Morgunblaðið - 25.06.2000, Blaðsíða 18

18 SUNNUDAGUR 25. JÚNÍ 2000
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
Tónleikar í fslensku óperunni í kvöld í tónleikaröðinni Nordvest Musik
Skilar sér í
auknum sam-
böndum
í kvöld spila sænski klarinettuleikarinn
Martin Fröst og píanóleikarinn Þorsteinn
■ ■ ^
Gauti Sigurðsson á tónleikum í Islensku
óperunni. Dagskráin verður fjölbreytt og
inniheldur m.a. frumflutning á verki eftir
færeyska tónskáldið Kristian Blak. Martin
mun flytja stytta útgáfu af klarinettu-
konsert Hillborgs þar sem hann notar
hreyfilist og ljósahönnun.
Morgunblaðið/Jón Svavarsson
Martin Fröst og Þorsteinn Gauti í stuttu hléi frá æfingu.
„NORDVEST Musik tónleikaröðin
er hugsuð til að leiða saman norræna
tónlistarmenn sem ekki hafa spilað
saman áður,“ segir Þórarinn
Stefánsson forsvarmaður Nordvest
Musik.
Þeir Martin Fröst klarinettuleik-
ari og Þorsteinn Gauti Sigurðsson
píanóleikari höfðu aldrei spilað sam-
an á tónleikum fyrir þetta verkefni
en segjast hafa verið rétt málkunn-
ugir áður en æfingar hófust.
Martin og Þorsteinn Gauti koma
fram í íslensku óperunni í kvöld en
þeir ræddu við blaðamann áður en
þeir héldu sína fyrstu sameiginlegu
tónleika í Færeyjum á fostudag.
Þessir tvennir tónleikar eru hluti af
tónleikaröðinni Nordvest Musik sem
haldin er á Islandi, Færeyjum og á
Grænlandi. Tónleikunum sem áttu
vera á Grænlandi 21. júní hefur verið
frestað.
Á efnisskránni tónleikanna eru
sónötur eftir Poulenc og Brahms og
verk eftir Debussy og Lovreligo.
Einnig mun Martin spila stytta út-
gáfu af klarinettukonsert Anders
Hillborg.
Báðir hafa sigrað í Biennal
norrænna einleikara
Þeir Martin og Þorsteinn Gauti
eiga það sameiginlegt að hafa sigrað
í Biennal norrænna einleikara sem
haldinn er árlega. Þorsteinn vann þá
keppni 1984 en Martin árið 1991.
Þorsteinn Gauti er Islendingum
kunnur fyrir píanóleik sinn enda hef-
STARFSMAÐUR uppboðsfyrirtæk-
isins Christie’s kemur hér fyrir
kyrralífsmynd 19. aldar lista-
mannsins Paul Cézanne „StiII Life
with Fruit and a Pot of Ginger,“
sem útleggja má sem „Kyrralífs-
mynd með ávöxtum og engifer-
krukku."
ur hann komið víða fram, bæði hér
heima og erlendis. Hann hefur kom-
ið fram sem einleikari með hljóm-
sveitum á Norðurlöndum og marg-
sinnis með Sinfóníuhljómsveit
Islands.
Martin Fröst hefur ekki síður náð
að skipa veigamikinn sess sem tón-
listarmaður þrátt fyrir ungan aldur.
„Martin er einn af þessum ungu upp-
rennandi einleikurum sem eru lýs-
andi á alþjóðamarkaði,“ segir Þór-
arinn og bætir við að hann sé einn
þekktasti einleikari á Norðurlöndum
og því svo sannarlega tímabært að
íslendingar fái að heyra hann á tón-
leikum.
Leikið um ailan heim
Martin hefur komið fram sem ein-
leikari um allan heim og leikið með
hljómsveitum á borð við Philhar-
monia Orchestra í London, Shinsei
Symphony Orchestra í Tokyo, BBC
hljómsveitina í Wales og Skotlandi
auk flestra stærstu hljómsveitanna á
Norðurlöndum.
Martin hefur ekki leikið með Sin-
fóníuhljómsveit íslands en hann seg-
ist hafa mikinn áhuga á því í framtíð-
inni.
„Ég vildi fá Martin hingað svo
hann myndi kynnast íslensku tónlist-
arlífi með svolítið dýpri hætti,“ segir
Þórarinn. „Einnig vonast ég til að
samvinna að þessum hætti eigi eftir
að skila sér í auknum samböndum
fyrir íslenska tónlistarmenn, bæði
flytjendur og tónskáld."
Verkið er talið hafa verið málað
árið 1895 og er áætlað söluverð
þess á bilinu 9-12 milljónir punda,
eða á milli einn og 1,4 milljarðar
króna er það verður boðið upp
ásamt öðrum verkum frá tímum
impressionistanna f London næst-
komandi miðvikudag.
Á ferli sínum hefur Martin getið
sér orð fyrir sérstæða sviðsfram-
komu. Hann vinnur gjarnan með
dönsurum, látbragðsleikurum og
ljósahönnuðum. Hann mun sýna ís-
lenskum áhorfendum hvers hann er
megnugur á því sviði í verki Anders
Hillborg þar sem hann notar lát-
bragðsleik og ljós til viðbótar við
tónlistarflutninginn. „Verkið er
reyndar skrifað fyrir hljómsveit,“
segir Martin. „Vanalega tekur það
um 35 mínútur í flutningi en hér mun
ég flytja styttri útgáfu af verkinu og
nota hljóðgervilshljóð af geisladiski
með undirleiknum."
Hann segist hafa gaman af að fara
ótroðnar slóðir þegar kemur að
framkomu. „Ég reyni samt að fara
varlega og ofgera ekki hlutunum.“
MYJVDLIST
Hallgrímskirkja
MYNDVERK
KARÓLÍNA
LÁRUSDÓTTIR
Opið á tímum kirkjunnar.
Til 1. september.
Aðgangur ókeypis.
ÞAÐ var Karólína Lárusdóttir
sem reið á vaðið með myndlistar-
verk í forhúsi Hallgrímskirkju á sín-
um tíma. Voru það nokkrar litauð-
ugar vatnslitamyndir sem vöktu
drjúga athygli og varð vel heppnað
framtakið til þess að framhald varð
hér á og hefur fjöldi ólíkra mynd-
listarmanna sýnt á staðnum síðan
við misjafnar undirtektir eins og
gengur. í heildina hefur þetta tekist
með ágætum, en mikilvægast er þó
að listaverkin taka á móti gestunum,
kirkjan sjálf enn fátæk af mynd-
skreytingum, þau gegna þannig
stóru hlutverki þar til úr verður
bætt en hér liggur lítið á, öllu skiptir
að vel takist til.
Nú er annar heildarsvipur yfir
myndum Karólínu en fyrrum,
óheftrar litagleði sér einungis stað í
myndinni „Fyrirheit" (2), en annars
eru litirnir dökkir, blæbrigða- og
safaríkir, formin samþjappaðri,
heildstæðari og sterkari. Ér hér vís-
að til vatnslitamyndanna en þar er
listakonan á heimavelli hvað öryggi
og sköpunargleði snertir, jafnframt
eru þau hnitmiðuðust í myndbygg-
ingu. Ég man ekki eftir að hafa séð
jafn heildstæðar myndir eftir hana
og er þá nokkuð sagt, og þrátt fyrir
að gengið sé út frá sömu grunntón-
unum er um mikla fjölbreytni og
hugmyndaauðgi að ræða í hinni
bundnu útfærslu myndheildanna.
Þetta heitir að beisla innri lífæðar
Þess má geta að árið 1991 var
Martin valinn „Flytjandi ársins" af
tímaritinu Opernwelt Yearbook fyrir
þátttöku sína í óperunni Rottu-
veiðarinn frá Hameln í Þýskalandi.
„Það er mjög óvanalegt að hljóð-
færaleikari hljóti slíkan titil hjá blaði
sem sérhæfir sig í umfjöllun um óp-
eru,“ segir Þórarinn kíminn
Frumflutningur á
færeysku tónverki
Þeir félagar Martin og Þorsteinn
Gauti munu fi-umflytja verk eftir
færeyska höfundinn Kristian Blak.
„Þetta er nútímaverk og nokkuð erf-
itt,“ segir Þorsteinn Gauti.
Þórarinn kveður það stefnu í
Nordvest Musik að frumflytja ný
verk frá þessum þremur löndum.
myndflatarins og það tekst ekki fyrr
en eftir áralanga þjálfun skynsviðs-
ins, í raun þjónar pensillinn þá mun
frekar skynjun listamannsins á við-
fangsefninu hverju sinni en fastmót-
aðri reglufestu, hugmyndafræði eða
tækni. Tæknin er hér einungis með-
al í þjónustu skynjunarinnar sem
gerir myndirnar eitthvað svo himin-
hrópandi sjálfsagðar og eðlilegar.
Þær eins og kveikja líf í þeim sem
skoðar því viðbrögðin láta ekki á sér
standa og væri svo einnig þótt þær
væru ekki trúarlegs eðlis, myndflöt-
urinn iðar af lífi, forvitni og spurn
um tilgang lífsins. Gerandinn hefur
þannig merkilega ríka þörf fyrir að
læða að áleitinni spurn á myndflet-
inum, hann lætur áhorfandann ekki
í friði sem ósjálfrátt fer að leita
svara og haldfestu. Þannig upplifði
ég sterkari viðbrögð hjá skoðendum
við fyrstu yfirferð en ég hef orðið
„Það var frumflutt stórt verk eftir
Átla Heimi í maí og því komið að því
að flytja verk frá Færeyjum."
Hrifínn af verkum
íslenskra tónskálda
Martin segist vera hrifinn af verk-
um íslenskra tónskálda og vonast til
að hitta eitthvert þeirra á meðan
heimsókninni stendur. Hann mun
alltént ekki fara á mis við íslenska
náttúru því þegar hér var komið
sögu hafði hann farið í Bláa lónið, í
reiðtúr og skoðað Gullfoss og Geysi.
„Vanalega stoppa ég ekki svona
lengi í þeim löndum sem ég spila í,“
segir Martin sem er mjög bókaður
um heim allan á næstu vikum.
Tónleikamir í íslensku óperunni í
kvöld hefjast kl. 20.30
vitni að áður og hvers getur lista-
maður óskað sér frekar. Þarna var
til að mynda ungt par, sennilega út-
lendingar, sem dokaði lengi við
hverja mynd fyrir sig niðursokkið í
óskilgreindar samræður, þó frekar
myndirnar sjálfar en boðskapinn í
þeim ef ekki hvorttveggja.
Ekki er mögulegt að gera upp á
milli dökku vatnslitamyndanna sem
eru hver annarri hrifmeiri en vafa-
lítið er myndin „Uppstigningardag-
ur“ (1), áhrifamest í byggingu. Hér
er helst aðdáunarvert hve vel Karó-
línu Lárusdóttur tekst að rækta
sinn garð og í engum miðli hennar
sér eins mikillar blæbrigða- og
tjáningarauðgi stað og í vatnslita-
myndunum, það er hennar heimur
og hér skipar hún sér í raðir bestu
myndlistarmanna þjóðarinnar.
Bragi Ásgeirsson
Reuters
Uppboð á verkum im-
pressionista undirbúið
Uppstigningardagurinn
■
Ljósmynd/Bragi Ásgeirsson.
Fyrirheit, vatnslitir, 101 x 67 sm.