldið hjer á landi.
Jeg man það glögt hversu almenn hrifn
ing var meðal almennings með þetta
iþróttamót og vissulega voru miklar
vonir við það tcngdar að upp af því
gætu sprottið glæsileg afrek og örugg
framtið íslenskra iþrótta.
Jeg hef altaf haft litla þekkingu og
litil aískipti af íþróttum, enda aidrei
komið nær þeim í verki en einmitt
þennan dag. Af einhverjum ástæðum
sem mjer eru gleymdar varð jeg á
iþróttavellinum þennan dag í hópi
gæslumanna með hvítt band um hand-
legginn til auðkenningar frá almenn-
um áhorfendum. Því er það eðiilegt að
nug bresti kunnleik á að geraigrein
fyrir hversu merkur þáttur þetta
iþrottamot var Jyrir framtíð islenskra
iþrótta.
En svo mikið er vist, að is-
lenskir íþróttamenn sýndu hug sinn i
verki tíl minningar um Jón Sigurðsson
og þessa fyrstu afmælishátíð, sem hald-
in var hjer á landi honum til heiðurs.
Því það voru íþróttamennirnir, sem
helguðu sjer þennan dag á næstu árum
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
og hjeidu uppi þjóðhátíðinni 17. júni
þegar hún að öðru leyti var að lognast
út af. En æskilegt væri að einhvcrjir
þeirra manna, sem störfuðu að þessu
íþróttamóti 1911 tækju saman athug-
anir sínar um það hvern þátt einmitt
þetta íþróttamót átti i örum vexti og
viðgangi iþróttahreyíingarinnar hjer á
landi.
LITIÐ ATVIK
Áður en jeg lýk máli mínu langar
mig tii að skjóta fram persónulegri
endurminning frá 21. sama manaðar,
en þá kom út það tölublað ísafoldar,
er sagði frá hátíðahöldunum þann 17.
júni. Oft hefur mjer verið hugsað til
unggæðislegrar forvitni minnar á því
hvort góðkunningi minn, ljúfmennið
Ólafur Björnsson ritstjóri hcfði látið
þess getið í blaði sinu að jeg hefði
orðið svo frægur að koma fy/stur fram
opinberlega á aldarafmæli forsetans, þ.
e. við afhending myndarinnar í Menta-
skólanum. Svo hjegómlegur var jeg,
eins og tilheyrði aldri mínum, að mjer
Einar Ólafsson
hjet maður er heima átti i Vopna-
íirði á seinni hluta 19. aldar. Var hann
þar i lausamcnsku cg vann mest hjá
Einari lækni Guðjohnsen, en tók að
sjer vetrarpóstíerðir til Raufarhaínar
nokkur ár. í þeim póstferðum var hann
altaf gangandi, enda annálaður göngu-
garpur. Einu sinni var hann fenginn
til þess að fylgja Jóni profasti Jóns-
syni úr Vopnafjarðarkaupstað inn að
Hofi. Prestur var ölvaður og hafði hest
góðan, en Einar var gangandi. Þegar
kom inn að Sandvík við fjarðarbotn-
inn, vildi klerkur losast við fylgdar-
manninn; hann sagðist mundu koma
„þeim rústarhaug aítur fyrir sig,“ og
sló í hestinn um leið. Einar greikkaði
þá sporið. Prestur reið sem af tók inn
að Ásbrandsstöðum, en þá var Einar
orðinn nokkuð á undan. Hætti þá sjera
Jón kappreiðinni, og urðu þeir sam-
ferða þaðan inn að Hofi. •
Hofið á Bjolfstindi
Sagt er að Bjólfur landnámsmaður
byggi i Firði — innan við fjarðarbotn-
fanst þetta mundi skipta feikilega
miklu máli fyrir mig.
Vonbrigði mín voru því sár það
augnablik, er jeg sá, að mín var að
cngu getið eins og eðlilegt var, því
svo margt stórmenni hafði látið til sín
taka þennan dag.
Jeg efast um að jeg hafi dulið von-
brigðin við þennan ágæta vin minn,
Ólaf Björnsson, þó jeg að sjálfsögðu
hefði varast að erfa þetta nokkuð við
hann.
En þetta atvik hefur margoft rifjast
upp fyrir mjer á undanförnum árum,
þegar hinir og þessir, ungir og gamlir,
konur og karlar, hafa orðið óánægð yfir
þvi, er mjer hefur láðst að gera þeim
nægileg skil í frásögrium Morgunblaðs-
ins og ísafoldar.
Þegar mjer hefur fundist framkoman
hjá þeim bera vott um óþarflegan eða
jafnvel litt skiljanlegan sjálfsþótta eða
smámunasemi, hcf jeg átt hægar með,
a(' setja mig í þeirra spor, með þvi að
rifja upp hve hjegómlegur jeg sjálfur
var fyrir 40 árum. V. St.
inn í Seyðisfirði, cða þar sem hjet
Forni-bær. Þar upp af er tindurinn.
Því trúðu menn, að helgihald hcfði
mikið verið á Bjólfstindi og jafnvel
hof mikið og veglegt uppi á honum,
scm fornmenn slógu goðahelgi-Ruldu
yfir. í síðari tíð bar svo til, að stúlku
i Firði vantaði nokkrar kvíær og leit-
aði þeirra víða; lenti hún lolcs upp á
dindinn og kom þá að húsi, mjög veg-
legu, og ólíku þeim, sem hún hafði
þekt. Þar stóð lykill í skrá. Hún verð-
ur forvitin, grípur í lykilinn og vill sjá
inn. En hún sneri hann sundur og varð
skeggið eftir í skránni. Hrökk hún þá
írá. Fann hún þá ærnar og rak þær
heim og sagði sögu sina og sýndi höld-
una til sönnunar viðburði þessum og
var haldan síðan lengi við líði. Næst er
hún kom þarna, sá hún eigi nema klelt
einn; hún hafði hitt fyrir hofið á Bjólfs-
tindi, því gæsluveran hafði þá verið
fjarstödd (Árb. Fornl.fjel. 1932).
Lcirhnúkur
i Mývatnssveit var fyrrum grasi gró-
ið fell, en á öndvgrðu árinu *1725 kom
þar upp eldgos með sand og ösku-
falli. Brast feilið alt i sundur og varð
að gjám og gjótum, sem spúðu brenni-
steins leirleðju lengi á eftir.