Lesbók Morgunblaðsins - 18.09.1927, Blaðsíða 3

LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
291
spítalans. og sprungu í sjúkrastof-
unum. Hermennirnir ruku sárir
og fárveikir upp úr rúmunum og'
reyndu að skreiðast út eftir bví
sem þeir gátu. — Margir særðust
á ný og dóu, ýmist í rúmunum eða
í göngum spítalans. Mussoiini var
sem negldur í rúmið og gat sig
ekki hreyft. En hann var heppií’n
eins og fyrri daginn; hann slapp.
Uppvaxtar- og námsár.
Faðir Mussolini hafði mikinn
áhuga fyrir stjórnmálum. Mann-
kvæmt var oft í smiðju hans. Þar
komu saman ýmsir menn, er óá-
nægðir voru með stjórnarfarið í
landinu.
Mussolini óx upp í því um-
liverfi, og hlustaði með áfergju á
mál manna.
Hann var látinn heita í höfuðið
á uppreisnarmanninum mexi-
kanska Benito Jaurez, sem var
foringi í upprelsninni gegn Maxi-
milian keisara.
Benito Mussolini segist engin
blíðuatlot hafa hlotið í lífinu,
nema meðan hann naut umhyggju
móður sinnar. Sjaldan fjekk hann
svo mikið að borða að hann yrði
saddur. Og kaffi bragðaði hann
í fyrsta sinn er hann var tvítugur
að aldri.
Eftir járnsmíðanámið fór Benito
Mussolini á kennaraskóla. Var síð-
an um tíma kennari í sveitaskóla.
Um þær mundir gaf hann sig tals-
vert við stjómmálum.
í raeðu og riti rjeðst hann á
montið í jafnaðarmannaleiðtogun-
um, og gerði gys að því, hve mik-
ið þeir fundu til sín. Fengu menn
snemma það álit á honum, að hann
væri róttækur byltingamaður.
Síðan brá hann sjer til Sviss.
Er þangað kom hafði hann rjett
fj’rir einum næturgreiða í vasan-
um. Þar fór hann í vinnu með
múrurum. En honum þótti vistiu
slæm og hvarf þaðan brátt svang-
ur og illa til reika.
Gerðist hann nú flakkari um
tíma, betlaði sjer til matar og lá
úti um nætur.
í Lausanne komu lögregluþjón-
ar að honum sofandi á víðavangi
á næturþeli og tóku hann fastan
fyrir vergang. Sllkt kom fyrir
hvað eftir aunað. Á þessum árum
yar bann s^ttur inn bæði i Sviss,
Þýskalandi, Austurríki og ítalíu.
Á þessum flökkuárum óx mjög
föðurlandsást hans. — Þá vandist
liann og á að vera sparneytinn í
mat og drvkk, og hefir hann hald-
ið þeirri venju þó hagir hans hafi
breyst.
Meðan liann flakkaði land úr
landi var hann í múraravinnu við
og %nð. En á veturna þegar ekki
var unnið að byggingum vann
liann sjer inn skildinga til lífsvið-
urværis með því að vera í sendi-
ferðum og bera farangur fyrir
ferðamenn.
En hann ljet enga stund ónor-
aða, sem hann hafðið aflögu til
þess að lesa og fræðast um stjórn-
mál og landshagi, og vera á manna-
fundum þar sem slíkt bar á góma.
Blaðamaður.
Er lionum fór að leiðast flökku-
lífið hvarf hann heim til þess að
ganga í hina lögboðnu herþjón-
ustu. Að því búnu gerðist hann
kennari á ný, ^skrifaði nokkrar
bækur, gifti sig, og fór að gefa
út blað, gekk í stjórn jafnaðar-
mannafjelags og árið 1912 varð
hann ritstj. að aðalblaði jafnaðar-
manna „Avanti.“ Þar skrifaði
hann forystugreinarnar.Útbreiðsla
blaðsins óx mjög í ritstjómartíð
hans.
Svo skall ófriðurinn ,‘í:> í
brjósti Mussolinis börðust tvær
andstæður; jafnaðarmaðurinn vildi
hlutleysi, en ættjarðarv;nurinn bar-
áttu. Ættiarðarástin s’grar. Hann
skilur við blað sitt og stofnar
annað „Fnpolo d’Italia," með eiu-
kunnarorðum á þá leið, að sá
sem krafta hafi í kögglum, hati
altaf viðurværi nóg.
Mussolini vann við blað sitt eins
og berserkur. Og þegar ítalir
lögðu í ófriðinn varð hann að sýna
áhuga sinn í verki með því að
ganga í herinn, berjast í skotgröf-
unum.
Er hann sneri aftur í ritstjóra-
stólinn var mikil breyting orðin
í landinu. Á skrifstofunni hafði
hann ekki stundlegan frið. Þang-
að hópaðist múgur og margmenni
og heimtaði að hann útvegaði
sjer atvinnu. Er barið var að dyr-
um var það vana viðkvæðið að
biðja þann ,sem næstur stóð að
rjetta komumanni 10 líra til hugn-
unar.
Nú fór að bera á bolsahreyfing-
unni. Mussolini gerði ekki mikið
úr því. Hann sagði sem svo, að
myrkravöld bolsa gœtu aidrei náð
tökum á ítölum, land þeirra væri
of sólríkt til þess.
En bolsar gerðust brátt ærið
aðsúgsmiklir utan nm skrifstofn
blaðsins. Það sást á skrifborði
(Mussolinis, að hann þóttist þurfa
að vera við öllu búinn. Innan um
blöðin á borðinu hans voru tvær
skammbyssur, handsprengjur og
rýtingur. Þar stóð venjulega mjólk
urglas, sem Mussolini drakk tir,
því sjaldan liafði hann tíma til
þess að fara af skrifstofunni til
að matast.
Eitt sinn varj hægindastóll sett-
ur inn á skrifstofu hans. Brást
Mussolini reiður við því tiltæki;
sagði að tvent væri það sem dræpi
allan dug úr mönnum, og það
væru hægindastólar og inniskór.
Þegar bolsar byrjuðu að safna
flokkum til baráttu, var Mussolini
strax tilbúinn til þess að taka á
móti þeim. Hann gekkst fyrir
stofnun fascistaflokka. Augljóst
var að búast mátti við baráttu.
Þegar d. Annunzio tók Fiume
á sitt vald, fór Mussolini þangað
í flugvjel til þess að kynna sjer
ástandið þar. Ríðan byrjaði hann
stórfelda fjársöfnun handa Fiume
mönnum.
Árið 1920 bíður hann ósigur f
kosningum. — Þá sjást f> honum
þreytumörk um stund Fascistar
verða víða fvrir hnjaski. Horf-
urnar fyrir þeim ekki glæsilegar.
Árið 1921 kemst hann á þing.
Þá hafa faseistar 33 þingsæti. —
Stuttu síðar segir hann and-
stæðingum sínum að hann muni
hugsa sjer að reka þingmenn burt.
Fascistar taka völdin.
Haustið 1922 halda fascistar al-
mennan flokksfund. — Þar segja
þeir öllum andstæðingum sínum
miskunnarlaust stríð á hendur. Á
fám dögum taka þeir öll völd f
landinu. — Þ. 28. okt. undirbýr
Mussolini nð halda liði sínu til
Rómaborgar. Næsta dag símar
herforingi einn í Róm til hans. —
Hann sendir út aukablað af blaði
sínu og fer sfðan með lestinni tB