Morgunblaðið - 25.05.1993, Page 43

Morgunblaðið - 25.05.1993, Page 43
MORGUNBLAÐIÐ ÞRIÐJUDAGUR 25. MAÍ 1993 43 Greiðsluerfiðleikar - Greiðsluaðlöffun eftir Guðbjörn Jónsson Miðvikudaginn 14. apríl sl. var þess getið í fréttum, að nokkrir þing- menn Alþýðuflokksins, væru að leggja fram þingsályktunartillögu um að skipuð yrði nefnd til þess að kanna umfang greiðsluerfiðleika fólks, og semja frumvarp til laga um greiðsluaðlögun. í viðtali við formann þingflokks Alþýðuflokksins, Össur Skarphéð- insson, kom fram að einkum væri litið til þess sem nágrannalönd okk- ar hefðu gert í þessum málum, en Norðmenn t.d. hafa nýlega sett lög- gjöf um þessi málefni. Nýlega var hér á landi, á vegum Neytendasamtakanna, Norðmaður- inn Per Andres Stalheim, forstjóri Forbrukerrádet, til þess að fjalla um þessi málefni, á opnum fundi um greiðsluerfiðleika heimilanna, sem Neytendasamtökin gengust fyrir 19. mars sl., í tilefni af 40 ára afmæli samtakanna. Það vakti athygli mína hvað fáir af ráðamönnum fjármála og þjóðmála, voru á þessum mikil- væga fundi. A árinu 1989 virtist sem greiðslu- erfiðleikar heimila væru að komast í opna umræðu, þar sem þeir höfðu verið til umræðu á alþjóðadegi neyt- endaréttar snemma það ár. Því mið- ur skilaði sú umræða sér ekki hing- að. Á vordögum 1990, þegar ég var farinn að fyllast bjartsýni um að takast mundi að reka ráðgjafarstarf- semi fyrir fólk í greiðsluerfiðleikum, hafði ég samband við Jóhannes Gunnarsson, formann Neytenda- samtakanna, og fór þess á leit við hann að Neytendasamtökin könnuðu hvaða aðferðum væri beitt við inn- heimtu fjárskuldbindinga á hinum Norðurlöndunum, og víðar í Evrópu, þar sem þeir hefðu sambönd við önnur neytendasambönd. Því miður er ég ekkert farinn að heyra af þeim málum enn, en kannski var þessi fundur Neytendasamtakanna að ein- hveiju leyti ávöxtur þess, og er það þá vel. Ekkert nýtt hér á landi Greiðsluerfíðleikar heimila, greiðsluaðlögun og óformlegir nauðasamningar, eru ekkert ný mál hér á landi. í ársbyijun 1990 var rekin undir nafni G-samtakanna, ráðgjafarþjónusta fyrir fólk í greiðsluerfiðleikum, grundvölluð á nokkurra ára þróunarverkefni mínu, sem ég byijaði að vinna að, fljótlega eftir að ég hóf störf í hagdeild Sam- vinnubankans á árinu 1985. Trúlega hefur því ísland lang lengsta reynslu af úrlausnarvinnu í þessum málum, því þegar ég hóf þessa þróunarstarf- semi, mættu skuldbreytingar mikilli Guðbjörn Jónsson „Því miður virðist það ;vera þjóðarmeinsemd, að vilja bara tala um vandamálin, en alls ekki grípa til aðgerða til þess að útrýma þeim með varanlegum lausn- um.“ andstöðu hjá lánastofnunum, enda var ísland þá eina landið sem átti við þetta vandamál að stríða. Alþýðuflokknum er vel kunnugt um þessa starfsemi mína, enda veitti félagsmálaráðherra fjárstuðning til reksturs þeirrar ráðgjafarstarfsemi sem ég setti á fót undir nafni G-sam- takanna. í umræðum við afgreiðslu fjárlaga fyrir árið 1991, var mikið rætt um greiðsluvanda heimilanna og fjallað um gagnsemi af þeirri starfsemi sem ég stóð fyrir, enda hafði verið sótt um fjárstuðning rík- isins til áframhalds þeirrar starf- semi. Til marks um það, hvað Alþingi þótti þetta mikilvæg starfsemi, var samþykkt að veita þessari starfsemi fjárveitingu að upphæð kr. 2 millj- ónir. Því miður kom þetta fjármagn aldrei til þeirrar starfsemi sem það var veitt til, heldur horfðu ráðamenn þjóðarinnar aðgerðarlausir á að því væri sólundað til annarra hluta. Við prófkjör Alþýðuflokks fyrir þingkosningarnar, 1991, kynntiÖss- ur Skarphéðinsson sér þessa starf- semi og sagðist mundi beita sér á Alþingi, í málefnum fóiks í greiðslu- erfiðleikum, ef hann kæmist þangað. Það er því ánægjulegt að sjá að þetta málefni skuli vera komið á dagskrá, þó það hefði mátt vera fyrr. Tregða bankakerfisins Fram til þessa, hafa helstu hindr- anir til varanlegra lausna á þessum málum verið, tregða lánastofnana tii skuldbreytinga í samræmi við greiðslugetu skuldara. Þar hefur oftúlkun á útlánareglum verið látin koma í veg fyrir að lánastofnanir fengju endurgreitt, þegar útlánað íjármagn. Þau eru ófá bréfin sem ég er búinn að skrifa bankastjórum, við- skiptaráðherra og félagsmálaráð- herra, um þessi málefni, þar sem ég hef hvatt til þess að skynsemin verði látin ráða í þessum málum, en ekki túlkun útlánareglna um ný útl- án. Ég hef bent á að skynsamlegast væri fyrir lánastofnanir að tryggja sem best, að greiðslugeta skuldara skilaði sér að fullu til lánastofnunar, með skynsamlegum skuldbreyting- um, í stað þess að láta stóran hluta greiðslugetunnar fara í hendur lög- manna. Því miður virðist ekki vilji fyrir hendi til þess að gera þetta. Til þessara framkvæmda þarf ekki lagasetningu, heldur fyrst og fremst mannkærleika og samræmd- ar vinnureglur lánastofnana annars vegar. Hins vegar vandaða úttekt á greiðslugetu skuldara, sem byggð væri á raunhæfum framfærslukostn- aði fjölskyldunnar, án þess að bruðl- að væri með peninga. Snemma á sl. hausti fór ég þess á leit við félags- málaráðherra, að lánastofnanir sam- ræmdust um sem líkastar vinnuregl- ur um skuldbreytingar, þar sem til- mælum mínum hafði ekkert verið svarað. Því miður er ekkert farið að gerast í þessum málum enn. Kannski er ástæðan sú, að lánastofnanir geta sótt mikinn hluta tapaðra útlána í vasa þeirra sem greiða vexti af því lánsfé sem þeir ná til baka, eða eins og Landsbankinn, sótt tapið beint í ríkissjóð. Aðgerða er þörf í mörg ár, er mikið búið að tala um þessi málefni. Allir þekkja þau, annaðhvort af eigin raun eða ein- hvers í fjölskyldunni, eða af afspum, í umræðum manna á meðal. Því miður virðist það vera þjóðarmein- semd, að vilja bara tala um vanda- málin, en alls ekki grípa til aðgerða til þess að útrýma þeim með varan- legum lausnum. Ég er svo oft búinn að ræða um leiðir til lausnar þessum málum, að ég ætla ekki að endur- taka þær hér. Þær eru flestum ráða- mönnum vel kunn. Höfunduv er forstödumnður Nýrrar ráðgjafar. t! Nú seljum viö 20 notaöa bíla í eigu Globus hjá Bílahöllinni á einstöku tilboösveröi og svo færöu ókeypis ábyrgöartryggingu í 1 ár frá Tryggingu hf. í kaupbæti. Fáöu þér góöan bíl og þú sparar iögjald í heilt ár. Saab 900Í árg. '87 Ekinn 120 þús. km. grænn, beinsk. Tilboösverö 630.000 kr. Ókeypis ábyrgöartrygging í 1 ár Mazda 626 diesel, árg. 84 Ekinn 168 þús. km., brúnn, beinsk. Tilboösverö 200.000 kr. Ókeypis ábyrgöartrygging í 1 ár Dodge Shadow, árg. '89 Ekinn 40 þús. km., rauður, sjálfsk. Tilboösverö 820.000 kr. Ókeypis ábyrgöartrygging f 1 ár Saab 900Í árg. '87 Ekinn 115 þús. km., rauöur, beinsk. Tilboösverö 630.000 kr. Ókeypis ábyrgöartrygging í 1 ár Ford Probe sportbíll, árg. '88 Ekinn 60 þús. km. brúnn, sjálfsk. Tilboösverö 790.000 kr. Ókeypis ábyrgöartryggfng í 1 ár Ford Mercury Topaz, árg. '87 Ekinn 90 þús. km., blár, sjálfsk. Tilboösverö 550.000 kr. Ókeypis ábyrgöartrygging í 1 ár Citroén AX 10, árg. '88 Ekinn 50 þús. km., blár, beinsk. Tilboösverö 200.000 kr. Ókeypis ábyrgöartrygging í 1 ár Citroén AX 14, árg. '87 Ekinn 70 þús. km., svartur, beinsk. Tilboösverö 330.000 kr. Ókeypis ábyrgöartrygging í 1 ár Chevrolet Celebrity, árg. '86 Ekinn 160 þús. km., blár, sjálfsk. Tilboösverö 450.000 kr. Ókeypis ábyrgðartrygging í 1 ár SIMI 674949 ÞAÐ ER OPK> HJÁ OKKUR: mónud. til föstud. kl. 9.00 - 18.30 og laugardaga kl. 10.30 - 17.00 GOTT FÓLK / SlA

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.