Morgunblaðið - 08.06.1971, Blaðsíða 17

MORGUNBLAÐIÐ, ÞRIÐJUDAGUR 8. JÚNl 1971
17
Brúnás, sem hefur nú um tólf
ára skeið reist hús um allt
Austurland frá Raufarhöín til
Hornafjaröar.11
Og þegar rætt er um Eg.iils-
staða.kaiuptún, má ekki gleyma
Pósti o.g síima. Hér skeras.t all-
ar símalínur og vegina flugsins,
fer hér í geg.n póstiur á aila
Austfiröi. Á sinum tíma reis
hér fyrsta landsímastöð í sveit
á íslandi og síöar meir fyrsta
sjálfvirka símstööin í sveit. Á
þessu ári verður svo tekin í
notkun myndarleg nýbygiging
Pósts og gíma á Egilsstöðum.
Einhvern veginn er Þórðiur
byrjaður að tala um mennta-
málin á staðinum. ,,,Það má
segja, að hreppurinn ha.fi
aldrei haft við að byggja skóla
húsnæði," segir hann. „Tutt-
ugu og firnm ár eru nú liðiin
síðan barnaskólinn tók til
starfa ög í vor útskrifuðust
hér fyrsta sinni nemendur
þriðja bekkjar gagnfræðastigs-
ins. í báðum skólunum voru i
vetur 150 nemiendur. Skólinn
byrjaði í húsigsem við höfum
síðan einu sintnd stækkað og
nú erum við að reisa nýja
skólabyggingu, hverrar fiyrsti
áfangi verður átta kennslustof
ur. Svo aöþrengdir erum við,
að við getum ekiki hafið skóla-
haid aí krafti i haust, fyrr en
eittihvað af nýja húsinu kemst
i gagnið.
Og við höfum iðnskóladeild
lika. Fyrir 10 árum var farið
aif stað með iðnskóla hér, þar
sem mörgum iðnaðarmönnum
dauðíá þá á að fá réttindi.
Þetta var eins konar „Old
boys“ — skóli og útskrifaði
hann 40 manns. I atvinnuleys-
inu miðsvetrarmánuðina í hi'tt-
eðfyrra var svo aftur farið af
stað með iðnskóla o.g i vetur
störfuðu þriðji og fjórði bekk-
ur með um 40 nemend'ur. Hvort
framhald verður hér á, veit ég
ekki, þar sem iðnskóladeildin
okkar starfar nú á undanþág.u
frá Iðnskólia Ausfiurlands i Nes
kaupstað.“
En það er víðar en á mennta-
sviði.nu, sem ör uppbygiging hef
ur reynzt Egilsstaðabúum þung
í skauti. „Við sj'áum aldrei út
úr því, sem gera þarf,“ segir
Þórður. Gatnakerfi, vatns-
veita og frárennsliskerfi. Allt
hefur þetta lagt þunga bagga
á okkur oig þó höfum við ekki
g'etað gert nógu vel til dærmis í
gaitnagerðinni. Við eigum miikið
starf fyrir höndum, en það er
erfitt að láta alla enda ná sam
an í þorpi með svo gífurlega
vaxtarverki sem Egilsstaðir.“
Og það hefur ekiki bætt úr
skák, að þorpið hefiur þanizt yf
ir stórt svæði. Hér rikja ein-
býlishúsin og lóðir eru stór-
ar. Nýlega var fliut't inn í
fyrsfiu blo'kkina. — átta íbúða
hús( og framkvæmdir við aðra
16 íbúða eru að hefjast. Er hita
veita Eg i!rs s t a ða.búu m kapps-
mál? „Við höfum heitt vafn í
fimim kílómetra fjarlægð,“ seg-
ir Þórður, „en þó rannsókmir
hafi verið frekar jákvæðar,
höfum við enn ekki lagt út i
framkvæmdi.r.
En hvað sem öMu liður, er
fátt sem ökkur vanta'r tilfinn
anlegar nú en íþrófitaaðistaða;
húis, velli og sundlaug. Það er
bara í svo mörg horn að liita,“
seglr Þói’Biur Benediktsson,
hreppstjóri Eigilsstaðahrepps,
og andvarpar um leið.
UNG SÁU I STEINSTEYPU
Hús Egilsst aða ka u pt úns
spegla unga sál þess. Stein-
steypt ásjóna nútímans, blasir
hvarvetna við. Gestkomandi
rekur þó skyndilega augun í
virðulegt, tréklætt hús, sem
einna helzt virðist vasaúfigáfa
af þeim dönsku herragörðum,
sem gegna svo stóru hlutverki
í hj arta.sk erand'i ástarsöigum
Cavlings. Þetta er Tjarnar-
braut 1, hvar áður hét að Lyng
ási, og elzta íbúðarhús ,kaup-
túnsins. Ungur Dani, Osvald Ni
elsen fluttist í vinmumennsku á
Egilsstaðabúið, en 1945
byggði hann sér og sínum
Lyngás og gerðist húsameist-
ari á Egilsstööum.
Þessi frumraun hins framandi
húsameistara geisla-r enn stolit-
um anda frumbýlingsins og
filæðir tígulegri sál siinni út í
nýjabrum staðarins. Við hMð
þess stendur glæsilegur full-
trúi nýjabrumsins; hús Búnað
arbanikanis á staðnum Ein-
hvern veginn fannst mér ban.k
inn tapa þess'u návígi, en það,
sem hann geyrnir, lætur ekki
að sér hæða, þvl nútímans
vald i ríki kappsíullra un.gra
handa eru peningarnir. Kamnisiki
það sé þó einmitt þessi munur,
sem gæðir þessi fivö hús sameig
inlegu lífi þeirra, og blessar
samibýlið.
Vonandi kemur þeim Kristi
og Valtý ekki síður saman á
Gálgaási, þótt lo'kið á beina-
kassanum sé brotið.
PARADÍSIN Á HÉUAÐINU
Flugiö þýðir ekki aðeins
betri samgömgur, póst og vör-
ur. Það þýðiir lika ferðamenn.
Og nú er Hérað auglýst sem:
„Nýuppgötvuð ferðaman.na-
paradís,“ þar sem engar gjald-
eyrishömliur rí>kja og því síður
tungumálaörðugleikar.
„Ég held nefnilega, að ís-
lend'ingar almennt hafi ek'ki
gert sér ljóst, hver paradís Hér
að er,“ segir Björgvin Lúthers
son, stöðvarstjóri Pósts og síma
Egilsstöðum og formaður
Stamgaveiðifélags Austurlands.
„Hér er nokkurn veginn megin
landsloftsl'ag, hér eru skögar
og fegurð landsins er ómót-
stæðileg.
Áður en ég flufitist hingað
var Borgarfjörðurinn mín
paradís. Nú legg ég Borgarfjörð
og Hérað að jöfnu; þó er meiri
veðurbiiíða hér. Og hér má
veiða. Hvort þú getur veitt!
Og þú hættir kannski vinnu i
Reykjavík klukkan fimm á
föstudegi, skellir þér í fiiu.gvél
ina og ert komtnn í stönigina
fiveimur Þíimum seinna. Og hér
er stöngin ódýrari."
— Stendur það nú lengi?
— Ég hef enga trú á , að
það breytist. Hér eru til dæm-
is 150 stangir á vatnasvæði
Sjúkraskýliö — vagga EgilsMaöa ka u pt úus.
Lagarffljöts og hér eru fleiri
ár og öll vötnin-. Ég get nefnt
vötn á Jökuldalisheiði, sem gefa
fiðk, allt upp í 12 til 14 pund.
Og akurinn er enn Mtt plægð-
ur. Ég tei, að hvergi í veröld-
inni séu aðrir eins möguleikar
á sviði fiski- oig laxaræktar og
hér á Austurlandi.
Og ég fæ Björgvin tiQ að
leysa frá skjóðunni: „Fyrs.t það
sem snýr að mér sjálfuim," seg
ir hann og hlær við. „Það er
líka gott dæmi um möguleik-
ana. í fjögur ár höfum við
nokkrir áhugamenn ræktað
bleikju i Langavatni, sem við
leigj-um af bændum á Hafra-
felli, Staffelli og Krossi, en
það vil ég strax segja, að bænd
ur hér um slóðir hafa sýnt fiski
ræktarmálium mikinn skilning
og áhuga Þessi ræktun hefur
bekizt svo, að við þurfium nú
að fara að athuga, hversu mik-
ill fiskur. er eiginlega koiminn í
vatnið og hvað við megum
setja á það af stöngum til að
grisja það. Annar hópur áhuga
marnna byrjaði fyrir tveimur
árum i Ekkjuva'tni og árang-
urinn þar virðist ekki ætla að
verða síðri.
Bændur í Eiða- og Hjalta-
staðaþinghá urðu fyrstir til
með l'axarækt i Gilsá og Sel-
fljóti, en nú er áhuiginn orðinn
slikur hjá bændum á Héraðinu
að gefa tvilembunum á úti-
garða, þegar ég kom. Tvílemb-
urnar hans Magnúsar eru ófá-
ar í ár, því hann segist hafa
fengið milli 80 og 90% tví-
lembt og átta þrílembdar að
auki. í vetur hafði hann 280
fjár á fóðruim.
Lambærnar hefur Magnús 1
hóifium; 30 40 i hverju, og gef
ur þeim daglega hey og fóður-
biöndu. Það mátti sjá, að ærn-
ar vissu, hvers var að vænta,
þegar jeppinn birt:ist, þvi þær
runnu strax á garðann; ein-
staka fiók á sig krók að jepp-
anum svona til að fullvissa sig
um, að Magnús skildi þar ör-
ugglega ekkert góðgæti eftir.
Ég spurði Magnús hvort hann
hefði misst eitthvað af lömb-
um, en hann lét lítið yfir því
„Smáslys verða alLtaf," sagði
hann. ,,En ég hef verið hepp-
inn með það núna, að lömbin
eru hraust og laus við alla
óáran. Vorið hefur verið skín-
andi gott, þótt þú komir með
þefita hret núna.“ Og Magnús
segir jörð hafa komið vel u.nd
an snjó: „Það hefur eklki
lengi verið svona gott útlit.
Ekkert nýtt kai í túnum og
virðiist ætla að gróa upp úr
þeim gömliu."
Á Úlf'sstöðum hefur Magnús
nú búið i 10 ár og þau 9
næstu á undan í Vallanesi —
Á Gálgraási 1-e.isa Egi].sKtiuVu,búar Guði sínum hús í næsta nágrinni
iMiiiii'.kasiins á Gálgaklotti, sem Egilsstaóabúar liafa fyrir satt
að g-eymi jarðneskar leifar Valtýs á græimi treyju.
öllu, að það er ekki til það
vatn, sem þeir hafa ekki þegar
fengið seáði i eða æfila að
hieypa seiðum í þetta sumar.
Til viðbótar ölliu hefur
Stangveiðifélag Reykjavikur
nú tekið allt vatnasvæði Lagar
fljöts á leigu. Fyrir neðan
fossa fæsit mj'ög m'ikill lax og
stór sjóbiirtingur, en nú skal
koma góður sfiigd. Til þessa hef
ur aðeins veiðzt bleikja ofan
fossa og það er bara vatnafiisk
ur en ekkd sjógenginn. Til að
enginn haidi nú, að við látum
Reykvikinga einoka Lagarfljót
ið, skal þess gefiið, að Sfiang-
veiðifélag Austurlands hefiur
samning um vtesa daga gegn
vægu gjaldi og þessa daga get
um við svo endurleigt ti'l okk-
ar félagsmanna, Ég tel okkur
tvíimiælailausan feng að því að
fiá Stangveiðifélag Reykjavik
ur með í splið hér á Héraðinu,
því einir hefðum við aMrei bnt
magn til að gera þá stóru hluti,
sem þeir ætla. Var ég búinn
að segja þér, að sennilega
þekkist hvergi i veröldinni
jafin mikil fiskirækt á svona
svæði, eins og Héraði? Og
möguleiikarnir. . . “
EKKI LENGI SVONA GOTT
ÚTLIT
Hvað sem meginlancteloftslag
inu á Héraði líður, var sumar-
ruddi allsráðandi, þegar ég
heimisótfii Magnús Sigurðsson,
bónda á Úlfsstöðum. Hann var
hér á móti. Hann segir gott að
búa á Héraði. Hvað annað?
Enginn eyðir 19 árum i
vonzku, nema þá hann sé vond
ur maður sjálfur. Og Magnús
á Úlfsstöðum et' ekki vondur
maður: hvorki út í sjáifan sig
né landið, sem hann segir gott
að búa á. En hann hefur eng-
ar kýr? „Þessi jörð er n.ú samt
eiginlega fyrst og fremst kúa-
jörð,“ segir hann. ,,En þegar ég
keypti hana, reisti ég
ibúðarhús og peningshús. Þá
var síildin og ég fór í hana, en
til þess varð ég að fórna belj-
umum. Og svo snýst nú altt
um rollurnar hjá mér.“ Nú er
Magnús larinn að tvístiga, þvl
hann þarf að mæta á söngæf-
ingu hjá kirkjukórnum. Hann
hefur líka hönd í bagga með
félag'sheimilinu. Og ég minnist
þess, sem sa.gði, að það væri
guðiast að tefja vinnandi hend
ur á vori.
Vallanes er á vinstri hönd,
þegar ég ek aftur til Egils-
staða. Þetta er prestssetur og
þar hefur þjónað meðal ann
arra skáldklerkurinn Stefán
Ólafsson, sem gaf okkur „Björt
mey og hrein.“ og hann orti
líka:
„Ekki fækkar ferðunum
í Fljótsdalinn enn;
það sér á, að þar búa
þrifnaðarm.enn.“
En ég ek út Vellina —
Egilsstaði.
- f|.