Lesbók Morgunblaðsins - 05.03.1994, Blaðsíða 5

Síðan hvenær hafa rómantískar samfarir
verið kallaðar nauðgun?
Þessi rómantík hefur alveg fanð framhjá
henni vinkonu þinni. Komdu nú. Á þessi ein-
hvern þátt í þessu? Hann benti á mig.
Hann er samsekur í öllum atriðum.
Þá sleppum við honum, sagði talsmaður
yfirvaldsins og glotti ísmeygilega. Lögreglu-
bíllinn þeysti á brott með vininn og ég stóð
einn eftir á gangstéttinni. Sólin var að koma
upp.
Þegar ég kom uppá hótel sá ég í bakhlut-
ann á tveimur þéttholda kvenmönnum í hom-
inu þar sem síminn var. Þær töluðu íslensku.
Ég er búin að kaupa straujámið fyrir hana
Gunnu og kaffikönnuna fyrir Siggu. Strau-
jámið var svo ódýrt að ég veit ekki nema
ég ætti að kaupa fleiri. Númer hvað notar
hann Jói af gallabuxum? O.s.frv.
Það em tvær íslenskar konur á hótelinu,
sagði lyklavörðurinn sigri hrósandi einsog
hann væri að tilkynna mér um happdrættis-
vinning.
I guðanna bænum ekki segja þeim að ég
sé íslenskur, sagði ég og flýtti mér uppá
herbergi.
Eitt af því skemmtilegasta sem ég geri í
erlendum stórborgum er að horfa á vegfar-
endur. Ekki það að ég sé í einhverjum þung-
um pælingum um hvaðan þeir séu að koma
og hvert þeir séu að fara. Ég huga mest að
formunum og limaburðinum. Af einhverjum
ástæðum leitar athygli mín mest til kvenna.
Ætli það hafi ekld eitthvað með hormóna-
starfsemina að gera. p
Einsog allir Islendingar vita eru fallegustu
konur í heimi á íslandi. Ég er að sjálfsögðu
sammála því, enda held ég að þeir séu aðal-
lega að tala um konurnar sínar. Konan mín
hefur alltaf verið fallegasta konan í heimin-
um. En það eru víðar fallegar konur en inná
íslenskum heimilum og í Amsterdam er ein-
hver reiðinnar bísn af þeim. Fjölbreytnin er
svo mikil að maður getur ekki annað en dáðst
að skaparanum 'fyrir hugmyndaauðgina.
Glæsilegastar eru konurnar þegar þær eru
komnar uppá reiðhjól. Þá er einsog kven-
formin njóti sín fyrst til fulls. Að horfa á
fallega konu á hjóli er einsog að drekka glas
af góðu víni. Ekki laust við að það væri far-
ið að svífa á mig þegar leið á daginn því
hvergi í heiminum eru fleiri glæsikvendi á
þjóli en í Amsterdam. En þó það sé gaman
að glápa kemur það aldrei í staðinn fyrir
mannleg samskipti. Það voru þama heilmarg-
ar konur sem mig langaði til að spyrja hvað
störfuðu, hverra manna væru o.s.frv. Ég tók
mér hjól á leigu. En það dugði ekki til að
mynda kontakt. Þrisvar sinnum lenti ég á
rauðu Ijósi með einni af glæsilegustu hjól-
reiðakonum sem ég hafðiaugum litið en lagði
ekki í að stynja upp orði. Og hef alltaf átt
erfitt með að tala við ókunnugt fólk án þess
að hafa gilt tilefni til þess. Ég sá ekki nema
eina leið til að ná sambandi við konuna: Hjóla
á hana. Þegar við nálguðumst næsta rauða
ljós renndi ég mér lymskulega utaní hana
og við féllum saman í götuna, ég ofaná. Við-
brögð konunnar voru þveröfug við það sem
ég hafði reiknað með. I staðinn fyrir að verða
bljúg og afsakandi varð hún hin fulasta.
Þú gerðir þetta viljandi, skepnan þín!
hvæsti hún.
Viljandi, sagði ég og setti upp englasvip-
inn. Hvað heldurðu eiginlega að ég sé?
Einhverskonar pervert. Heldurðu að ég
hafi ekki séð hvernig þú gláptir.
Djöfullinn sjálfur, hugsaði ég. Ég hef lent
á feminista.
Sérðu, hélt kvendið áfram. Luktin er brot-
in og brettið beyglað. Það kostar ekki undir
200 gyllinum að láta gera við þetta.
Ég borgaði 200 gyllini en áður en mér
tókst að bjóða henni uppá bjór strunsaði hún
snúðug í burtu.
Ég hefði kannsld átt að hjóla hraðar á
hana, hugsaði ég. Hún hefði orðið bljúgari
ef hún hefði handleggsbrotnað.
Þegar ég var kominn af stað aftur fylltist
ég óviðráðanlegri þörf fyrir að hjóla hratt.’
Það var hressandi að finna gustinn í andlit-
inu og ég þaut framúr hverju hjólinu á fætur
öðru. Vissi ekki til fyrr en ég var kominn
uppí sveit. í staðinn fýrir iðandi mannlíf voru
komnar hreyfingarlausar beljur, vindmyllur
og túlípanar, krassandi fnykurinn af fúlu
vatni og hundaskít hafði vikíð fyiir væmnum
ilmi af blómum, grasi og kúadellu.
Þetta er ekkert umhverfi fyrir mig, hugs-
aði ég og ákvað að snúa aftur tll lífsins hið
bráðasta. En um það bil sem ég ætlaði að
snúa stýrinu og taka 360 gráðu beygju kom
ég auga á konu útvið vegarkantinn að vand-
ræðast með límtúpu, gúmmíbætur og
sprungna reiðhjólaslöngu. Ég bauð þegar
fram aðstoð mína.
Konan minnti mig á íslenska sveitastelpu,
rauðhærð, freknótt og rjóð í kinnum og brosti
feimnislega. Mig Iangaði að bíta í þessar
rjóðu eplakinnar en kunni ekki við það.
Spurði þess í stað hvað hún starfaði, hverra
manna hún væri o.s.frv. Hún var ekki eins
feimin og hún leit útfyrir að vera og svaraði
öllum spurningunum af einurð og röggsemi.
Hún var að læra alþjóðalög og bjó á sveitabýl-
inu þarna handan við trjáþyrpinguna.
Frábær blanda af sveitafeimni og heims-
borgaralegu öryggi, hugsaði ég. Mig langaði
að kynnast henni nánar. Spurði hvemig henni
lítist á að bjóða mér uppá kaffi og með því.
Bara vel, sagði hún og brosti sveitastelpu-
lega.
Mamma hennar var ekta bóndakona og
rauk þegar upp til handa og fóta við að baka
íslenskar pönnukökur. Makalaust hvað ís-
lensku pönnukökumar haf náð mikilli út-
breiðslu.
Það kom í Ijós að bóndakonan var vel að
sér í bollaspádómum. Og þegar við höfðum
talað út um bókmenntir, túlípanaræktun og
alþjóðalög spáði hún fyrir mér.
Ég þori varla að segja þetta, sagði hún
vandræðalega. En ég sé langt ferðalag.
Við flissuðum.
En bíddu við. Hérna sé ég tvær hávaxnar
konur og eitt, tvö ... má ég nú sjá, átján
böm.
Átján börn! hváði ég.
Ég sé ekki betur. Og ég sé miklar þjáning-
ar, afbrýðisemi, hatur, eldsvoða, blóð, illa
anda, álög, einsemd og ... dauða.
Voðalega ertu jákvæð og bjartsýn í kvöld,
sagði dóttirin og sendi mér alþjóðalögfræði-
legt bros.
Þetta er ekki frá mér komið, sagði mamm-
an. Þetta er allt héma í bollanum.
Fyrir alla muni ekki draga neitt undan,
sagði ég.
Já, bíddu við. Hérna sé ég eitthvað sem
ég hef aldrei séð áður. Mjög dularfullt. Það
er einsog að horfa oní botnlausa holu. Ég
get ómögulega áttað mig á hvað þetta þýðir.
Er það gott eða slæmt? sprði ég.
Mjög slæmt og mjög gott. Þó hvorki slæmt
né gott.
Þú ert nú farin að hljóma einsog stjóm-
málamaður, sagði heimasætan og brosti útí
annað.
Mér heyrðist þetta hljóma einsog Nirvana,
sagði ég.
það er bara ekkert annað, sagði alheims-
lögfræðingurinn og Ijómaði. Við eram bara
með nýjustu endurholdgun Búddha héma
mitt á meðal okkar.
O.s.frv.. o.s.frv.
Það var komið framundir hádegi næsta
dag þegar ég kom uppá hótel. Enn stóðu
breiðvöxnu konumar í símahominu.
Ég finn bara enga nógu stóra skó á hann
Baldvin. En það vora alveg hlægilega ódýrar
skyrtur á útimarkaðinum. Ég keypti tólf.
Já, já, já, já. Ég man eftir plöttunum.
Fjandakomið! hugsaði ég á þriðja degi í
Amsterdam. Ég get ekki látið það spyijast
að ég hafi verið í þessari borg án þess að
kíkja'á þá félaga Rembrant og van Gogh.
Ég byrjaði á Gokka.
Þar sem ég er myndlistarmaður hafði ég
miklu meiri áhuga á römmunum en myndun-
um sjálfum. Sérstaklega langaði mig til að
sjá hvemig meistarinn hefði neglt strigann
uppá blindramman. En ég hafði ekki fyrr
komið við rammann á einni sjálfsmyndinni
(ég man ekki hvort eyrað var á eða ekki)
en miklar bjölluhringingar upphófust og ein-
kennisklæddir verðir komu hlaupandi úr öll-
um áttum. Þeir drógu mig með látum inná
kontór. Skömmu síðar birtust tveir lögreglu-
þjónar, og af öllum lögregluþjónum Amsterd-
amborgar þurftu það að vera sömu eintökin
og handtóku vin minn hasskaupmanninn
tveimur dögum fyrr. Þeir halda sjálfsagt að
ég sé einhver vandræðamaður.
Ég reyndi að sannfæra þá um að það hafi
alls ekki staðið til að ræna einu eða neinu,
ég hafi aðeins ætlað að skoða á bakvið mynd-
ina.
Þeir vildu ekki hlusta á neitt kjaftæði.
Menn borga sig ekki inná listasöfn til að
skoða á bakvið myndimar.
Af hverju ekki?
Við hækkum sektina um helming fyrir að
sýna laganna vörðum ekki tilhlýðilega virð-
ingu. Við eram engir asnar.
Það er best að drífa sig til Balí, hugsaði
ég. Alltof dýrt að vera í Amsterdam.
Ég borgaði sektina og fór orðalaust út.
Fleiri orð gætu gert mig að öreiga.
Þéttholda konurnar voru á sínum stað við
símann.
Mér tókst loks að finna nógu stóra skó á
hann Jóa. Nema þeir eru hvítir. Hræðilegir.
Ég keypti fjögur pör. Nei, nei. Það held ég
ekki. Ég held meira að segja að ég eigi
krakku af nÆrsvertu. Já, já. númer Hvað?
Það hlýtur að vera hægt að bjarga því. Mig
var farið að klæja í lófana að komast til Balí.
Amsterdam og Barcelona hálfu ári síðar.
Höfundur er myndlistarmaður, rithöfundur og heims-
homaflakkari.
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS 5.MARZ1994 5
Finnskt þjóðkvæði
Annikainen
(Annikaisen virsi)
Sigurjón Guðjónsson þýddi
Annikainen, Áhomærín,
Ábomærín, skerjastúlkan,
kveikti upp eld í Ábohúsi
inni í staðnum rétt við bergið,
stofu sína verma vildi.
Til Anikaihen kominn gestur,
kaupmaðw' úr fjörru landi.
A sumrín fékk hann vænar vistir,
á veturna hann fékk að drekka
í herbergi úr hreinum eikum,
af höggnum steini annars
bærinn .
Stúlkan keypti kjötið, brauðið,
keypti jafnvel úrvalsfíska,
marga veizlumáltíð hélt hún,
mat og drykk við gest ei sparði,
sem boðið væri göfgum gestum.
Finnska stúlkan fram sig lagði,
fannst þó gesti ekki nægja,
gestur beið hins svása sumars:
„Sumar gef mér, góði Jesú,
gef, María jómfrú, vorið.
Eg vil burt frá byggðum þessum
með báti heim til fósturjarðar,
ég fæ kjötið bíta í bátnum,
beinum kasta ég í hafíð:“
Guð, er merkir manna ákall,
María jómfrú, hin vitra,
bænir mannsins bæði heyrðu:
bræddi sólin snjó um vorið.
Gestur skjótt sig ferðbjó, fíýði
fjarra stranda til á báti.
Annikainen, Ábomærin,
Ábomærín, skerjastúlkan,
biður Guð á grýttrí ströndu:
„Guð, lát blása norðanvindinn
og regnið, hindra reisu fleysins.
Hvofldu bátnum, brátt hann
sökkvi,
blýþungt akker dragast megi,
svo að siglur sundur brotni.
Af fjársjóði sig stærir ströndin,
strönd af grjóti, auði dýrum.
Guð, er merldr manna ákall,
María jómfrú, hin vitra,
létu næða norðanvindinn,
nístingsregn á bátinn falla,
hvolfdi bátnum, sökk í sjóinn.
Akkeríð fékk enga festu,
allar siglur brotna í sundur.
Annikainen, Ábomærin,
Ábomærín, skerjastúlkan,
yfír þessu grandi gladdist:
„Mátulegt var þér nú þetta,
þorparí, er mig þú tældir.
Aldrei framar eg þig vernda,
ei þér mat né chykk eg færi,
ekki smurbrauð eða lummur.
Fær þú ei und feldi Anni
framar hvíla bein né sofa
á, mínum silkimjúka kodda.
Ábreiða þín öldufroða,
úthafsrok þinn skinnafeldur,
koddi þinn skal kólgan þunga.“
Enninn Elias Lönnrot (1802-1884) var læknir og málfræðingur. En kunnastur er hann fyrir þjóð-
kvæðasafnið Kalevala, sem hefur verið þýtt á fjölda tungumála og notið heimsfrægðar. Auk
Kalevala gaf Lönnrot út Kanteletar. f því safni eru því næst fimm þúsund kvæði og kvæðabrot.
Þar á meðal em mörg galdra- og sagnakvæði. Kvaaðið Annikainen, sem hér birtist, er tekið
úr Kanteletar.
Guðbrandur Siglaugsson
Blekið
búið
Pað stendur á endum
auðvitað er mér næst að segja
því eins og við vitum
fer alltaf allt eins og var ætlað
ekkert er til sem kemurokkur á óvart
við erumjú sæfarar
veghefilstjórar oggestir
sem fóru án þess að skilja skilaboð eftír
rötuðum auðvitað hver í sinn
uppáhaldsmisskilning
máttum ekki við neinum sjóum
ekkisnjóum en nutum
þess best efvið komumst
gestiryfírhjarn
hvíta breiðu alveg eins og örk
svartan skugga
orða okkar í strjálu brotí spora
og væri okkurlitið um öxl
eins og mér varð á rétt í þessu
ogfann bók með augunum, rifjaði upp
göngu,
strikaði út fjórðung línu, læddum við
eldi í rettu um leið og blekið var búið.
Anita
Eckberg
Ó, hún ersvo sæt
undir svartri regnhlíf,
í drappaðri kápu,
með hár eins ogAnita Eckberg.
Hún vaknaði ísumar
sem leið undir átta,
gekk rakleiðis suður
götuna eftir tiu.
Égséhana núna
í nóvember stríðnum
bretta uppkraga oghraða
sér burt eftir myrkur.
Höfundur er fyrrverandi heimavinnandi húsbóndi.