Morgunblaðið - 28.03.1965, Side 6
6
MORGU N BLAÐID
Sunnuda'gur 28. marz 1965
Sparnaðarvika Neytendasamtakanna:
HeyftessdHcsMsaiiið Elyftasr verðupp*
lýsingar um 200 vöruilokku ai-
mennsra nauðsynja
NÆSTKOMANDI þriðjudag
hefst svonefnd sparnaðarvika
á vegum Neytendasamtak-
anna. Af því tilefni er gefið
út sérstakt hefti af Neytenda-
blaðinu og er í því að finna
allar upplýsingar varðandi
sparnaðarvikuna.
Sveinn Ásgeirsson, fram-
1 kvæmdastjóri Neytendasamtak-
anna, hafði í gær fund með blaða
mönnum og skýrði þeim í stór-
um dráttum frá tilgangi spam-
aðarvikunnar og tilhögun.
Megintilgangur þessarar spam
aðarviku er tvíþættur. Annars
vegar að reyna að fá neytendur
til að endurskoða kaupvenjur
sínar og þá t.d. með því að þeir
haldi búreikninga umgetna viku.
UndirboðstoElur
cx veiðarfserum
Athugasemd frá Félagi ísL stórkaupmanna
I TILEFNI af skrifum í Aliþýðu-
blaðinu þ. 21. marz sl. og í Morg
* unblaðinu þ. 23. marz sl. um
undirboðstoll af innfluttum veið-
arfærum o. fl. viljum vér upp-
lýsa eftirfarandi.
Það er ekki rétt, sem haldið
er fram í greinum þessum, að
t. d. Portúgalir selji veiðarfæri
og tóg úr gerviefnum fyrir lægra
verð til íslands en til annarra
landa.
Sl. vetur var flutt til landsins
frá Portúgal og Danmörku tölu-
vert magn af veiðarfærum og
tógi úr plastefnum polyethylene
og polypropylene. Verðið frá þess
um löndum er svo til það sama,
þó heldur lægra frá Danmörku.
Hér hafa nýlega verið á ferð
sölumenn frá Japan og Kanada,
sem boðið hafa ofangreindar vör-
ur fyrir svo til sama verð og
Danir og Portúgalir bjóða hér nú.
Einnig má geta þess, að í Fær-
eyjum er starfandi verksmiðja,
sem framleiðir fléttað polyethyl-
enegarn til notkunar í botnvörpu
net. Færeyingar munu nú ein-
-**■ göngu nota þetta efni í sínar
botnvörpur. Verð á þessu garni
í Færeyjum er d. kr. 16,00 pr.
kíló (eða isl. kr. 99,56) skv. upp-
lýsingum hr. Tronds Jacobsen,
netagerðarmanns, sem staddur er
hér á landi um þessar mundir.
Samskonar efni innflutt frá
Portúgal kostar 16 sh. 3 d. pr.
kíló f.o.b. Portúgal, sem samsvar-
ar d. kr. 16,25 pr. kíló (ísl. kr.
101,16).
Á þessu má sjá þvílík fjar-
stæða það er, sem haldið er
fram í Morgunblaðsgreininni 23.
marz sl., en þar er tekið eftir-
farandi dæmi um verð það, sem
boðið er frá Portúgal í dag:
„Hvað myndu íslenzk stjórn-
völd gera, ef t. d. Portúgalar byð-
ust til að selja hingað sement
fyrir hálfvirði í eitt til tvö ár
meðan verið væri að leggja stárf-
semi Sementsverksmiðjunnar nið
ur .... Það er hliðstætt þessu,
sem verið er að gera við síðustu
veiðarfæraverksmiðjuna ....“.
Tilvitnun þessi á enga stoð í
veruleikanum, þar sem hið
Portúgalska verð á veiðarfærum
er svo til það sama og aðrir
bjóða, og alls ekki um undirboðs
verð að ræða.
Verð á plastefnum svo sem
I>olypropylene og polyethylene
hefir lækkað stórlega á sl. árum
og mest þó á síðasta ári. Vegna
stóraukinnar framleiðslu og
notkunar á þassum efnum má
fastlega reikna með, að þessi þró
un í verðlækkunum haldi áfram.
Til samanburðar má geta þess,
að veiðarfæri úr nælon lækkuðu
um 20% á sl. ári, en þó höfðu
þau lækkað í verði stórlega árin
á undan.
Eins og kunnugt er lækkaði
sísall allmjög í verði á sl. ári. Að
okkar dómi er ástæðan fyrir þess
ari verðlækkun sú, að notkun líf-
rænna efna til veiðarfæragerðar
er að hverfa vegna tilkomu gervi
efnanna.
Samkeppni í veiðarfæra sölu
er mjög mikil milli innflytjenda
hér á landi, og er það álit vort,
að það sé öllum fyrir beztu, að
eigi séu lagðar hömlur á þessa
samkeppni með verndartollum
eða öðrum ráðstöfunum, sem bein
línis myndu leiða til hækkunar
verðs til útgerðarinnar í landinu.
(Frá Félagi ísl. stórkaupmanna).
Hins végar er tilgangurinn að
vekja almenna athygli á baráttu-
málum Neytendasamtakanna.
Sveinn Ásgeirsson benti á að
mjög skorti á almenna verðþekk-
ingu og vöruþekkingu fólks.
Einnig skorti á að framleiðendur
og seljendur merktu vörur sínar
þar sem tilgreint væri efni vör-
unnar og hvaða meðferð hún
þyrfti, t.d. í þvotti.
Þá benti Sveinn á að almenn-
ingi væri tamara að hugsa um
NEYTENDB-
■**>*%■* ím- * *w
NÍÍÉW
fi|lt||«yii|j I
Forsíða Neytendablaðsins í til-
efni sparnaðarvikunnar.
það, hve mikið hann fengi í
laun, heldur en hvernig þessum
launum væri varið og hvað feng-
ist fyrir þau. Til þessarar sparn-
aðarviku er m.a. stofnað til að
brýna fólk á að líta á þá hlið
málsins, sem sé að reyna að gera
sem hagkvæmust innkaup og
kostur er og af sem mestri fyrir-
hyggju.
Til þess að auðvelda fólki að
gera þetta er í þessu sérstaka
hefti Neytendablaðsins birtur
verðlisti yfir allar fáanlegar kjöt
Oddur á Hálsi stjórnar bamakórnum. — Ljósna.: Gr. Gests.
Fjölþætt barna-
skemmtun í Kjós
Valdastöðum, 22. marz.
HIN árlega félagsskemmtun var
haldin að Félagsgarði 20 þ.m.
Nemendur barnaskólans önnuð-
ust flestöll skemmtiatriði, sem
voru fjölþætt. Of langt mál yrði
að telja það allt upp, en yfirleitt
stóðu flytjendurnir sig ágætlega
og gerður góður rómur að. Hólm-
fríður Gísladóttir, skólastjóri og
Helga Dís kennari veittu þeim
góða aðstoð og einnig Oddur á
Hálsi, sem stjórnaði kórsöng.
Framreitt var kaffi og kökur
og önnuðust það bæði ynigri og
eldri. Ágóði af skemmtuninni
rennur í ferðasjóð barnanna.
Fjölmenni var á samkomunni.
vörur, ýmsan tilbúinn mat, fisk-
meti, ávexti, nýlenduvörur hinar
algengustu, öl, mjólk, mjölvam-
ing og brauðvörur.
Alls eru á lista þessum 200
vörutegundir og gerir hann ekki
einasta að sýna mönnum verð
hinna algengustu matvara, held-
ur bendir á úrvalið um leið.
Eitt af ráðunum til sparnaðar
er að gera sér ljóst hvað maður
ætlar og þarf að kaupa áður en
kaupin eru gerð. Þetta er öllum
almenningi ekki kleift, sökum
þess að hann á ekki aðgang að
verðlistum yfir hinar ýmsu
nauðsynjar. Neytendablaðið hef-
ur þarna bætt úr og mætti raun-
ar gera meira að í framtíðinni.
f tilefni þessarar sparnaðar-
viku verður skrifstofa Neytenda-
samtakanna í Austurstræti 14 op-
in nú um helgina, í dag frá kl. 9
f.h. til 7 kvöldL Þar geta menn
komið til skrafs og ráðagerða um
hin ýmsu vandamál neytenda,
nýjum félögum gefst kostur a3
láta innrita sig og þar fá menn
spamaðarvikublaðið með hinum
haldgóðu upplýsingum og yfir-
liti til bókhalds meðan á sparn-
aðarvikunni stendur.
Sveinn Ásgeirsson lét þess að
lokum getið að hverjum væri
heimilt að hafa sína sparnaðar-
viku er honum sýndist, þótt
Neytendasamtökin bentu á vik-
una frá þriðjudeginum 30. marz
til þriðjudagsins 6. apríl.
'k Dauðinn við stýrið
Oft velta menn því fyrir sér
hvers konar fólk sé í rauninm
hættulegast í umferðinni. Auð-
vitað ber flestum saman um,
að drukknir menn undir stýri
séu þeir langhættulegustu,
enda segjum við, að þar sé
dauðinn við stýrið. En ekki er
þar með sagt, að dauðinn geti
ekki setið við stýrið þótt öku-
maður hafi hafi ekki haft
áfengi um hönd. Dæmin sanna
þetta.
Mestu klaufar sleppa oft
furðanlega í - umferðinni og
stundum verða þaulvanir öku-
menn fyrir óhöppunum. Marg-
ir eru þeirra skoðunar, að fólk,
sem lærir ekki á bíl fyrr en
það er komið á efri ár, sé samt
sem áður töluvert hættulegra
umhverfi sínu en aðrir öku-
menn. Og það er líka oft áber-
andi hve margt kvenfólk er
álfalegt í umferðinni.
'k Ungir og gamlir
Ég veit ekki til að nein at-
hugun á hæfni ökumanna eftir
aldri og kynjum hafi farið fram
hérlendis. Ég sá hins vegar í
bandarísku dagblaði á dögun-
um, að slík athugun þar vestra
hafði leitt margt í ljós. Fór
hún fram í New York fylki —
á allmörgum svæðum, sem hafa
mikla bifreiðaumferð.
Þar lentu ökumenn undir
25 ára aldri og yfir 65 ára aldri
oftast í slysum. Og hermenn
lentu að meðaltali í helmingi
fleiri árekstrum en óbreyttir
borgarar.
Þegar heildarslysatalan árið
1964 var krufin til mergjar kom
það einnig í ljós, að heimamenn,
ökumenn, sem þekktu stað-
hætti vel og voru þar af leið-
andi öruggir með sig við stýrið,
lentu í tiltölulega miklu fleiri
slysum en aðrir — einkum að
næturlagi. Er þá tekið tillit tii
þess, að heimamenn eru oftar
á ferli en aðkomnir.
Ökumenn á gömlum bílum
lentu í fleiri árekstrum en þeir,
sem óku nýjum eða mjög ný-
legum bílum. Og bílar með afl-
litla hreyfla lentu í tiltölulega
fleiri slysum en hinir, sem eru
aflmiklir.
Hægfara ökumenn
Og samkvæmt tveggja ára
könnun á umferðarmálum í 11
fylkjum Bandaríkjanna eru
konur síður en svo varkárari
en karlmenn. Konur yfir 35
ára aldri lentu í tiltölulega
fleiri slysum en karlmenn í öll-
um fylkjunum. Og loks má
nefna, að samkvæmt niðurstöð-
um þessum verður fertugur öku
maður á tveggja ára gömlum
bíl með 200 hestafla vél fyrir
óhappi að meðaltali einu sinni
miðað við hverja 1,6 billion
eknar mílur — aki hann með
65 mílna hraða. En 18 ára strák
ur, sem ekur aðeins með 30
mílna hraða í sex ára gömlum
bíl með 100 hestafla vél, verð-
ur fyrir óhappi eftir hverjar
10,000 eknar mílur.
Þótt aðstæður séu ekki þær
sömu hérlendis er ekki óiiklegt,
að taka þessar niðurstöður til
hliðsjónar að einhverju leyti
við mat á umferðarvandamal-
um okkar.
■jBr Ólík viðfangsefni
Nú. er vor í dagblöðunum frá
höfuðborgum nágrannaland-
anna beggja vegna Atlantshafs.
Allt fullt af auglýsingum frá
verzlunum, sem selja garðyrkju
tæki, blómlauka, blómafræ
o. s. frv. Það er greinilegt, að
víða er fólk farið að búa sig
undir vorverkin, eða byrjað að
atast í görðunum — jafnvel
norðarlega í Evrópu. Ég geri
ráð fyrir að Norðlendingar og
Austfirðingar vildu líka frem-
ur dunda við að hola blómum
niður í garða sína en að liggja
fyrir ísbjörnum. Já, þá dreym-
ir sjálfsagt um auðan sjó, sum-
ar og blóm.
Hinir, sem komnir eru í garð
yrkjuna, láta sig kannski
dreyma um ísbjarnaveiðar.
6 v
12 ▼
24 ▼
Bosch
bakljós, ökuljós, stefnuljós
og bremsuljós.