Heilsuvernd - 01.05.1982, Blaðsíða 28

bandi eru að neyta kolvetnanna í
eins upprunalegu (óunnu) formi
og hægt er. í reynd kann að vera
erfitt að sneyða algerlega hjá
hvítu hveiti eða vörum unnum úr
hvítu hveiti, þar sem margir
verða að borða á vinnustað sín-
um. Þó eigum við öll að geta
borðað 100% ósigtað heilhveiti-
brauð heima fyrir og bakað úr
heilhveitimjöli.
Við getum einnig bætt upp
þau trefjaefni, sem á vantar í
mat okkar með því að bæta við
hveitiklíði.
Það verður einnig nauðsynlegt
að hætta að borða sýrop, mol-
assis, og sætindi. Forðist að nota
brúnan eða hvítan sykur í
drykki, te eða kaffi. Flestir sætir
drykkir innihalda mikinn sykur,
— leitið áreiðanlegra upplýsinga
um sykurinnihald þeirra og
forðist þá.
Ef þér tekst þetta þá losnar þú
við áunna sætindalöngun á fá-
einum vikum. Ef löngun í sæt-
indi vakna má reyna ferska
ávexti. Það er mesta furða hve
ferskir ávextir og grænmeti eins
og gulrætur bragðast sætt, þegar
sykurneyslunni hefur verið hætt.
Trefjaríkur matur án sykurs er
hvorki fábreyttur né sérviskuleg-
ur, heldur aðeins valinn af skyn-
semi til þess, að líkami okkar fái
að nærast á þeirri hollustu, sem
hann er skapaður fyrir.
Offituvandamálið.
Náttúruleg matvara er fyrir-
ferðarmikil, fyllir magann fljótt
og seður vel. Ef matvaran er fín-
unnin, þjappast kolvetnin saman
og orkan eða hitaeiningafjöldinn
(kaloríurnar) eykst per þyngdar-
einingu. Þegar börnum er gefinn
sykur, kviknar hjá þeim löngun í
sætindi. Þannig hafa margir
ánetjast sætindalönguninni, og
haldið henni við allt frá barn-
æsku. Offeit börn halda því
miður áfram að vera offeit eftir
að þau eru orðin fullorðin. Þess
vegna er svo mikilvægt að koma
í veg fyrir offitu, þegar i barn-
æsku.
Ríkuleg trefjaefni koma í veg
fyrir ofát. í fyrsta lagi, þá eru
hitaeiningarnar ekki eins saman-
þjappaðar og í öðru lagi þarf að
tyggja þau vel, sem framkalla
munnvatn og aðra meltingar-
safa, sem fylla magann og auka
á saðningskennd.
Nýleg rannsókn sýndi, að ef
borðað var hálft kíló af soðnum
kartöflum á hverjum degi í 3
mánuði samfleytt þá leiddi það
til líkamsléttunar. Kartöflur
innihalda mikið af trefjaefnum
einkum ef borðaðar eru með
hýði og gefa þannig góða saðn-
ingu. Þetta minnkar svo þörfina
fyrir að borða á milli mála, en
það er algeng orsök fyrir því, að
fólk fitnar. Það er einnig mögu-
legt að léttast með því að borða
heilhveitibrauð, svo framarlega
sem að ekki sé hrúgað á sultu og
sméri. Ef þér tekst að forðast öll
unnin kolvetni og borðar heil-
hveitibrauð og aðrar vörur úr
heilhveiti í staðinn þá aukast lík-
urnar á því að þú náir að léttast.
Ábendingar um matarval:
Það verður nauðsynlegt að af-
venjast sætum mat. Það getur
tekið nokkra hríð, en þið munuð
fljótt finna að ávextir og jafnvel
gulrætur, — sem innihalda nátt-
úrlega sykra — eru sætir þegar
ekki er neytt annarra sætinda
eða sykurs. Þessir náttúrlegu
sykrar geta ekki valdið skaða þar
sem þeir eru í eðlilegum hlutföll-
um við önnur efni og hefur ekki
verið þjappað saman í verk-
smiðjum.
Hættið að nota sykur í te og
kaffi. Innan fárra vikna mun þér
finnast það betra þannig.
í stað þess að bragða sætindi
eða súkkulaði er gott ráð að
neyta ferskra eða þurrkaðra
ávaxta eða bryðja hnetur. Það er
því ágætt að hafa slíkar vörur
við höndina næst þegar máltíð
seinkar eða þú finnur til svengd-
ar. Reyndu samt að hætta yfir-
leitt að fá þér aukabita.
Drykkir:
Bjór og öl inniheldur sykur.
Áfengi inniheldur lítinn sem eng-
an sykur en áfengið sjálft er hita-
einingaríkt, enda framleitt úr
vatnsleysanlegum sykrum. Frá
hitaeininga sjónarmiði er líklega
best að velja whisky og vatn,
þegar nauðsyn krefur að dreypa
á áfengum drykkjum. Gos-
drykkir og ávaxtasafar innihalda
yfirleitt mikinn sykur. Reynið
heldur að velja þá sem sættir eru
með sætiefnum svo sem Freska
og ósætt gos eins og sódavatn, ef
þörf krefur. Sæt vín og sherry
innihalda meiri sýkur en þurr
vín. Að sjálfsögðu verður að
gæta hófs í hvívetna, ef svo ber
undir. Hunang er sykurblanda,
sem býflugur hafa framleitt. Ef
þér saknið þess að fá ekki sultu
eða sýróp þá reynið gróft marm-
elaði í staðinn, en það inniheldur
börkefni, og á að borðast með
heilhveitibrauði.
Kynnist því grænmeti og þeim
ávöxtum, sem verslanirnar hafa
upp á að bjóða og reynið að gera
sem best kaup. Trefjaefnin í káli
og salati er næst klíði árangurs-
ríkast fyrir þarmastarfsemina. Á
sumum tímum árs eru ávextir og
grænmeti ódýrari en annað.
Reynið nýjar tegundir eftir því
sem tækifæri gefast.
26 HEILSUVERND