Lesbók Morgunblaðsins - 07.05.1961, Blaðsíða 8

Lesbók Morgunblaðsins - 07.05.1961, Blaðsíða 8
252 LESBÖK MORGUNBLAÐSINS Nokkur turöuáýr tornaldar Óvœttir og í GOÐSÖGNUM margra þjóða eru nefnd alls konar furðudýr. Stund- um eru þau tákn náttúruaflanna, eða einhvers í náttúrunni. Því var snemma trúað að sum dýr væri ímynd sérstakra hæfileika. Þannig varð tófan ímynd slægðarinnar, ljónið ímynd göfgi og þróttar, en lambið ímynd sakleysisins. En þegar þurfti að tákna fleiri eigin- leika, en eitt dýr hafði, var gerð táknmynd þar sem fleiri dýrum var slöngvað saman og úr þeim gert eitt dýr. Má þar nefna gamm- inn, sem var sambland af ljóni og erni og táknaði hugrekki og tign. Sleipnir, hestur Óðins, var gerður áttfættur til þess að sýna að hann væri öllum hestum skjótari. Og Hydra, marghöfðaða slangan, sem gat látið sér vaxa höfuð ef eitt var af höggvið, var táknmynd hins illa, sem erfitt er að yfir- stíga. Eitthvert elzta og furðulegasta bjargv œttir kynjadýrið er drekinn, sem er upp runninn í Kína, en flaug furðu fljótt vestur yfir alla Asíu og til Vesturlanda, og komst jafnvel til íslands. Víða varð drekinn tákn valds og virðingar, svo kóngar, keisarar og aðalsmenn höfðu hann í skjald- armerkjum sínum. Rómverjar höfðu dreka í gunnfána sínum, og leifar þess munu það vera, að Englandskonungar höfðu drekann í gunnfána sínum, þangað til Vil- hjálmur bastarður lagði undir sig landið. Á dögum Játvarðar VII. var drekinn settur í skjaldarmerki prinsins af Wales. En það var eigi aðeins í Englandi, heldur 1 mörgum öðrum löndum að höfð- ingjar höfðu dreka í gunnfána sín- um. í Kína var drekinn tákn sjálfs keisarans. Hvernig var svo þessi dreki? Kínverskur ritari, Wang Fu, sem uppi var á dögum Han-keisara- Oedipus og sphinxinn ættarinnar (206 f. Kr. til 220 e. Kr.) hefir lýst honum svo: „Horn hans líkjast nautshornum, höfuð hans er eins og á úlfalda, augun eins og í djöfli, hálsinn eins og slanga, skrokkurinn eins og skel- fiskur og hreistraður eins og karfi, klærnar eins og á erni, þóf- arnir eins og á tígrisdýri og eyr- un eins og á kú“. Lýsing þessi virðist sýna, að drekinn hafi verið samsettur úr mörgum skepnum. En svo voru drekarnir breytilegir. Elzta drekamyndin er komin frá Babylon og líkist hann þar högg- ormi með hornum og klóm. Þessi dreki er gyðjan Tiamat, og sums staðar er hún einnig látin hafa vængi. Hún hafði vald til að skapa ófreskjur sér til aðstoðar í baráttunni við guðinn Marduk, en þó beið hún ósigur því að hon- um fylgdi hin lífgefandi sól, en Tiamat fylgdu myrkravöldin. Drekinn kemur einnig fyrir í goðsögnum Egypta, í stríðinu milli guðanna Osiris og Set. Og frá þeim tíma hefir drekinn verið í- mynd hinna illu afla. Stríðið milli hins góða og illa er stríð milli guðanna og drekans. Segir nokk- Kínverski drekinn.

x

Lesbók Morgunblaðsins

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.