Morgunblaðið - 18.02.2004, Blaðsíða 4

4 B MIÐVIKUDAGUR 18. FEBRÚAR 2004 MORGUNBLAÐIÐ
MARTEINN Pétursson hefur und-
anfarið dundað sér við að breyta
Ford Econoline í vinnuhúsnæði sínu
við höfnina í Hafnarfirði í sannkallað
bíltröll. Við sögðum frá því í byrjun
árs að Marteinn væri að breyta
bílnum fyrir 49 tommu dekk.
Fyrir átti Marteinn annan Econol-
ine en boddíið var farið að gefa sig.
Hann fann nýja bílinn á bílasölu og
eru í honum sæti fyrir ökumann og
14 farþega. Marteinn er núna búinn
að setja undir hann dekkin en ennþá
á eftir að setja brettakantana á
hann. „Ég er líka ennþá að passa að
afturhásingin snúi ekki upp á allt.
Hjólin eru svo stór og taka svo
mikið til sín af aflinu,“ segir Mar-
teinn. Framundan er líka að breyta
vélinni í bílnum. Það á að setja ann-
an kuðung sem gerir það að verkum
að túrbínan kemur inn á undir
1.000 snúningum. Á 80–90 km
hraða snýst vélin ekki nema um
1.300 snúninga á mínútu og Mar-
teinn vill fá aflið miklu fyrr inn til að
létta alla notkun á honum.
Kominn
á 49
tommurnar
Morgunblaðið/Jim Smart
Marteinn Pétursson við 49 tommuna.
bílar
„STEINN hannaði bílinn í hálfgerðu
gríni og ég smíðaði hann því í hálf-
gerðu gríni líka til að byrja með,“
segir Stefán Ingólfsson um sérsmíð-
aðan bíl sem hann er búinn að eiga í
meira en þrjá áratugi. Bíllinn kallast
Minkurinn og segja má að þar sé
kominn fyrsti jepplingur landsins.
Margir kannast við Stein Sigurðs-
son, hönnuð bílsins, en hann hefur
hannað og smíðað fleiri merkilega
bíla, eins og Extremer jeppann og
Rafsa, sem var rafmagnsbíll. Mink-
urinn er fyrsti bíllinn sem Steinn
hannaði.
Var ódýr í smíðum
„Bíllinn átti fyrst að vera bein-
skiptur, þ.e. með skiptingu úr beini,
sagði Steinn í gríni, aðspurður hvað
hafi rekið þá félaga til að koma slík-
um grip á hjólin. „Það kostaði ekki
neitt að smíða hann. Stálið í grindina
kostaði ef ég man rétt aðeins 400
krónur og botninn fengum við gefins
á bílaleigu á Hverfisgötunni, með
upphengjum og öllu saman,“ segir
Stefán.
Undirvagninn var svo styttur eftir
hugmyndum Steins, um 32 senti-
metra. „Ég sagaði hann svo í sundur
með járnsög því að annað verkfæri
átti ég ekki í þetta þá,“ segir Stefán.
„Hugsunin var sú að fara niður í Bif-
reiðaeftirlit með eitthvað sem hafði
aldrei sést þar áður. Buggy stíllinn
var þá að verða til í Ameríku og við
sóttum sumar hugmyndirnar þang-
að. Margt í bílnum hafði ekki ver-
ið gert áður, má þar nefna aft-
urfelgurnar sem voru
breikkaðar til að ná meiri grip-
fleti, en það hafði ekki sést áður.“
Á undan sinni samtíð
Stefán sá að mestu um smíðina á
bílnum. Byrjað var á grindinni sem
er úr prófíljárni og beygði hann
hana til með handafli. „Mér hafði
verið sagt að það ætti ekki að vera
hægt að beygja þetta prófílstál, en
ég fékk mér bremsudisk úr stræt-
isvagni og notaði hann til að beygja
stálið eftir, smátt og smátt,“ segir
Stefán.
Bíllinn var hafður með mjög stuttu
að- og fráfallshorni til að auka getu
hans í torfærum. Þetta er athyglis-
vert þegar það er haft í huga að
margir hugmyndajeppar í dag eru
einmitt með sama lagi.
Minkurinn hefur alveg ótrúlega
getu í torfærum eins og sannaðist
fljótlega eftir að hann kom á götuna.
Stefán fór þá með hann í torfæru-
keppni í Grindavík og gerði sér lítið
fyrir og fór í flestar þær brautir sem
stóru jepparnir voru búnir að fara.
Vakti þetta að vonum mikla at-
hygli áhorfenda en tekið skal
fram að þrautirnar voru
ekki alveg eins rosaleg-
ar og menn kannast
við í dag.
Fjölskyldubíll í mörg ár
Minkurinn var samt ekki bara
leiktæki eins og margir gætu haldið,
en Stefán notaði bílinn sem fjöl-
skyldubíl í mörg ár. „Við notuðum
hann þannig í rúm sjö ár, fyrir okkur
hjónin og börnin, sem voru þá orðin
þrjú,“ segir Stefán.
Þegar honum var lagt var búið að
keyra hann hátt í 200.000 kílómetra.
Stefán stóð í húsbyggingu á þessum
árum og dagaði því bíllinn uppi fyrir
utan á meðan. Þegar skúrinn var
tilbúinn, einum áratug seinna, fór
Stefán í það að rífa bílinn í sundur og
gera við hann fyrir alvöru.
„Þetta var tímafrek vinna og ekki
til sú skrúfa sem ekki var losuð. Bíll-
inn var svo loks tilbúinn aftur í fyrra-
sumar og þá hringdi Stefán í vin sinn
Stein til að segja honum gleðifrétt-
irnar.
Kom aftur á götuna í fyrra
Til að byrja með gekk illa að fá
hann skráðan aftur, því að bíllinn
hafði verið afskráður „og þá er eins
og búið sé að skrifa dánarvottorðið,“
segir Stefán í bæði gríni og alvöru.
„Þetta hafðist þó allt saman á end-
anum með hjálp góðra manna. Bíll-
inn uppfyllir allar þær kröfur sem
gerðar voru til bíla á þessum tíma og
er skráður núna sem fornbíll. Próf-
ílgrindin er mjög sterk og er yfir-
byggingin úr áli. Í fram- og aftur-
rúðu er notað öryggisgler en
plexigler í þak og hliðarrúður.
Enn eitt dæmið um framúrstefnu-
legt útlit hans er einmitt glerþak-
ið, sem er tíska í mörgum nýjum
bílum í dag.
Bíllinn vekur jafn mikla at-
hygli núna á götunum eins og
hann gerði á árum áður.
„Eitt sinn kom ég að honum
á bílaplani og þá stóðu tveir
fætur undan honum, en þá
hafði forvitinn vegfarandi
viljað skoða hann aðeins bet-
ur. Eins vakti hann athygli lög-
reglunnar, meir en góðu hófi
gegndi. Eitt sinn höfðu þeir
stoppað mig vegna þess að þeir
töldu að þetta væri farartæki sem
væri greinilega sérbyggt til hraða-
aksturs. Bíllinn getur að vísu náð
nokkrum hraða og jafnvel aðeins
meiri en gamla bjallan. Geta hans í
torfærum er þó hans aðalsmerki,“
segir Stefán.
Njáll Gunnlaugsson
Minkurinn kominn í sitt náttúrulega umhverfi. Myndin er tekin
sumarið 1971, stuttu eftir að bíllinn kom fyrst á götuna.
Framlugtirnar eru utan á bílnum.Hróður Minksins barst víða og hér er hann í
bílablaðinu Bilen & Båden árið 1972.
Leðraður að innan og með sportstýri.
Fyrsti jepplingur landsins aftur á götuna
Minkurinn hefur
verið gerður upp.
Morgunblaðið/Jim Smart
Stefán Ingólfsson við Minkinn.
Ein af fyrstu skissum Steins af bílnum.
Borgartúni, Reykjavík
Bíldshöfða, Reykjavík
Dalshrauni, Hafnarfirði
Hrísmýri, Selfossi
Dalbraut, Akureyri
Grófinni, Keflavík
Lyngási, Egilsstöðum
Álaugarvegi, Hornafirði
Smiðjuvegi, Kópavogi
RSH.is
Dalvegi, Kópavogi