Morgunblaðið - 14.12.1994, Blaðsíða 23

MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
MIÐVIKUDAGUR 14. DESEMBER 1994 23
Stórhuga
brautryðjandi
BÆKUR
Ævisaga
PÁLMIí HAGKAUP
Höfundur: Hannes Hóbnsteinn
Gissurarson. Útgefandi: Framtíðar-
sýn hf. 1994.108 bls., ljósmyndir,
heimilda- og nafmiskrá. 2.850 kr.
HANNES Hólmsteinn Gissurar-
son er höfundur að minnsta kosti
fjögurra bóka, sem koma út þessar
vikumar. Sumt af því, sem hann
sendir frá sér að þessu sinni, hefur
hann forunnið , ef svo má að orði
kveða. Þannig er málum háttað
um bókina Pálmi í
Hagkaup, hún er að
stofni til ritgerð, sem
Hannes Hólmsteinn
skrifaði um Pálma í
tímaritið Andvara á
síðasta ári.
I eftirmála segir
höfundur, að hann
hafi við ritun bókar-
innar aukið við versl-
unarsöguna frá því,
sem var í Andvara.
Fer vel á því, þar sem
Pálmi Jónsson, sem
kenndur er við fyrir-
tæki sitt Hagkaup, er
einhver mesti bylting-
armaður í íslenskri
verslunarsögu á þess-
ari öld. Fyrir tilstilli
hans urðu þátttaskil í
verslun, sem valdið
hafa meiri almennri
kjarabót en starfsemi
íjöldasamtaka, er beitt
geta fyrir sig verk-
fallsvopninu, þegar
látið er sverfa til stáls.
Saga Pálma í Hag-
kaup er að mörgu leyti
lærdómsrík. Hún
kennir okkur til dæm-
is, að íslenska þjóð-
félagið er sem betur
fer svo vinveitt fram-
taki einstaklingsins,
að hann getur á fáum
árum með snjalla hugmynd að
leiðarljósi og fyrir eigin dugnað
og útsjónarsemi komið á fót risa-
fyrirtæki. Við lærum það einnig
af lestri þessarar bókar, að hug-
myndin verður stundum að
minnsta kosti að njóta skilnings
og stuðnings hjá þeim, sem fara
með almannavald. Þeir verða að
þora að taka áhættu og treysta á
þann, sem leggur allt sitt að veði.
Erlendur vinur minn, sem
dvaldist hér fyrir nokkrum árum,
kom aftur í heimsókn, eftir að
Kringlan, Perlan og Ráðhúsið
höfðu risið. Taldi hann, að með
þessum glæsilegu nýbyggingum
hefði Reykjavík tekið stakkaskipt-
um. Yfir borginni væri allur annar
alþjóðlegri og skemmtilegri brag-
ur.
Pálmi Jónsson átti hlut að þess-
um stórframkvæmdum, því að það
var fyrir frumkvæði hans, að ráð-
ist var í að reisa Kringluna. Segir
Hannes Hólmsteinn frá því, að
Pálmi hafi fengið hugmyndina í
Miami á Flórída. „Pálmi tók eftir
því í Miami, hversu vel verslunar-
miðstöðvar, þar sem margar búðir
eru undir einu þaki, henta í óþægi-
lega heitu og röku loftslagi. Fædd-
ist þá sú hugmynd hjá
honum að reisa slíka
verslunarmiðstöð hér
á íslandi, þar sem loft-
slag er jafnkalt og það
er heitt á Miami." í
bókinni er drepið á
deilurnar, sem urðu
vegna óska Pálma um
að reisa þetta mikla
hús, en borgarfulltrú-
ar Sjálfstæðisflokks-
ins undir forystu Dav-
íðs Oddssonar tóku af
skarið fyrir réttum 11
árum.
Riljar Hannes Hólm-
steinn upp, að í umræð-
um um málið í borgar-
stjóm lagðist Ingibjörg
Sólrún Gísladóttir,
borgarfulltrúi Kvenna-
framboðsins, gegn
smíði Kringlunnar.
Taldi hún, að þar væri
um að ræða „hrapalleg
mistök í skipulagsmál-
um“. Kaupmætti al-
mennings væru líka
takmörk sett; það hlyti
enn fremur að bitna á
öldruðum og bíllausum,
hyrfu hverfaverslanir
úr sögunni.
Nú finnst líklega
mörgum, að ummæli
af þessu tagi séu aftan
úr grárri forneskju
eins og svo margt annað, sem
Pálmi Jónsson stóð frammi fyrir,
þegar hann vann að framkvæmd
hugmynda sinna.
í bókinni eru birtar myndir af
Pálma í leik og starfi. Fjölskylda
hans er einnig kynnt til sögunnar.
Bókin ber yfirbragð þeirrar hóg-
værðar, sem jafnan einkenndi
framgöngu Pálma Jónssonar. Hún
er þó eins og árangur lífsstarfs
Pálma verðug minningu stórhuga
og dugmikils brautryðjanda.
Björn Bjarnason
Pálmi Jónsson
Hannes
Hólmsteinn
Gissurarson
Nýjar bækur
Þrisvar sinnum þrettán
eftir Geirlaug
ÞRISVAR sinnum
þrettán Magnússon er
komin út. 1 kynningu
segir: „Rétt eins og í
fyrri bókum Geirlaugs
virðast ljóðin í þessari
á yfirborðinu vera hijúf
og kaldhæðin, en þegar
betur er að gáð er hann
eitt myndvísasta og
meitlaðasta ljóðskáld
okkar nú um stundir.
Ljóð hans taka mið af
því helsta sem við hefur
borið í evrópskri ljóðlist
eftir stríð, um leið og
í þeim er ósvikinn ís-
lenskur tónn.“
Geirlaugur
Magnússon
Geirlaugur Magnús-
son (f. 1944) stundaði
nám í Póllandi og
Frakklandi og kennir
nú við Fjölbrautaskól-
ann á Sauðárkróki.
Hann hefur sent frá
sér fjölda Ijóðabóka,
m.a.a Samstæður
1990 og Safnborg
1993.
Útgefandi er Mál og
menning. Bókin er 54
bls. Prentud í Eddu -
G. Ben. prentstofu.
Kápu gerði Sigurborg
Stefánsdóttir. Verð
1.690 krónur.
J-Jrj aí
c
Jjr
oJíJJUÍJaíJID
J-
Fjalafeötturinn
Nýjar og vandaðar vörur
Lögberg
Thomsensmagazín
Edinborg
Brístol
Kertastjakar,
silfur-og gullhúðaðir.
Verðfrákr. 990 til 1.345
Flóra
Glaumbær
Night & Day-sængurverasett 100% bómull
Verð frá kr. 980
Mikið úrval af vönduðu skarti
á betra verði.
Gólfmottur frá kr. 1.500
Herrabuxur á frábæru verði kr. 1.800
Vandaður fatnaður á yngri
kynslóðina á betra verði.
Leðurskór. Stærðir 23-35. Verð kr. 3.350-3.890
Einnig úrval af skóm á fullorðna á lægsta verði.
Vönduð ensk jakkaföt á kr. 9.900 og 10.900
Stakir jakkar kr. 7.900 og 10.900
Skyrta og bindi kr. 1.290
Hálfsíðir leðurjakkar frá kr. 14.900
Hálfsíðir flauelsjakkar frá kr. 5.900
Allar gerðir leðurjakka á betra verði
Geisladiskar. Allt það nýjasta
og eldra á markaðsverði.
Borgarkringlunni
Skokkur kr. 3.990 - Bolur kr. 990
Leggings kr. 990 - Skór kr. 3.890
Jogginggallar.
Stærðir 2 til 12 ára frá kr. 1.990
Buxur kr. 1.890 - Skyrta kr. 1.290
Leðurvesti kr. 3.900 - Skór m/stáltá kr. 3.990
Sett, pils og vestí ,kr. 3.990 - Blússa kr. 2.900
Sokkar kr. 990 - Skór kr. 3.380
Peysurkr. 1.990
Peysur kr. 3.590, góð blanda.
( m
J V J
Enskir antikmunir á lægsta verði
og veggmyndir í úrvali.
ÞOllPII)