Lesbók Morgunblaðsins - 11.10.1936, Qupperneq 6
326 LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
Islensk kona í Jugoslafíu
segir frá þjóðháttum þar.
IBELGRAD, höfuðborg Jugo-
slafíu, á heima íslensk kona,
Lilly Pavlovitch. Hún er systur-
dóttir Þuríðar Sigurðardóttur,
forstöðukonu barnaheimilisins
„Vorhlómið“ hjer í Reykjavík.
Lillv er gift serbnesknm manni,
sem er starfsmaður í stjórnarráð-
inu í Belgrad, en verður sennilega
sendur hráðum til Norðurlanda
sem viðskiftafulltrúi stjórnarinn-
ar.
Frú Lilly hefir gert sjer far um
það, að kvnnast serbnesku þjóð-
inni sem best, en hún segir að
torvelt sje að læra málið og þau
hjónin tali altaf frönsku sín á
milli. Þó þekkir hún kjör og lifn-
aðarháttu fólksins í Jugoslafíu og
lýsir hún því svo:
— Ríkið er ungt. Það er skamt
síðan að það var myndað úr mörg-
um þjóðflokkum. Landhúnaður er
aðal atvinnuvegurinn. Þar eru því
flestir bændur; og þeir lifa ákaf-
lega sparlega og neita sjer svo
að segja um alt. Þess er því ekki
að vænta að þar sje mikil æðri
menning, að minsta kosti meðal
kvenþjóðarinnar. En í borgunum
lesa konur hæði lögfræði og lækn-
isfræði. Og það er alls ekki sjald-
gæft að hitta konur sem eru dokt-
orar í lögum eða heimspeki. Þetta
á sína rót að rekja til þess, að
hjer í landi mega stúlkur ekki
lifa eins og þær lystir. Þær mega
aldrei fara í bíó eða í kaffihús
nema með foreldrum sínum. Þær
verða að sitja heima, og þess
vegna nota þær tímann til að
lesa fræðigreinar. En giftar konur
eru ágætar húsmæður. Og þær eru
snillingar í höndunum. Heimilis-
iðnaður í Jugoslafíu hefir á sjer
svo mikið listarbragð og er svo
fagur, að frægt er um alla álfuna.
Aður fyr gáfu ungar stvilkur
líkamsæfingum og íþróttum lítinn
gaum. Fvrir svo sem tveimur ár-
um kom það varla fyrir að maður
sæi stiilku á skíðum. En í fyrra
hækkaði sala á skíðabúningum
kvenna snögglega um 2—300%.
Og nú eru stúlkurnar líka farnar
að synda í Dóná.
Pegar maður kemur svo sem
30—40 km. út fvrir Belgrad,
verður manni starsýnt á það hvað
fólkið er fastheldið við forna siði
og venjur. Komi maður á sam-
komu, þá fær maður að sjá unga
fólkið dansa þjóðdansa. Þeir eru
kallaðir „Kolo“. Undir er leikið á
langspil og er það mjög tilbreyt-
ingalítill hljóðfærasláttur. En það
er sjón að sjá fólkið í hinum
Lilly Pavlovitch.
marglitu og margbreyttu þjóðbún-
ingum sínum. Búningar þessir
segja til um efni og ástæður
manna. Ef einhver ungur sveinn
vill komast að því hver stúlkan
muni vera ríkust, þá er það fljót-
sjeð. Það er sú, sem skreytir sig
með flestum gömlum gullpening-
um um ennið og barminn. Þegar
nær dregur Tyrklandi, í þau hjer-
uð, sem lengst voru undirokuð,
verða. þjóðbúningarnir ekki jafn
skrautlegir nje jafn mikið í þá
borið. Það er afleiðing kúgunar-
innar.
Þjóðin er hraust. Það ber hvergi
á úrkynjun. Sennilega stafar það
af því hvað strangar reglur eru
um það, að ættingjar mega ekki
giftast. Það nær svo langt, að
fjórmenningar mega ekki ganga í
hjónaband — já, jafnvel svo, að
börn svaramanna og hrúðhjóna
mega ekki giftast, enda þótt eng-
inn skvldleiki sje þar á milli.
Hjer er margt ódýrt. Hvað
munduð þið segja um það á ís-
landi að fá kílógram af tómötum
fyrir 5 aura og kílógram af
bestu vínberjum fyrir 20 aura?
— Hvað gerir þú hjer í sumar-
fríinu ?
— Jeg skrifa konu minni tvis-
var á dag.
— Ha! Þetta kalla jeg nú ást.
— Onei. Hún hefir hótað því að
koma hingað, ef hún fái ekki
brjef frá mjer á hverjum degi —
og eitt brjef getur altaf misfar-
ist.
Serbneskir bændur á skemtun.