Lesbók Morgunblaðsins - 25.02.1940, Blaðsíða 2

ii
LESBÓJL MORGUNBLAÐSINS
Brjef frá Bjarna Thorarensen
til Bjarna Porsteinssonar amtmanns
(Þeir nafnamir Bjarni Thorarensen skáld og Bjarni Þorsteinsson, sem
báðir urðu amtmenn, voru virkta vinir og skrifuðust á í 30 ár. Brjefin
frá Bjarna Thorarensen til nafna síns eru til í eiginhandriti og eru geymd
í handritasafni Landsbókasafnsins hjer í nr. 342,-fol. í brjefum þessum er
mikill og margs konar fróðleikur um ævi og athafnir Bjarna Thoraren-
sens, því að víða talar hann allýtarlega um sjálfan sig og sína hagi, eins
og títt er í vinabrjefum. Margt er þar og um einkamál skáldsins, sem ekki
er annars staðar kunnugt, því að milli þeirra nafna var fullur trúnaður.
Margt er þar og fróðlegt um hag lands og þjóðar. Ekkert af þessum brjef-
um og mjög fátt af öðrum brjefum Bjarna Thorarensens hefir verið prent-
að áður. Hlýtur þó að því að reka að minningu þessa ágæta skálds verði
sá sómi sýndur, að prentuð verði brjef hans og ýtarleg ævisaga hans rit-
uð, er honum sje samboðin og þakkarskuld þjóðarinnar við hann. Hjer og
í næstu Lesbókum verða sem sýnishorn birt þrjú brjef Bjarna, tvö til
Bjarna Þorsteinssonar og eitt til prófessors Finns Magnússonar.
GuOni Jóns8on).
Reykjavík, þann 26. Ang. 1814.
yrir þitt góða og innihalds-
ríka brjef af 19. maii þ. á.,
••m og fyrir hjálp þína við frúe
Sivertsen áhrærandi Commission-
ir þær, er eg fól manni heunar á
hendur, átti eg að þakka þjer og
bið þig halda til góða, að þessar
ljótu og ljelegu línur er alt þakk-
lætið. Annare gat ekki valið á
bókunum verið betra nje mjer
hagkvæmara, því Hurtig. pr. R.
hefði eg látíb útvega mjer, ef eg
hefði vitað, að hann var til, og
Nye Jur. Archiv kom mjer yfrið
vel, þar eg hefi keypt hið gamla
eomplet af stiftamtmanni.
Fullkomlega samstemma er eg
meiningu þinni um veslings Napó-
leon; mjer sýnist hann fagur í
falli sínu! Og við fall hans á að
miklu leyti, — þó sjálfsagt mut-
atis mutandis, — líkprjedikun
Þóru yfir Hákon Hlaðajarl í
Oehlenschl(æger). Best þykir
mjer, að hann aldrei hefir gefið
þeirri þjóð nje þeim mönnum,
sem af vesaldóm upphækkuðu
hann og af þrællyndi afsettu
hann, neitt gott orð. Og ekkert
gerir dugnaði hans að mínu áliti
meiri sóma en að fjeudur hans
kostuðu svo mikils kapps um að
fá honum velt úr völdum, þegar
magt ríkis hans þó ei hefði leng-
ur verið óttaleg fyrir menn, sem
hefði getað haft nokkuð traust á
sjálfum sjer.
Grátlegt er að vita astand föð-
urlands vors (sensu latiori), og að
nábúi þess baðar í rósum fyrir
svik sín, en Norvegur er ennþá
ekki tekinn fyrir ekkert, þó —
kannske þess sje ei óskandi, að
hann geti haldist, og sú kringum-
stæða sýnir best statum præsent-
em. Mikil óhamingja er yfir kóngi
vorum. Hann verðskuldar sann-
arlega betri forlög vegna sías
privat Characteri og góða vilja
sem stjórnari. Bn þegar Napóleon
ei gat haldist við fyrir föntum,
því skyldi hann þá geta það? —
Það, senj mjer hefir þó verið^gott
af þessu öllu, er það, að mjer hef-
ur langtum betur nægt mitt eigið
ekki góða ástand quoad nervum
rerum etc. en áður, þar mjer
finst það eiga nú svo að vera eft-
ir reglunni: Quando caput dolet
etc.
Það er drottni fyrir þakkandi,
að enginn (held eg) hjer hafi dá-
ið af harðrjetti í vetur, þó bág-
lega áhorfðist. Neyðin var eigin-
lega mest hér í Gullbringusýslu,
en stiftamtmaður minn kom
hreppunum til hjálpar með þeim
matvælum, er hann hafði keypt
fyrir færi þau, er hann náði úr
Phelps Varelager hjer í Vík, og
smjörgjöld af Þykkvabæjarklaust-
urs gózi, hvarum eg veit, að land-
fóveti má skrifa þjer greinilega
og eg því sleppi. En hefði það ei
verið, er eg viss um, að margir
hefði úr harðrjetti dáið. Þar
þessi matvæli voru í fyrstunni
ætluð til Tugthússins, hlaut oeco-
nomían við það að upphefjast og
limirnir inntil frekari ráðstöfun-
ar að sendast á sínar sveitir, sem
líka var miklu betra, þar ástand-
ið ei var svo slæmt í uppsveit-
um, vegna þess heyskapur í fyrra
sumar var í besta lagi. Veturinn
var harður og frostamikill alt
fram í febrúarmánuð, en síðan
kom hvorki snjór nje frost, svo
það mætti heita, og vorið hefir
verið það besta menn muna.
Grasvöxtur í meðallagi, en það,
sem af er slætti, hefir nýting ver-
ið hin besta. Fiskiafli i vetur eng-
inn, en vorfiskirí sæmilegt. Fyrir
vestan hefir undanfarið ár verið
hið bezta, og þar hefir verið mik-
ill hvalreki, svo innbyggjarar
hafa varla getað torgað, og menn
hafa að norðan, helzt úr Húna-
vatnssýslu, sótt þangað heilar
lestir af spiki.
Um höndlunina hjer í fyrra
munt þú hafa heyrt nóg, svo eg
þarf ei að skrifa þjer um hana.
Einungis vil eg geta þess, þar það
stendur í nokkru samanhengi við
hana, að hlutaðeigandi, annars
vænn maður, hefir fundið sig mik-
ið læderaðan í brjefi Rasks, sem
innfært er í Athene, sem er merki
til, að sú kynslóð 3: mercatorum
ei vill láta koma sjer of nærri, —
og dagsanna er það, sem þú segir
mjer um merc. Isl., því þeir herr-
ar hafa aldrei gengið svo plan-
mæssig til verks í að eyðileggja
land þetta sem á seinni tímum.
í sumar hafa prísar á matvör-
um verið rjett góðir, nl.: Skip-
pund af fiski, 32(?) rúg á móti
honum, 16 rdl., en 20 rdl. á móti
ull, sem þeir hafa gefið 24 sk. fyr
ir pundið. Kaffi, sykur og tóbak
þar á móti 2 rdl. pundið, svo menn
mega snart hætta að brúka slíkt.
Pund af hampi 1 rdl. Þessi prís á
matvörum kemur annars ekki til
af góðmensku hlutaðeigenda, því
engelskir hafa flutt hingað mikið
af korni, og C!oncurrencen því
verið fjarska mikil. En þeir bíta
skrattalega á brisið yfir því, að
engelskum er ennþá ei bannað að