Lesbók Morgunblaðsins - 06.02.1949, Page 14
» *
58
ríður kom til Ameríku tók hún að
stunda hjúkrunarnám, bæði í
Winnipeg og New York. Árið 1916
giftist hún enskum manni, George
Preston White. Þá varð h3nn að
fara í stríðið, en þegar hann kom
heim aftur, settust þau að á búgarð
inum Snowflake í Manitoba. Fyrir
sjö árum fluttust þau svo til Winm-
peg vegna barnanna sinna sjö, svo
að þau gæti gengið í skóla.
Þótt ýmislegt hafi komið í blöð-
um hjer urn Betty og Englandsför
hennar, þóttumst vjer vita, að
marga langaði til þess að kynnast
henni betur. Og þess vegna hefur
hún skrifað eftirfarandi grein fyrir
Lesbókina.
★
FYRIR rúmum fjórum öldum flutt-
ist hópur Frakka til Kanada og
settist að í austurhluta landsins.
Þeir voru ekki fyrstu hvítu menn-
irmr á þeim slóðum, því að fimm
öldum áður liafði Leifur hepni kom
íð þangað og íslendingar reyndu
að nema þar land, en því miður
tókst það ekki. Nú hófust þangað
ferðir frá Bretlandseyum og öðr-
um löndum og síðan hafa innflvtj-
endur stöðugt streymt til Kanada.
En það var ekki fyr en á 19. öld
að menn tóku að flytjast til Mani-
toba og hinna sljettufylkjanna.
Ai'i minn, John White, fluttist
þangað frá Ontario-fylki árið 1882
og tók sjer heimilisrjettar-land i
Suður-Manitoba. Hann kom þangað
snennna sumars, en þó of seint til
þess að geta sáð. Með liaustinu
gerði grimmdarfrosl og í október
var komið fannfergi yfir alt Vetur-
inn var óvenjulega langur og harð-
ur. í fimm mánuði varð aíi að hfa
eingöngu á kartöflum. bláberjum
og dýrakjöti. Þegar voraði fór hann
fótgangandi til næsta bæar, Emer-
son, til þess að fa sjer ljeða tvTo uxa
ti! aó plægja. Þessi vegarlengd er
30 euskar mílur. K 'num tókst
koma'uþp ökrnm'og görðum, svo
LESBOK MORGUNBLYÐSINS
að hann hafði nóg af korni og garð-
meti næsta vetur, og nóg útsæði
um vorið. Síðan ruddi hann skóg
á hverju ári og braut landið og helt
því áfram þangað til svo mátti
kalla að öll bújörð hans væri einn
akur.
Afi minn var einn af þeim tug-
um þúsunda bænda, sem fluttust til
Vestur-Kanada og breyttu eyði-
mörkinni í fögur gróðurlönd. Síðan
hafa niðjar þeirra framleitt korn-
vörur í svo stórum stíl að Kanada
má telja kornforðabúr heimsins.
Frumbyggjanna beið hjer ævi-
langt strit og stríð við að höggva
skóg, rækta landið, leggja járn-
brautir og reisa bæi og borgir Það
var þrekvirki, en um leið ævintýr,
sem veitti þeim margar gleðistund-
ir, og sigur unnu þeir, eins og nu
sjest á hinni stórkostlegu fram-
leiðslu landsins.
Hjer hafa menn aí íslensku bergi
brotnir ekki slaðið öðrum að baki.
Víkingseðlið og barállan við óblíð
kjör á íslandi kom þeim hjer að
góðum notum. Þeir hafa tekið mik-
inn þátt í öllum þjóðþrifamálum,
og oft skarað fram úr.
í Kanada hefur verið lögð mikil
rækt við íþróttir, leika, hlaup og
aflraunir. Þjóðlegasta íþróttin er
„Hockey“, knattleikur á skautum.
Þar hafa Kanadamenn allaf staðið
öörum framar. Það er gott að minn
ast þess, að í kanadiska hockey-
flokknum, sem bar sigur af hólmi
í fyrstu alþjóðakeppni í þessum
leik, voru allir íslendingar, nema
einn, að vísu fæddir í Kanada.
Gestir, sem liingað koma, tala oit
um margbreytnina lijer í veðráttu,
landslagi, og atvinnuvegum þjóðar-
innar. Þetta er auðskilið þegar þess
er gætt livað landið er stórt. Oít
kemur það fyrir að eplatrjen standa
í blóma i Ontario og í strandlijeruð-
unum, en þa sjer varla a dokkan
díl í Saskatchevan. Maður frá fs-
landí sagði mjer áð sjéf fyndist að-
V
eins tvær árstíðir hjer í Manitoba,
vetur og júlí.
Kanada er mikið land og auðugt.
Þar eru allskonar námur og landið
er frjótt. Og þjóðin er nú að verða
ein á meðal þeirra þjóða, sem for-
göngu hafa í alheimsmálum. Hin
mikla framleiðsla og skoplyndi
þjóðarinnar á mikinn þátt í því, að
svo hlýtur að fara. Kanada hefur
»
aldrei sagt neinni þjóð stríð á hend-
ur að fyrra bragði, nje heldur á-
girnst lönd, sem aðrir eiga. En í
báðum heimsstyrjöldunum tók þjóð
in mikinn þátt, eigi einungis með
því að verja sjálfa sig, heldur og til
að verja frelsi og mannrjettindi um
heim allan.
Lega Kanada á hnettinum er
slík, að ef til þriðju heimsstyrjald-
ar dregur, hlýtur landið óhjákvæmi
lega að lenda í henni. Og ef til vill
verður landið þá einn af aðalvíg-
völlunum. Þjóðin skirrist ekki við
að taka á sig þá ábyrgð, því að
frelsið metur hún meira en nokk-
uð annað, meira en lífið sjálft.
Við, sem höfum íslenskt blóð í
æðum, enda þótt það sje hiá sum-
um blandað öðru blóði, erum stolt
af þeim fagra orðstír, sem æsku-
menn af íslenskum ættum gátu sjer
í báðum heimsstyrjöldum. Margir
þeirra komu ekki aftur, en við mun
um aldrei gleyma þeim.
Við unnum þessu landi og þessari
þjóð. En tilfinningarnar standa
dýpra. Við viljum verða góðir borg-
araxT og að framlag okkar reynist
þungt á metunum. En við vitum,
að það sem i okkur cr spunnið, vex
ekki á trjánum og finst ekki í iðr-
um jarðar. Þess verðum við uð leita
hjá kynstofnunum.
Jeg heí þegar minst á þá ertið-
leika sem afi minn átti við að stríða
og sigraði. Umhugsunin um það
vekur hjá mjer virðingu fyrir ætt-
þjóð hans, Bretum.
En jeg hef sjerstaha:: ahuga a
fslandi og öllu,'sem íslenskt er.