Dagur - 28.10.1989, Blaðsíða 6

N
...

6 - DAGUR - Laugardagur 28. október 1989
tómstundir
Að gera bíl úr ryðhrúgu eða
kaupa innfluttan fornbíl
Fjölnir Sigurjónsson stendur hér hjá gamla Saab árg. 1965.
Margir hafa gaman af að gera
upp gamla bíla. Undanfarin ár
hefur það orðið algengara en
áður að menn tækju sig til og
gerðu dýrindis djásn úr því sem
varla var annað en ryðhrúga á
fjórum hjólum. Hér á eftir verð-
ur minnst á nokkur atriði sem
gott er að hafa í huga áður en
ráðist er í að gera upp gamalt
ökutæki, og eru þessir punktar
fyrst og fremst ætlaðir byrjendum
á þessu sviði.
Aðstaða og verkfæri er það
fyrsta sem verður að vera í lagi.
Nær undantekningarlaust er þörf
á bílskúr eða öðru húsnæði til að
nota sem „verkstæði." Þar þarf
helst að vera gott pláss þannig að
auðvelt sé að vinna við bílinn,
fjarlægja boddýhluti og fleira.
Þá eru það verkfæri og tæki. í
fullkomnu verkstæði fyrir áhuga-
mann þarf að vera gott úrval
almennra handverkfæra, topp-
lyklasett, fastlyklasett, rafmagns-
handverkfæri, jafnvel rafsuðu-
transi og logsuðutæki. Ekki er
óvönum þó ráðlagt að sjóða eða
skera með gasi nema fá viðhlít-
andi tilsögn fyrst hjá kunnugum.
Varðandi sumar viðgerðir þarf
að fá aðstoð sérhæfðra verk-
stæða, t.d. við sandblástur,
bólstrun og vélaviðgerðir.
Útvegun varahluta er oft
vandamál, en hjá því ma komast
með því að velja ekki alltof gaml-
an bíl til viðgerðar. Erlendis eru
starfandi sérstök fyrirtæki sem
gera ekki annað en að þjóna
áhugamönnum á þessu sviði, og
er hægt að fá varahluti, sætis-
áklæði og margt fleira eftir
pöntun, nákvæmlega eins og í
upprunalega bílinn.
Hvað er vinsælast?
Ekki er hægt að segja að vinsælla
sé að gera upp eina gerð af bílum
umfram aðrar. Allt frá því að
Fornbílaklúbburinn var stofnað-
ur hefur þessari tómstundaiðju
vaxið fiskur um hrygg.
Meðlimir í klúbbnum geta
fengið afslátt af bifreiðatrygging-
um fornbíla, en nú teljast bílar 20
ára og eldri til fornmuna, samkv.
skilgreiningu klúbbsins, einkum
ef þeir eru taldir hafa eitthvert
sögulegt gildi. Sögulegt gildi er
afar þokukennt hugtak þegar um
bíla er að ræða. Sumir bílar eru
þó sígildir og hafa haft mikil áhrif
á þróun og stíl annarra bíla. En
áður en menn rjúka til og ganga í
fornbílaklúbbinn til að fá ódýrar
tryggingar er þeim bent á að við-
komandi bíll má ekki vera notað-
ur til daglegs aksturs, hann skoð-
ast fyrst og fremst sem safngrip-
ur. Þá mun vera erfitt eða útilok-
að að fá afslátt af tryggingum
vegna forn-jeppa, því svo margir
gamlir jeppar eru ennþá í
umferð.
Bílar frá 6. áratugnum
Þá er það bíllinn sem gera á upp.
Að mörgu er að huga þegar velja
á bíl í slíkum tilgangi, og fer valið
að sjálfsögðu eftir áhuga og
smekk hvers og eins, en oft mun
það tilviljunum háð. Lengi vel
voru amerískir bílar frá 6. ára-
tugnum vinsælastir, t.d. Ford og
Chevrolet frá 1950 til 60. í þess-
um árgangi eru margar perlur, en
gallinn er sá að mjög erfitt er að
fá bíla frá þessum tíma núorðið,
eftir að safnarar hafa farið um
landið þvert og endilangt til að
leita að þeim. Þá er annar galli á
málinu, en hann er að oft vilja
eigendur bílflaka fá óheyrilega
mikið fé fyrir þau, en gera sér
samt ekki grein fyrir því að við
bílflak þarf oft fleiri hundruð eða
þúsundir klukkustunda vinnu
áður en árangur fer að koma í
ljós. Verðmætið myndast fyrst
eftir vinnuna og oft á tíðum vara-
hlutakaup erlendis frá.
En hvernig bíl eiga menn að
velja? Byrjendum er bent á að
reisa sér ekki hurðarás um öxl í
upphafi, með því að velja bíl sem
afar erfitt er að fá varahluti í.
Nóg er af bílunr sem tiltölulega
auðvelt er að fá hluti í, t.d.
ameríska og evrópska bíla frá 7.
áratugnum. Svo dæmi sé tekið þá
er Ford Mustang árg. 1966-70
upplagður fornbíll, en ekki er
víst að allir vilji sportbíl og
Mustanginn var aldrei þekktur
fyrir að vera rúmgóður afturí. Þá
eru til skemmtilegir stærri bílar,
t.d. Chevrolet Impala eða Ford
Galaxy. Gamli Benzinn er alltaf
fallegur, en varahlutir í hann eru
óheyrilega dýrir. Kunnugir telja
að VW bjallan eigi eftir að verða
vinsæl aftur þegar fram líða
tímar. Þá var Citroen DS framúr-
stefnubíll, og er líklegur til að
verða eftirsóttur meðal bíla-
áhugamanna síðar meir. í þess-
um efnum gildir þó persónulegt
sjónarmið umfram annað.
Kjörgripir leynast víða
Allt í kringum okkur eru ennþá
gangfærir bílar sem seinna eiga
eftir að teljast mikilvægir fornbíl-
ar. Þetta gildir t.d. um Saab 96,
gamla jeppa, ekki síst Willys og
eldri árgerðir Land Rover, gamla
Rússajeppa, Moskvich bíla,
blöðruskóda og svo mætti lengi
telja. En það er erfitt fyrir flesta
að safna bílhræjum eða jafnvel
heillegum bílum, því kostnaður-
inn er umtalsverður þó ekki sé
nema þungaskatturinn, sem alltaf
verður að greiða þótt bifreiðin
standi ekki á númerum.
Ef menn efast um að einhverjir
bílar í dag verði síðar fornbílar
þarf ekki að hugsa nema einn til
tvo áratugi aftur í tímann. Þá
voru í gangi margir bílar sem í
dag myndu seljast fyrir háar upp-
hæðir til safnara. Einn af þeim
bílum sem ennþá er hægt að
kaupa og eiga tvímælaust eftir að
verða verðmætir er Saab 96 með
tvígengisvélinni. í Svíþjóð hefur
verið stofnað sérstakt félag til að
varðveita gamla Saab bíla, og
þykir tvígengis-Saabinn hinn
mesti kjörgripur þar í landi.
Fjölnir 'Sigurjónsson á Akur-
eyri er meðal þekktra áhuga-
manna um gamla bíla og viðgerð-
ir á þeim. Hann á m.a. tvo gamla
tvígengis Saabbíla, annan á
númerum, árgerð 1965. Fjölnir
telur líklegt að Saabinn eigi eftir
að verða eftirsóttur fornbíll, m.a.
vegna þess að hann hefur klassískt
útlit, var framleiddur lítið breytt-
ur frá 1952 til 1975 eða ’76. Saab
verksmiðjurnar keyptu fyrir
nokkru bíl frá Bandaríkjunum,
árgerð 1952, einn af fyrstu bílun-
um sem framleiddir voru af þess-
ari gerð, og var hann settur á safn
í Svíþjóð.
Fjölnir segir að tíðarandinn í
kringum útvegun fornbíla hafi
breyst mikið undanfarin ár.
Breytingin liggur fyrst og fremst í
því að menn kaupa fremur gamla
ameríska bíla beint frá Banda-
ríkjunum fyrir lítið fé, kannski
þúsund dollara, og greiða svo
annað eins í gjöld þegar heim er
komið. Þannig fást miklu betri og
heillegri bílar en þær ryðhrúgur
sem menn gerðu upp á árum áður
hérlendis.
Innfluttir fornbílar
Fyrir menn sam hafa áhuga á
fornbílum er því miklu gáfulegra
í mörgum tilvikum að fara þá
leiðina en að festa kaup á stór-
skemmdum, gömlum „íslensk-
um“ bíl, og þurfa svo að vinna í
honum næstu þrjú árin eða svo.
Það veit enginn nema sá sem
reynt hefur hvað verk það er að
rífa, ryðbæta, sandblása óg
endurbæta gamlan bíl, og lenda
svo e.t.v. í því að gefast upp í
miðjum klíðum vegna þess
hversu mikil vinna þetta er.
Sumir hafa lagt sig eftir að
eignast tiltekinn fornbíl vegna
þess að einhver þekktur íslend-
ingur hafi átt hann, og telja bíl-
inn hafa minjagildi vegna sög-
unnar. Um þetta segir Fjölnir að
menn eigi ekki að sínu mati að
leggja út meira fé fyrir gamlan bíl
þótt honum fylgi merkilega saga,
ef ekkert annað sé sérstakt við
bílinn sjálfan. Þá benti hann á að
tæplega væri á sig leggjandi
margra ára vinna eingöngu vegna
sögunnar á bakvið tiltekinn bíl.
Það væri þó helst þess virði að
leggja sig eftir einhverjum af
forsetabílunum.
En menn geta safnað og gert
upp fleiri ökutæki en fólks-
bifreiðar. Til eru dæmi um gaml-
ar rútur, vörubíla og bifhjól sem
hefur verið haldið vel við, svo
dæmi séu nefnd, og eru það alls
ekki ómerkari tæki en fólks-
bifreiðir. Þeir sem áhuga hafa á
slíku eru þó færri, enda þarf
meiri aðstöðu til að taka stærri
bíla eins og vörubíla inn í hús.
EHB
Línurnar í Saab eru sígildar og fallegar. Mikil áhersla var lögð á rennilega
lögun enda eru Saab verksmiðjurnar líka þekktar fyrir að franileiða flugvél-
Myndir: EHB
ar.
AUGLÝSING
UMINNLAUSNARVERÐ
VERÐTRYGGE)RA
SPARISKÍRTEINA RÍKISSJÓÐS
FLOKKUR INNLAUSNARTÍMABIL INNLAUSNARVERÐ* ÁKR. 100,00
1983-2. fl. 01.11.89-01.05.90 kr. 418,93
1984-3. fl. 12.11.89-12.05.90 kr. 421,84
Innlausnarverö er höfuðstóll, vextir, vaxtavextir og verðbót.
Innlausn spariskírteina ríkissjóðsferfram í afgreiðslu
Seðlabanka íslands, Kalkofnsvegi 1, og liggja þarjafnframtframmi
nánari upplýsingar um skírteinin.
Reykjavík, október 1989
SEÐLABANKIÍSLANDS