Morgunblaðið - 25.08.1995, Blaðsíða 4

4 B FÖSTUDAGUR 25. ÁGÚST 1995
MORGUNBLAÐIÐ
DAGLEGT LÍF
WAHGI-konur í Nýju-Guíneu smyrja líkama sína með sóti og svínafitu áður en þær fara á dansleik.
Stór rass, lafandi
brjóst o g froskalegar varir
þykja sums staðar mikið augnayndi
tc FEGURÐARDROTTNING-
AR, kvikmyndastjörnur og
3 tískusýningarstúlkur, - sem
dáðar eru fyrir fríðleik og
yndisþokka á Vesturlöndum,
myndu trúlega ekki baða sig í sömu
aðdáun meðal ýmissa ættbálka í
Afríku. Þar þættu þær í hæsta
máta kynleg fyrirbæri enda ríkja
önnur viðhorf yfirleitt til fegurðar
og kynþokka en í hinum vestræna
heimi.
Konur með feiknastóran rass,
lafandi brjóst og froskalegar varir
þykja sums staðar einstakar
þokkagyðjur. Slík ásjóna vekur
losta hjá mörgum afrískum karlin-
um, þótt almennt þyki kynbræð-
rum þeirra annars staðar í heimin-
um útlitseinkennin fremur frá-
hrindandi.
Nýlega birtist grein í tímaritinu
Maríe Claire um fegurðarímynd
kvenna meðal frumstæðra þjóða.
Þar er vestrænum konum með út-
lit, sem ekki samræmist fegurðar-
stöðlum heimahaganna, bent á að
færa sig um set á jarðarkringl-
unni, sé þeim mikið í mun að ganga
í augun á gagnstæðá kyninu. Einu
gildi hvort aukakílóin séu hátt í
hundrað eða framtennur vanti í
efri góm, einhvers staðar veki slíkt
aðdáun karlkynsins. Til dæmis
finnist Toposa-körlum í Afríku
kona með skögultennur hið
mesta augnayndi vegna þess
að hún minnir þá á búpening-
inn, sem er þeim hjartfólgnari
en allt annað. Tuareg-hirð-
ingjamir í vesturhluta Sa-
hara telja mikla líkams-
fitu kvenna tákn um
frjósemi og því um-
fangsmeiri sem brúður-
in er þeim mun heppn-
ari sé brúðguminn.
Offita og mittismál
Offita er ekki þrándur
í götu kvenna
meðal margra
austur-afrí-
skra ættbálka og best þykir ef
vaxtarlagið er slíkt að þær neyðast
til að skríða á fjórum eða mjaka
sér áfram á maganum. Sums stað-
ar í Máritaníu er þjóðfélagsstaða
karla vegin og metin eftir mittis-
máli eiginkonunnar og vitað er um
eitt slysalegt tilfelli þegar karl
varð eiginkonu sinni að bana með
því að þvinga hana til
ofáts.
Á norðurhjara þykja
feitlagnar konur líka
einkar frambærilegar og
þar er megrunarþrá-
hyggja óþekkt fyrirbrigði.
Inúítum finnst konur með
kringluleit andlit fríðast-
ar kvenna. Burt séð frá
fegurðarímyndinni, þykir
einnig hagkvæmt að vera
í góðum holdum vegna
veðurfars.
Kynlífsfræðingar segja að bijóst
kvenna veki, umfram aðra líkams-
hluta, mesta girnd hjá bandarísk-
um körlum. Það er gagnstætt því
sem tíðkast víða annars staðar, þar
sem þau eru einkum dásömuð
vegna notagildis, þ.e. brjóstagjaf-
ar. Stinn bijóst þykja ekki alls
staðar prýði. í
í Úkraínu þyk-
ÍrmikÍII
hárvöxtur
kvenna,
sérstaklega
þykkt yfir-
varaskegg,
til prýði
KONA af Pa-
daung-ættbálknuin
Burma fær fyrsta
látúnshálshringinn
þegar hún er tíu ára,
síðan bætast fleiri við
á þriggja ára fresti.
Senegal eru dæmi um að karlar
bindi bandspotta í geirvörtur eigin-
kvenna sinna og togi í til þess að
bijóstin hangi meira, en víða í
Nýju-Gíneu eru bijóst kvenna
nudduð með skordýrum og netlum
til þess að þau þrútni.
Litlir, flatir rassar þykja hvergi
snotrir nema á Vesturlöndum. Tal-
ið er að til forna hafi kon-
ur yfirleitt verið með gríð-
arlega myndarlegan sitj-
anda eins og Hottentotta-
konur, afkomendur frum-
byggja í Suður-Afríku
núna. Breiðar mjaðmir
eru víða taldar merki þess
að koná sé vel til þess
fallin að ala börn. í
Yongding-héraði í Kína
er ætlast til að stúlkur
klæðist níðþröngum bux-
um þegar þær hitta vænt-
anlega tengdaforeldra sína í fyrsta
sinn, til þess að þeir geti metið
hvort þær séu vænlegar til að ala
son.
Hárvöxtur og iitadýrð
í Úkraínu þykir mikill hárvöxtur
kvenna, einkum þykkt yfirvara-
skegg, til prýði, en í múhameðstrú-
arlöndum eru líkamshár kvenna
fjarlægð áður en þær ganga í
hjónaband, enda slíkur hárvöxtur
ekki talinn bera vott um andlegan
og líkamlegan hreinleika. Kvöldið
fyrir brúðkaupið velur stúlka af
Warirke-ættbálkinum tvo unga
menn til þess að nudda líkama sinn
næturlangt með ilmandi olíum áður
en þeir maka hann djúpbláum lit.
Litagleðin ræður víða ríkjum og í
regnskógum Amazon lita konur
líkama sinn oft eldrauðan og/eða
bláan eftir kúnstarinnar reglum.
Jafnvel börnin fara ekki varhluta
af þessum fegrunaraðgerðum því
á líkama þeirra eru oft máluð
ýmis tákn sem eiga að vera til
marks um frjósemi.
Sem sólarvörn smyija Tuareg-
konur vökva kariteplöntunnar á
líkama sinn. Vestrænir snyrtivöru-
framleiðendur hafa farið að ráðum
þeirra og nota vökvann í auknum
mæli í afurðir sínar. Upprunalega
notuðu japanskar geisjur þurrkað-
an drit næturgalanna til að draga
fram fölva andlitsins. Sú hefð hef-
ur nú lotið í lægra haldi fyrir fjölda-
framleiddum farða þekktra fram-
leiðenda. Frá aldaöðli hafa konur
SURMA-kona í Eþíópíu með leirdisk í neðri vör og eyrnasnepli.
í SENEGAL þykja lafandi
bijóst afar fögur.
um allan heim notað kol til að
leggja áherslu á augnaumgjörðina,
enda hafa stór og áberandi augu
víða þótt til mikillar prýði. Enn eru
kolin notuð til slíkra fegrunarað-
gerða, enda sums staðar óhægt
um snyrtivöruaðföng.
Konur á Trobriand-eyjaklasan-
um, undan ströndum Nýju-Guíneu,
fyggja betelhnetur til þess að fá
rauðar, þiýstnar varir. Þannig
finnst körlunum þær barnalegar
útlits og því hljóti þær að vera
hlýðnar og undirgefnar, en slíka
eiginleika telja þeir afar eftirsókn-
arverða. I Norður-Kamerún láta
konur stinga ýmsum, litlum
skrautgripum í varir sínar til þess
að verða froskalegar útlits. Þar í
landi er froskurinn í hávegum
hafður, en það er gömul þjóðtrú
að hann hafi verið fyrstur til að
fræða mannkynið um leyndardóma
getnaðar og fæðingar.
Sinner siður
í landi hverju
Einkenni sumra þjóðflokka í
Afríku og S-Ameríku er geysilega
framstæð neðrivör. Slíkt útlit er
ekki frá náttúrunnar hendi, því til-
sniðnir leirdiskar eru festir við
vörina innanverða til að teygja á
húðinni. Surma-konurnar í Eþíópíu
láta framkvæma aðgerðina í
áföngum. Sífellt stærri leirdiskar
eru notaðir og þykir sú kona feg-
urst sem hefur framstæðustu vör-
ina. Mannfræðingar segja fyrir-
bærið eiga rætur að rekja til þess
TUAREG-konur þykja því
fríðari þeim mun umfangs-
meiri sem þær eru.
tíma er þrælaverslun var í algleym-
ingi og aðgerðin ætluð til að gera
fólk lítt fýsilegt í augum þræla-
sala. Einnig telja þeir að Padaung-
konur í Burma hafi fyrst farið að
bera marga, níðþunga látúnsháls-
hringi til að liðsmenn innrásar-
sveita gimtust þær síður. Séu
hringimir fjarlægðir án læknis-
fræðilegrar þekkingar kafna kon-
urnar því hálsinn og barkinn falla
saman.
Útlitseinkenni hinna ýmsu þjóð-
flokka; ör, skurðir, húðflúr og förð-
un líkama og andlits, eiga efalítið
rætur að rekja til aldagamalla og
flókinna hefða og trúarbragða.
Jafnt í frumskógum Afríku og
vestrænum stórborgum virðast
mennirnir hafa þörf fyrir að punta
sig og snurfusa. Trúlega aðallega
til að ganga í augun á hinu kyn-
inu. Siðirnir eru líka ærið misjafn-
ir, oft helgast þeir af útlitinu, t.d.
er ekki líklegt að mikið sé um
kossaflangs þar sem fínast þykir
að hafa neðrivörina sem framstæð-
asta, Trobriand-eyjaskeggjarnir
sýna ástaratlot með því að borða
höfuðlýsnar hveijir af öðrum og
svo mætti lengi telja. En hveijum
finnst sinn fugl fagur eins og vést-
rænir mannfræðingar við rann-
sóknarstörf á eyjunum komust að
raun um þegar íbúarnir sýndu
mikla samúð vegna þess að þeim
þótti mannfræðingagreyin svo
óskaplega ófríðir og ólánlegir. ■
Þýtt og endursagt/vþj