Ingólfur - 21.02.1904, Page 1
INGÓLFUR.
II. ÁR.
Reikjavík, suiimidaginn 21. febrúar 1904.
7. blað.
INGÓLFUR.
kemur út einu sinni í viku
eftirleiðis; aukablöð við og
við; ræðir landsmál öll og
stórmál höfuðstaðarins; fiitur
fréttir innlendar og útlendar;
er besta auglísingablað. Kost-
ar 2 kr. og 80 a, erlendis 3
kr., útsölumenn fá 20% og 1.
árg. blaðsins meðan til vinst
ef þeir hafa 10 kaupendur.
í garði föður míns.
YÍST mun hugur hriggur
hingað bera þrá
hvert sem leiðin liggur
leikstöðvunum frá.
Mjög er hugljúf minning geirnd,
þar sem æskan opnar brá
engin von er gleimd.
Hér var hlítt á vorin,
hírt um sumarkvöld,
æsku unaðssporin
á ég þúsundtöld
inn á þessum blómablett,
einstök voru þreituþung —
þau voru fleiri létt.
Athvarf mitt og indi
ávalt fann ég hér,
hvort sem lék í lindi
lifið unga mér
eða vangann vættu tár,
hér var gleðin hundraðföld,
hrigðin minna sár.
Man ég morgna ljósa,
mild er sólin hló,
og í augum rósa
óttugrátur bjó;
þá var glatt við gluggann minn,
faðir minn þar græddi grös,
geislar streimdu inn.
Þegar höfuð hneigði
himinsól við sker,
blómið ásínd beigði,
best ég undi mér
hér — mér fanst ég finna guð,
andi lians var aftanblær,
orð hans lækjasuð.
Fann ég friðinn djúpa,
fanst ég skilja nóg,
hrærði hjartað gljúpa
höfug næturró.
Bæn sú hreifði heitan barm,
að þá fró ég gæti geimt
gegnum böl og harm.
Nú er löngu liðin
lifs míns árdagsstund.
Langfrjálslindasta lífsábirgðarfélagið á
íslandi er
Umboðsmaður: Jens B. Waage.
Mun ég finna friðinn
fjarri bernskulund?
Glögt ég skil mig binda bönd,
þegar örlög æfiþráð
í ókunn teigja lönd.
Þróast higg ég heima
hjartans dírstu völd,
hér mun hugur sveima
hinnsta æfikvöld.
Æskuvon og elliþrá
breiða sífelt blómin sín
blettinn sama á.
*
* *
Senn mun sólin heiða
sjá í dalnum skarð,
angursaugum leiða
auðan hlít ég garð.
Hver mun litlum lauki þá
bera vökvun, veita skjól,
vernda blöðin smá?
Yeit ég vorið góða
vakir ifir bigð,
huggar álfu hljóða,
heldur fornri trigð.
Vetur leggur ljósan arm
ifir grundir, haga, hól
hlíðar hvelfdan barm.
Veit ég ifir öllu
auga ljóssins skín,
eiðir ís og mjöllu,
ingir blómin min,
samt er mér í hjarta hljótt:
kotið mitt við hvamm og hraun
kveðja hlít ég skjótt.
Hvert sem leiðin liggur,
lifir hjartans þrá,
hingað hvarflar hriggur
hugur glaumi frá;
engan stað ég vænni veit.
Vermdu, blessuð sumarsól!
sælan ættarreit.
Hulda.
Gaddavírslögin.
—:o:—
n.
Ástæðurnar sem taldar voru fram af stuðn-
ingsmönnum málsins (í nefndarálitinu) voru
þessar: að girðing túna (með gaddavír?) sé
firsta og langþíðingarmesta sporið í allri
vorri jarðrækt, að fæstar af fjárveitingum
þingsins geti komið þjóðinni að jafn miklu
gagni og borið jafn fljótt. og jafnvaranlega á-
vegsti sem þessi, að einstökum mönnum só
ofvagsið að framkvæma þetta án hjálpar
landssjóðs, og að landssjóður vegna hinna
þungu útgjalda í ímsum öðrum efnum só
hvort sem er í fjárskorti og þurfi að taka
lán(H). Eunfremur var lögð mikil áhersla á
það, að þingið eigi að sína það i verkinu
með þessu að það hafi trú á framtíð landsins
þótt aðrir séu að missa hana.
Ég ætla nú að athuga litið eitt þessar á-
stæður.
Um síðustu ástæðuna er það að segja, að
hún er nokkuð glæfraleg. Mönnum gæti
sínst hér vera oftrú hjá þinginu á þvi, hvað
þjóðin gæti þolað af agsarsköftum í stjórn á
málum þess; og irði þá árangurinn nokkur
auuar en að vekja trú manna á því að þeim
geti vegnað hér vel undir slikri stjórn. Þá
er eiunig dálítið beigluð hugsunin í næstsíð-
ustu ástæðunni: að af því að landssjóður
eigi örðngt með að sinna óhjákvæmilegum
þörfum sínum, þá eigi hann einnig að bæta
þessu lán-fargani á sig.
Því skal ekki neitað, að girðingar eru
mesta þarfa-þing, en að þær séu, eins og
liáttað er hér á landi, langþíðingarmesta
sporið í jarðrækt, er ofsagt. Hvað segja
meun um áburðiun. Því ekki bjóða fram
lán til safnhúsa firir áburð eða firir túna-
slóttur, plægingar eða eitthvað slíkt, sem
miklu fremur en tómar girðingar geta talist
ræktun landsins. Og gjörðu menn nokkuð
að slíku, þá kæmn girðingarnar af sjálfu sér;
það slóttar enginu tún sin óvarið eða plægir
sáðreiti þar. Hinsvegar er eugin vissa firir
að þetta komi á eftir girðingunum. En girð-
ingunum er mönnum ofvagsið að koma upp
„án hjálpar landssjóðs11, segir nefndin. Þetta
er als ekki rétt í flestum tilfellum. Það er
talið að túugirðing á meðal jörð inegi áætla
400 faðma langa, og mindi hún þá kosta als
ekki fullar 200 kr. Þetta kostar gaddavírs-
girðing um 10—11 dagslátta tún. Hermann
Jónasson segir nú á þinginu, að telja megi
að töðufallið muni aukast við girðinguna um
1/y Gjöri maður ráð fir að 12 hestar fáist
af dagsláttu áður en girt er eða 120 hestar
af 10 dagsláttum þá irði heiið sem fengist
eftir girðinguna 24 hestuin meira á ári, en
með 4 kr. verði á heihesti irði það 96 kr. á
ári, og borgar þá heiaukinn á 2 árum girð-
inguna. Ef bændum er ofvagsið að ráða
fram úr ekki stórfeldara firirtæki og með eins
fljótteknum gróða, einsog þetta er, án hjálpar
landssjóðs, þá veit ég sannarlega ekki hvað
þeir ættu að geta framkvæmt án hjálpar úr
landssjóði. Ætli það væri þá ekki eins rétt
að landssjóður tæki þá alla beinlínis á kost,
annaðist þá að öllu leiti og alt þeirra. Eða
þá nærgætnin í lánskjörunum. Lánið veitt
til 41. árs. Það mátti ómögulega stitta þann
tíma, þótt enginn flutningsmanna treistisér til
að halda því fram, að gaddavírinn entist
lengur en 10—lð ár. Og upphaflega var
jafnvel tilætlun flutningsmannnanna að gefa
bændum töluvert af framlagi landssjóðs. Þing-
inu eða gaddavírs-vinunum á því hefur verið
„ofvagsið“ að sjá það, að einmitt af því að
svo ódírt girðingarefni var fundið sem gadda-
vírinn, þá er öllum bændum þeim er nokkuð
framtak hafa eða vilji er i, inuanhandar að
girða tún sín hjálparlaust. Um jarðeigendur
sem margir hverjir eru efnamenn er þetta
deginum ljósara, og leiguliðarnir standa í