Árbók Landsbókasafns Íslands - Nýr flokkur - 01.01.1982, Síða 81
Þjóðarbókhlaða
Viðbúnaður og framkvæmdir frá upphafi til haustsins 1981
Finnbogi Guðmundsson og Einar Sigurðsson tóku saman
Sögulegur aðdragandi þeirrar ákvörðunar að sameina Háskólabóka-
safn og Landsbókasafn verður hér rakinn frá árinu 1956, þótt hann sé
að vísu allmiklu lengri.
Hinn 11. september 1956 skipaði Gylfi Þ. Gíslason menntamála-
ráðherra fimm manna nefnd til þess að athuga, „hvort fjárhagslega og
skipulagslega muni eigi hagkvæmt að sameina Háskólabókasafnið og
Landsbókasafn að einhverju eða öllu leyti, þannig að Háskólabókasafn
yrði framvegis handbókasafn fyrir Háskólann, en Landsbókasafn tæki
við öðrum hlutverkum þess.“ I nefndinni áttu sæti Þorkell Jóhannes-
son háskólarektor og fyrrum landsbókavörður formaður, Birgir Thor-
lacius ráðuneytisstjóri, Bjarni Vilhjálmsson cand. mag., Björn Sigfús-
son háskólabókavörður og Finnur Sigmundsson landsbókavörður.
Nefndarformaður lýsti þegar í upphafi „þeirri skoðun sinni, að hann
teldi skipulagslega óheppilegt og fjárhagslega óhagstætt, að hér væri
haldið uppi tveimur vísindalegum bókasöfnum, er heíðu, svo sem verið
hefur til þessa, litla sem enga samvinnu sín á milli,“ og ennfremur, að
ekki væri ,,unnt að leysa bókaþörf Háskólans í heild sinni með sam-
einingu við Landsbókasafnið á viðunandi hátt og til frambúðar með
öðru móti en því að reisa nýtt safnhús fyrir Landsbókasafnið í næsta
nágrenni við háskólabygginguna. Að þessu bæri því að stefna og flýta
þessu máli sem allra mest,“ eins og segir í áliti nefndarinnar, dags. 11.
janúar 1957.
Þegar um það var rætt að fmna hentugan stað fyrir nýtt safnhús í
nágrenni Háskólans, studdist nefndin að nokkru við athuganir
nefndar, er Bjarni Benediktsson hafði skipað í menntamálaráðherratíð
sinni til að kanna, hversu dýrmætustu bækur og handrit Landsbóka-
safns yrðu tryggilegast geymd, og taldi sú nefnd, að heppilegast mundi
að gera það í sambandi við nýja safnhúsbyggingu.