Árbók Landsbókasafns Íslands - Nýr flokkur - 01.01.1988, Side 42

42
JÓN STEFFENSEN
norðan 1765, er efalaust, því að þá mun hafa komið undir lausaleiks-
barn það, er hann átti með [Djákna-]Guðrúnu Hallgrímsdóttur. Jón
er skráður í Kh. 21. des. 1765 og er við nám í læknisfræði í 4 ár, en
lýkur ekki læknaprófi. Árin 1770 og 1771 mun hann hafa verið læknir
á eftirlitsherskipi Dana á Miðjarðarhafi og kemur út til íslands aftur
sumarið 1772. Hann mun þá ekki hafa átt að nokkru fóstu starfi að
hverfa, en haft meðferðis 7.-10. hefti Flora Danica, sem útgáfu-
stjórnin hefur beðið hann að koma til réttra aðila, jafnframt því sem
hann sendi henni fáséðar plöntur (Árb. Lbs. 1982, bls. 21). Ennfrem-
ur mun Jón hafa boðizt til að kenna grasafræði í Skálholtsskóla og
Bjarni rektor verið því hlynntur, en Finnur biskup verið því mót-
fallinn og þá orðið lítið úr kennslu Jóns veturinn 1772-1773 (Hannes
Þorsteinsson, Lærðra ævir).
Árið 1773 sótti hann um styrk til að mega kenna tveimur eða fleiri
piltum grasafræði og garðyrkju og vinna jafnframt að Flora Islandica
gegn því að fá þá 100 rd, er þá gengu til yfirsetukvenna, en landlæknir
lagðist gegn því (Hannes Þorsteinsson, Lærðra ævir). Á árunum
1772-1775 varð Jón íjórðungslæknir í Norðlendingafjórðungi. Mun
hann hafa verið viðloða í Nesi og lraft ofan af fyrir sér sem
aðstoðarmaður landlæknis og lyfsala. Til þess bendir meðal annars
grasasafn Jóns Péturssonar, er var í vörzlu Björns Jónssonar lyfsala,
er hann lézt (Árb. Lbs. 1982, bls. 19-21).
Ævi Jóns Péturssonar verður ekki frekar rakin hér nema að því
leyti, er viðkemur lækningabók hans, en hana ber fyrst á góma
opinberlega í Icktsyke edur Lidaveike eftir Jón, sem prentuð var á
Hólum 1782, en rituð fyrir 23. desember 1774, því að þá hafði Bjarni
Pálsson landlæknir lesið handritið og mælir með prentun þess. Aftan
við Icktsýkina er prentað „Til Lesaranns. So Almenningur vite, hvors
vænta mege af Lækninga Book Hr. Chirurgi Jons Peturs Sonar,
hvorrar geted er í Formaalanum, þa hefur hann innsendt epter-
fylgiande Registur, yfir þad hellsta sem hun inneheldur“ (bls. 77).
Árið 1783 sótti Jón um, að lækningabók hans yrði prentuð, og í
umsögn sinni um það (til kansellísins) 26. sept. 1783 segir Hálfdan
stiptprófastur Einarsson, að lækningabókin mundi koma að góðu
gagni og ætti best við að hún yrði prentuð á Hólum“ (H.Þ., Lærðra
ævir). Að þessu er vikið í bréfi Jóns konferensráðs Eiríkssonar til
Árna biskups Þórarinssonar, Kaupmannahöfn 2. júní 1786, þar sem
segir: „Illa var, að við eigi í fyrra haust fengurn translationina af
lækningabók Jóns Péturssonar. Svo heíði það mál nú verið refererað