Dagblaðið Vísir - DV - 05.07.1983, Blaðsíða 10

10
DV. ÞRIÐJUDAGUR 5. JULI1983.
Útlönd Útlönd Útlönd
V-Þýskaland:
Farand
verkafólk
óvelkomið
Útlönd
eðan til þass hversu mikilli andúð tyrkneskir farandverkamenn
nmia i V-Þýskalandi er sú hversu Iftið þeir hafa blandast þýsku þjóð-
fólagi. Hóriæra tyrknesk börn i Þýskalandiað lesa ó Kóraninn.
Þjóðverjar kalla þó „Gastar-
beiter” eða gestaverkamenn. En nú
eru þeir ekki lengur svo velkomnir
og mörgum er boöið að fara til síns
heima. Fjöldi atvinnulausra í Þýska-
landi er nú kominn yfir 2 milljónir en
farandverkamenn þar eru um 1,8
milljónir talsins. Undir þessum
kringumstæðum hefur andúð í garð
farandverkafólks blossaö upp upp á
síökastið og þá sérlega í garö Tyrkja.
Stjómvöld í Bonn hafa nú gripið til
þess róðs að bjóða farandverka-
mönnum, sem missa atvinnu sína,
fjárstyrk til þess aö halda heim-
leiðis.
Margir verkamannanna, sem
missa munu atvinnu sína frá því í
október á þessu ári fram til júlí ó
næsta ári, munu eiga kost á allt að
10.500 marka styrk ef þeir halda til
heimalands síns og fó 1500 marka
styrk að auki fyrir hvert. bama
sinna. Þótt samkvæmt oröanna
hljóðan eigi að veita þessa styrki
öllum farandverkamönnum sem
uppruna sinn eiga utan ríkja Efna-
hagsbandalagsins er almennt litiö
svo á að þessu tilboði sé helst beint til
Tyrkja. Þeir eru 1,6 milljónir at
þeim útlendingaf jölda sem búsettur
Nú um mánaðamótin tóku Gríkkir
við formennsku Efnahagsbanda-
lagsins, í fyrsta sinn eftir að Sósía-
listaflokkur Andreasar Papandreou
náöi þar völdum. Á valdatíma
Papandreou stjórnarinnar hafa viö-
horf sósíalista til EBE breyst og nú
getur vart heitið að andstaða gegn
EBE-aðild sé nokkur að ráöi innan
ríkisstjórnarinnar. Almennt eru
skoðanir skiptar um aöildina í Grikk-
landi en embættismenn segja þó, í
einkasamtölum, að úrsögn komi ekki
til greina. Þaö er aftur á móti ólík-
legt að ríkisstjórn Papandreou segi
það opinberíega meðan samninga-
viðræður fara fram um breytingar á
samningum um aðild Grikklands.
Grikkland fékk inngöngu í EBE
fyrir tveim árum, samkvæmt sam-
komulagi sem hægri sinnuð ríkis-
stjóm gerði við EBE. Það sam-
komulag hefur síðan verið gagnrýnt
jafnt í Aþenu sem Brussel. Nýlega
sagði Papandreou þó, að önnur
aðildarríki EBE sýndu vanda-
málum Grikkja meiri skilning en
áður og að hann vonaöist til að
ágreiningur leystist innan sex
mánaða. En Papandreou vildi ekki
útiloka þann möguleika að þjóðar-
atkvæði jrði greitt um aðild Grikkja
að bandalaginu. Þjóöaratkvæða-
greiðsla um EBE var eitt af
kosningaloforöum sósíalista í'
kosningabaráttunni, en nokkrir ráð-
herrar hafa reynt að komast hjá
umræðum um þjóðaratkvæða-
greiðslu á þeirri forsendu að forseti
ríkisins, Constantin Karamanlis,
myndi ekki leyf a hana.
Meðal þeirra krafna, sem grísk
stjómvöld gera vegna endurskoö-
unar samninga um aðildina að EBE,
er sú að Grikkir fái lengdan
aðlögunartima svo aö efnahagslíf
þeirra og stofnanir geti aðlagast
breyttum aðstæðum. A leiðtogafundi
EBE í Stuttgart tóku leiðtogar ann-
arra EBE-rikja undir það, að grísk
vandamál fengju sína meðferð. I
ályktun leiötoganna sagöi að þeir
gerðu sér grein fyrir sérlegum
vandamólum Grikkja og lofuðu að
er í Þýskalandi, en alls eru þar
búsettar 4,6 milljónir útlendinga.
Víöa má sjá slagorö eins og „Turken
raus” skrifuö ó veggi, og á síöari
órum hafa árósir þjóðemisinnahópa
á erlenda verkamenn stundum
endaö meö morðum.
Talsmenn tyrknesku verkamann-
anna segja að styrkjaboöum ríkis-
stjórnarinnar sé mest beint til
Tyrkja, að hluta af þvi þeir eru
stærsti þjóðernishópurinn meðal
farandverkamannanna og að hluta
vegna þess aö menning þeirra er svo
gerólík þýskri menningu. En þeir
segja einnig að tilboð stjórnvalda sé
ekki svo gott aö það nægi til þess að
fá menn til þess aö flytjast heim, þar
sem fjöldi atvinnulausra er yfir 3
milljónir. Atvinnumálaráðherra V-
Þýskalands, Norbert Blum, býst þó
við aö um 55.000 einstaklingar muni
taka boöinu.
Innflutningur á erlendu vinnuafli
hófst i V-Þýskalandi á seinni hluta
sjötta óratugarins þegar þýska efna-
hagsundriö var að sigla i strand
vegna mannaflaskorts. Þá gripu
stjórnvöld í Bonn til þess ráðs að
hvetja Tyrki og aðra útlendinga til
þess aö koma til Þýskalands í at-
vinna að lausn þessa máls fyrir
næsta leiðtogafund, sem haldinn
verður í Aþenu 5,—6. desember.
Grikkir vilja vernda iðnað sinn,
sem er kominn skammt á veg, og fó
heimild til þess að styrkja hann án
þess að eiga yfir höfði sér lögsókn
vinnuleit.
Yfirleitt tóku farandverkamenn-
irnir við hinum ómerkilegri verkum,
sem Þjóöverjar sjálfir vildu ekki
vinna. Enn þann dag í dag er fjórði
hver starfsmaður í málmbræðslu-
verum útlendur og farandverka-
menn eru um 20% vinnuafls í
vefnaðar- og plastiðnaði. Engum
dettur i hug að halda þvi fram, að
kolanómur landsins yröu reknar án
farandverkamannanna.
Arið 1964, þegar milljónasti erlendi
farandverkamaðurinn kom til
Þýskalands, tóku opinberir
embættismenn á móti honum, heils-
uðu fallega og gáfu honum mótor-
hjól. En nú, nítján árum seinna, eru
þeir margir sem ekki mega heyra á
farandverkamenn minnst.
Andúðin magnaöist eftir því sem
efnahagsundrið fjariægöist og
kreppan reið yfir, eftir orku-
kreppuna á fyrri hluta áttunda
áratugarins. Arið 1973 var sú
ákvöröun tekin af stjórnvöldum i
Bonn að leyfa ekki fleiri farand-
verkamönnum frá löndum utan EBE
landvist. A þeim tíma voru Júgó-
slavar og Italir stærri hópar meðal
farandverkamannanna en Tyrkir en
annarra EBE-rikja. Þá vilja Grikkir
fá sérstakan samning vegna hins
frumstæða iandbúnaöar sem rekirrn
erílandinu.
Landbúnaðarráðherra Grikkja,
Constantin Simitis, sagöi að oft gætu'
grískir bændur ekki einu sinni fært
fjöldi fyrrnefndu hópanna sneri aftur
heim á leið, meðan Tyrkjum fjölgaöi,
aö hluta til vegna ólöglegs inn-
flutnings. Talið er að allt að fimmt-
ungur Tyrkja í V-Berlín sé þar ólög-
lega og vinni á svörtum markaði. Og
talsmenn Tyrkjanna viðurkenna að
meðal ástæðna fyrir andúð í garð
Tyrkja sé tregða þeirra til þess aö
læra þýsku, og tilhneiging þeirra til
þess aö búa saman í ghettóum,
frekar en að blandast þýsku þjóð-
félagi.
Þar sem Þjóðverjar eru augljós-
lega viökvæmir fyrir samanburði við
Þriðja ríki nasista, er ekki mikið um
það að Tyrkir séu opinberlega gagn-
rýndir. Þó sagði Hans-Jiirgen
Wischnewski í fyrra: „Þaö er ekki
hægt að búast við því að nágrannar
sætti sig við Tyrki sem slátra
kindum í baökerinu.”
Og á síðasta ári, skömmu eftir að
stjóm Helmut Kohl kanslara tók við
völdum, sagði hann að eitthvað yrði
að gera í Tyrkja-vandamólinu. Það
sér í nyt styrki fró Efnahagsbanda-
laginu. Hann nefndi sem dæmi að
þegar EBE bauðst til þess að fjár-.
magna landbrot og uppbyggingu
landbúnaðarsvæðis, sem ótti að duga
til að framfleyta 8 til 10 þúsund
bændum, töldu embættismenn í
Aþenu aöeins ellefu umsækjendur
hefur lika innanríkisróðherra hans,
hinn hægri sinnaði Friedrich
Zimmermann, gert. Hann hefur hert
reglur um veitingu landvistarleyfa
af pólitískum óstæðum og vill fá lög
sett sem banna bömum eldri en sex
ára, sem skilin hafa verið eftir í
heimalandinu, að koma til foreldra
sinna. Nú em mörkin sett við 16 ára
aldur. Þrótt fyrir þessar aðgerðir
innanríkisráðherrans, segja frétta-
skýrendur að styrkjatilboð stjórn-
valda séu frekar hugsuð til þess að
kæfa gagnrýni frá hægri en leysa
vandamálið í raun. Stjórnvöld í
Bonn vilja ekki fá á sig stimpil
útlendingahatara, né ýta undir
árásir öfgamanna á farandverka-
fólkið.
A meðan benda talsmenn Tyrkja á
að nýtt tímabil er að hefjast þegar
Tyrkir, fæddir og uppaldir i Þýska-
landi, eru að koma út á vinnu-
markaðinn. Ungt fólk sem aldrei
hefur til Tyrklands komið og kærir
sig ekki um að fara þangað.
hæfa til að taka við styrkjum og
aðeins fjórir þeirra fengu jákvæða
umsögn íBrussel.
Jafnvel Grikkir, sem eiga rétt á
styrkjum frá Brussel, verða fyrir
barðinu á úreltu embættismanna-
kerfi Grikklands. Bændur, sem eiga
rétt á niðurgreiðslum úr sjóðum
bandalagsins, verða að bíöa eftir
þeim i sex mánuöi, vegna seina-
gangs í gríska kerfinu. Hollenskir
bændur þurfa aðeins að biða i
fimmtán daga. En á sama tima og
þetta gerist hagnast framleiðendur í
öörum EBE-löndum á tollalækk-
unum í Grikklandi og fylla markaöi
þar af vörum.
Aöur en Grikkir gengu í EBE voru
viöskipti þeirra i landbúnaðar-
afurðum við EBE hagstæð, þó í
litlum mæli væru. Nú eru þau
viöskipti þeim gífurlega óhagstæð en
Grikkir fluttu inn frá EBE-löndum
landbúnaðarvörur fyrir 120 millj-
ónum dollara meira en þeir fluttu
vörur til EBE og búist er við að
munurinn aukist til muna á þessu
ári.
Þó grískir embættismenn leggi
áherslu á vandamál sem leiða af
aðild Grikkja að bandalaginu, vill
enginn þeirra fordæma aðildina. En
þeir gagnrýna þó skilmála sem full-
trúar EBE settu í upphafi og
'embættismenn í Brussel hafa nú
viðurkennt að það var óraunhæft að
búast við því að Grikkir féllu þegar í
staö að bandalaginu, eftir svo stutta
aöild.
En Grikkir hafa þegar hagnast á
aðild sinni. Framlög Grikkja á
síöasta ári til bandalagsins voru
minni en framlög bandalagsins til
Grikklands. Þar munaði 650 millj-
ónumdollara.
Aðild Grikkja að EBE var flýtt af
pólitískum ástæðum því að önnur
ríki innan EBE vildu binda Grikki í
bandalag vestrænna ríkja. Og þegar
vinstri stjóm komst til valda var enn
meiri ástæöa tii þess að efla þau
tengsl. En Papandreou hefur reynst
samningsfúsarí innan ríkisstjórnar
en utan.
Griskir bœndur skoða geitaosta tgeymsium sínum. Aðildað EBEhefur verið griskum iandbúnaðierfið.
Grikkland:
FORSÆTIEFNAHAGS-
BANDALAGSINS
í HÖNDUM
VINSTRISTJÓRNAR