Morgunblaðið - 03.06.1986, Page 19

Morgunblaðið - 03.06.1986, Page 19
MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 3. JÚNÍ 1986 19 sanna að fjöldi þeirra er fær um það og sú aðgreining sem tíðkast hefur, hefur beinlínis staðið fötluð- um fyrir þrifum. Hvemig eiga „eðli- legir" borgarar að fá tækifæri til að læra að umgangast þá samborg- ara sína sem eru fatlaðir? Þetta er afar mikilvægt því fordóma og vandamál í samskiptum fatlaðra og hinna svokölluðu „eðlilegu" borgara má oftast rekja til síðarnefnda hópsins. „raiilegir" borgarar þurfa tækifæri til að vinna bug á fordóm- um sínum gagnvart fötluðum. Skól- ar og aðrar menntastofnanir hafa þar mikilvægu hlutverki að gegna. Utanbókarlærdómur Blaðamaðurinn telur að þriðja „firran" í starfi kennara sé sú „að utanbókarlærdómur, staðreynda- nám og miðlun þekkingar eigi að víkja fyrir „umræðu" nemenda og kennara, sjálfsnámi og hópvinnu og þjálfún og undirbúningi fyrir „virka þátttöku" í lýðræðisþjóð- félagi". Við teljum að utanbókarlærdóm- ur, staðreyndanám og miðlun þekk- ingar fari fram í öllum skólum í meira eða minna mæli. Sömuleiðis, að ekki hafi verið hvatt til að þessir þættir víki fyrir öðrum, heldur að aukin áhersla verði lögð á bættar aðferðir við nám og kennslu. Utan- bókarlærdómur á vissulega rétt á sér í námi bama, en aðeins í réttu samhengi. Utanbókarlærdómur á staðreyndum án skilnings og sam- hengis á lítið sameiginlegt með Raunverulegri menntun. Það er orðið nokkuð langt síðan Þórbergur Þórðarson lagði orð í belg varðandi slíkt nám, en það sem hann sagði um staðreyndanámið Ingibjörg Ásgeirsdóttir sem slitið er úr eðlilegu samhengi er enn í fullu gildi: „Hvers vegna er verið að sólunda tíma okkar í svona lagað minnishrat? Hvem andskotann kemur þetta lífi okkar við? Og hvað situr eftir í manni, þegar vindar nýrra áhrifa hafa feykt þessu msli burt? Enginn nýr skilningur á heiminum. Ekki heldur aukin dómgreind. Því síður nein djúphyggja. Þar situr ekkert eftir annað en sama gróðurlausa auðnin, sem þyrsti í fjóvgandi skúrir, áður en þessi ítroðsluþyrrkingur byrj- aði.“ (Ofvitinn 1940, bls, 35.) Erfltt er að skilja af hverju blaða- maður kallar það „firru" að reynt sé að búa nemendur undir virka þátttöku í lýðræðisþjóðfelagi. Finnst honum þjóðfélagið sem við Sigrún Guðmundsdóttir búum í svo einfalt að það sé ástæðu- laust að búa fólk undir virka þátt- töku í því? Eða finnst honum það „firra" að þegnarnir taki virkan þátt í lýðræðisþjóðfélagi? Samþættíng Fjórða „firran" í skólastarfinu er sú að „skil milli námsgreina eigi að vera sem minnst og „samþætta" beri námsgreinar eins og tök em á“. Skil milli námsgreina í gmnn- skóla og skil milli fræðigreina eins og við þekkjum þau í deildum há- skóla em ekki og hafa aldrei verið í föstum skorðum. Greinamar þró- ast vegna þess að viðfangsefnin breytast ört. Heimspekingar hafa um langan aldur glímt við að skipta þekkingunni í greinar eða svið, en það er langt frá því að menn hafi orðið á eitt sáttir um eðlilega skipt- ingu. Það er því ekki rétt að sníða námsgreinum í gmnnskóla ákveð- inn, þröngan stakk sem sé algild ogeilíf ígangsflík. En það er hægt að „samþætta" á margan hátt, líka þannig að skil milli hefðbundinna greina séu virt, en að þær tengist í ákveðnum við- fangsefnum. I öðm lagi er hægt að samþætta þannig að ákveðið þema tengi saman þekkingaratriði af mörgum sviðum. Að lokum má nefna námsþætti eins og t.d. kyn- fræðslu og fræðslu um eiturlyf sem falla ekki undir neina hefðbundna námsgrein og óhugsandi virðist að kenna án þess að samþætta t.d. heilsufræði, siðfræði, félagsfræði o.fl. Af þessu má ljóst vera að það er varla hægt að tala um sam- þættingu um eitthvert eitt fyrirbæri sem beri að forðast, án þess að skilgreina nánar hvað við er átt. Ótrúlegt er t.d. að Guðmundur Magnússon geti kennt sögu af ein- hveiju viti án þess að fara nokkum tíma inn á hefðbundin svið landa- fræði, félagsfræði, heimspeki eða annarra greina. Stafsetning Þótt blaðamaður telji ekki upp fleiri grillur í tölusettri röð, þá heldur hann áfram ásökunum sín- um á hendur kennurum. Hann álítur að léleg stafsetningarkunnátta stafi af því að víða sé hætt að kenna stafsetningu og málfræði og vill gjarnan vita í hvaða skólum svo sé ástatt. Við vitum ekki um neina slíka skóla og hjá Námsgagnastofn- un fengum við þær upplýsingar að allir grunnskólar í landinu panta árlega fjölbreytt efni til móðurmáls- kennslu. Auk þess hefur stofnunin á undanfömum árum sífellt verið að auka og bæta efni á þessu sviði. Ólíklegt er að skólamir óski eftir þessu í miklu magni ár eftir ár án þess að það sé notað. Lokaorð Lítið hefur verið um rannsóknir og kannanir á skólastarfí á íslandi, skrifar blaðamaðurinn. Við tökum undir þau orð og að þar þurfi úr- að bæta. Slíkar rannsóknir gætu komið í veg fýrir jafn órökstuddar fullyrðingar og kennarar hafa und- anfarið þurft að sitja undir. Við leggjum áherslu á að það em nemendur, kennarar og aðrir sem starfa að skólamálum auk áhuga- samra foreldra sem hafa hvað besta innsýn í störf grunnskólanna. Full ástæða er því til að vara fólk við að taka alvarlega fullyrðingar blaðamanns sem tekur munninn fullan um leið og hann lýsir yfir að sýn hans yfír skólastarf á íslandi sé takmörkuð. Guðmundur Magnússon hefði getað sparað sér þá yfirlýsingu. Þessi takmarkaða sýn hans á skóla- málum kemur skýrt fram í öllu sem hann skrifar um þau mál. Ingibjörg Ásgeirsdóttir er kennari og starfar hjá Námsgagnastofnun. Sigrún Guðmundsdóttir er kenn- ari og stundar framhaldsnám í kennslufræði og kennaramennt- un. Margra ára reynsla sannar gæði þakmálningunar frá Málningu hf. ÞOL er sérframleidd alkýðmálning, sem innlend reynsla hefur skipað í sérflokk vegna endingar og nýtni. ÞAKMÁLNING SEM ENDIST ÞOL er framleitt í fjölbreyttu litaúrvali. Handhægt litakort auðveldar valið á réttum lit. ÞOL tryggir þér fallegt útlit og góða endingu. málning'f

x

Morgunblaðið

Direct Links

If you want to link to this newspaper/magazine, please use these links:

Link to this newspaper/magazine: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Link to this issue:

Link to this page:

Link to this article:

Please do not link directly to images or PDFs on Timarit.is as such URLs may change without warning. Please use the URLs provided above for linking to the website.