Morgunblaðið - 12.06.1985, Blaðsíða 21

21
MORGUNBLAÐID, MIÐVIKUDAGUR 12. JÚNÍ 1985
jóns Andréssonar, sem vildi, að
fundurinn samþykkti vítur á HP.
Þá kom að fimmta þætti,
„sanngirnisþættinum", sem Ragn-
ar stjórnarformaður tók að sér.
Hann taldi, að það myndi nægja
að samþykkja hina svokölluðu
„leiðréttingu" frá stjórn Hafskips
(sem birtist á laugardag í Morgun-
blaðinu).
Þar með var björninn unninn og
hafi einhver hluthafanna viljað
spyrja gagnrýninna spurninga
hefði hann orðið að hjáróma rödd
á þessum sviðsetta fundi ein-
drægninnar.
Það sem hér hefur verið sagt er
nauðsynlegt að komi fram. Ekkert
blaðanna skýrði frá „umræðun-
um“ og öll frásögnin miðaðist við
að segja frá sjónarmiðum Haf-
skipsmanna um að HP hefði farið
með meiðandi ummæli og róg.
Hins vegar var látið liggja milli
hluta, að skýra frá því hvað sagt
hefði verið í grein HP um Hafskip.
NT gekk meira að segja svo langt,
að segja, að okkur hefði verið
stefnt. DV sá sóma sinn í því að
bera málshöfðunarhótunina undir
okkur. Hótunin um málshöfðun
fékk áberandi rými auk þess, sem
Morgunblaðið dró út, sem sér-
staka frétt á áberandi stað, hjátrú
sjómanna vegna myndskreytingar
með HP-greininni. Þar var algjört
aukaatriði gert að aðalatriði og
hjátrú sjómanna notuð til þess að
vekja upp tilfinningasemi og sam-
úð.
Um Hafskip og hjátrú
Kjarni málsins er þessi:
Helgarpósturinn birti itarlega
úttekt á málefnum Hafskips þar
sem niðurstaðan er sú, að í raun sé
fyrirtækið komið á hausinn. Þetta
var rækilega rökstutt. Þá voru
nefnd dæmi um misfellur í rekstri.
Þessi dæmi voru staðfest.
Helgarpósturinn hafði hugrekki
til þess að segja þessa sögu. En til
þess að bjarga eigin skinni svara
Hafskipsmenn blaðinu ekki á mál-
efnalegan hátt, heldur er það at-
yrt með ósmekklegum hætti. Að-
almálið er orðið hversu mikið
„sorprit" Helgarpósturinn sé og
hversu „ómerkilegur" hann sé. Að-
alatriðið í greininni, sem fjallaði
um fyrirtæki á vonarvöl, sem væri
skuldugt langt umfram eignir
gleymist. Frammistaða stjórn-
enda og stjórnar Hafskips er orðið
að aukaatriði. Og á því er hjakkað.
Lítum á eitt atriði:
Morgunblaðið gerði birtingu HP
af sökkvandi skipi að aðalatriði í
fréttaflutningi (3-dálka frétt á bls.
2). Með þessari uppstilltu mynd
(þar sem meira að segja vantaði
skrúfu skipsins) var fyrirsögnin
„Er Hafskip að sökkva?" Sökkv-
andi skip er myndhverft orða-
samband. Myndin er ekki birt til
að sýna tiltekið skip, sem er að
sökkva, heldur er myndin táknræn
um fyrirtæki, sem komið er á kúp-
una. Sá sem horfir á myndina veit
nákvæmlega um hvað greinin
fjallar. Nafn skipsins skiptir engu
í því sambandi.
HP virðir hjátrú sjómanna, en
myndbirtingin beinist ekki að ein-
stökum skipum eða áhöfnum,
heldur að fyrirtækinu. Það er frá-
leit krafa að ætlast til þess, að
blað eigi að fara eftir einhverri
þjóðtrú sjómanna, þegar við vilj-
um á myndrænan hátt túlka efni
greinar í blaði okkar.
„Leiðréttingar“ Ieiðréttar
Um „leiðréttingu" Hafskips:
í inngangi að „leiðréttingu"
Hafskips segir um grein HP:
„... þetta er eingöngu birt í
hefndarskyni og til að grafa und-
an trausti félagsins". Þetta er
ákaflega alvarleg ásökun. Hún er
röng enda hafa hvorki Helgar-
pósturinn né einstakir starfsmenn
blaðsins eina einustu ástæðu til
þess að hefna sín á Hafskipi né
grafa undan trausti félagsins
nema síður væri.
Um tölusetta liði í athugasemd
Hafskips er þetta að segja: HP
hélt því fram, að tap Hafskips á
árinu 1984 yrði um 95 milljónir
króna samkvæmt ársskýrslu. Tap-
ið yrði þannig 35—40 milljónum
krónum hærra en áætlað var fyrir
örfáum mánuðum, og þar með
væri uppétin hlutafjáraukningin
frá því í febrúar, sem átti að snúa
rekstrinum við. Hafskip staðfestir
þetta. Við sögðumst ekki geta
staðhæft, að raunverulegt tap
væri 200 milljónir króna, en það
væri altalað, að svo væri. Mismun
á áætluðu tapi í febrúar og raun-
verulegu tapi upp á u.þ.b. 95 millj-
ónir króna skýrir forstjórinn með
því að segja, að „ ... endanlegar
upplýsingar um þýðingarmikla er-
lenda kostnaðarliði bárust seinna
en ella“. (!!) Hafskip neitar því
ekki, að það eigi ekki fyrir skuld-
unij það neitar því ekki, að ábyrgð-
ir Utvegsbankans séu umfram veð
(upp á 160 milljónir), í ársskýrsl-
unni sést, að skammtímaskuldir
eru hærri en veltufjármunir um
röskar 20 milljónir króna, sem
þýðir, að lausafjárstaða fyrirtæk-
isins er í molum. Þetta skýrir
greiðsluörðugleika félagsins, sem
fjallað var um í HP-greininni og
jafnframt ástæðu þess, að til fé-
lagsins rignir kröfum.
Höfuðstóll er neikvæður um
tæpar 105 milljónir króna, sem
segir sitt, og eignamegin eru eign-
aliðir, sem ekki verður komið í
beinharða peninga ef fyrirtækið
yrði gert upp. Varðandi athuga-
semd Hafskips um bókfært verð
og markaðsverð skipa félagsins er
það að segja, að í raun skiptir ekki
máli hvort markaðsverðið er
hærra um 37,5 milljónir eða tíu
sinnum sú tala, heldur skiptir að-
eins máli hvað fengist fyrir skipin,
ef þau væru seld á opnum mark-
aði. M.ö.o. það skiptir máli er hvað
fæst fyrir skipin. Annað er orða-
leikur.
Um gúmmítékka er það að
segja, að HP hefur tryggar heim-
ildir fyrir því, að þeir voru gefnir
út fleiri en einn um liðin mánaða-
mót og raunar var ekki einvörð-
ungu um launatékka að ræða.
Um þá staðreynd að eitt skipa
félagsins hafi verið stöðvað höfum
við einnig óyggjandi sannanir.
Um brot á bandarískum tolla-
lögum og ótryggða gámavagna
höfum við óyggjandi sannanir.
Um áhuga starfsmanna á hluta-
bréfum í febrúar er það eitt að
segja. að ýmsir virðast hafa glap-
izt af „framtíðarmúsík" stjórn-
enda fyrirtækisins, sem hefur sýnt
sig vera fölsk.
Við stöndum við þá fullyrðingu
okkar, að í stjón Hafskips séu
menn ekki alls kostar ánægðir og
þar ríki ekki einhugur, þótt svo líti
út á yfirborðinu.
í athugasemdum Hafskips er
fjallað um Atlantshafssiglingar
félagsins og sagt, að þær hafi skil-
að hagnaði frá upphafi. f fyrsta
lagi er það að segja um þetta, að í
viðskiptum sýnir enginn gróða við
fyrsta snúning. í öðru lagi nægir
að spyrja hér hvort Hafskip sé
eina skipafélagið, sem sýnir hagn-
að á þessari leið?
Til áréttingar um „aukin um-
svif“ skal tekið fram, að aukin um-
svif geta vitanlega þýtt auknar
tekjur, en aukin umsvif þýða jafn-
framt aukin útgjöld. Spurningin
snýst um hagnað eða ekki hagnað.
„Allar áætlanir um afkomu
hafa staðist," segir í athugasemd-
um Hafskips. Hvaða áætlanir,
spyr ég. Þá er vert að minna á
gamlan málshátt á ensku, sem
hljóðar svo: „If everything goes as
planned, obviously something is
wrong."
Eftir að hafa hælt sér fyrir
reynslu, þekkingu og viðskipta-
sambönd láta Hafskipsmenn þess
getið, að félagið hafi stundað sigl-
ingar til Ameríku í 7 ár. Svo virð-
ist, sem mennirnir kunni illa eigin
sögu, því þessar siglingar hófust
haustið 1980, þ.e. fyrir tæpum
fimm árum, ekki sjö árum.
Margt annað mætti tína til í
götóttum athugasemdum Haf-
skips.
Það verður ekki gert hér, heldur
mun það bíða betri tíma. Þó sé ég
mig knúinn til þess að rifja upp
fyrir þeim Hafskipsmönnum, að í
grein HP var fjallað um samning-
inn við National Piggyback og var
hann kynntur á sínum tíma sem
lausn allra vandamála Hafskips.
Félagið mun ekki hafa fengið einn
einasta gám enn frá þessu fyrir-
tæki til að flytja.
Hvað um það. Það er morgun-
ljóst, að hvorki halelújasamkomur
Hafskips hf. né þokulúðrar fyrir-
tækisins munu hrína á Helgar-
póstinum. Og í þessu máli virðast
hreint ekki öll kurl komin til graf-
ar.
Höfundur er ritstjóri Helgarpósts-
ins. Fyrirsögn er höfundarins.
Samdráttur í
rækjuveiðum
HEILDARAFLI á rækju það sem af
er þessu ári hefur minnkað verulega
miðað við sama tíma í fyrra, en heild-
araflinn á tímabilinu janúar — maí á
þessu ári var 1.180 tonn, en var á
sama tíma í fyrra 1.901.
Samkvæmt bráðabirgðatölum
frá Fiskifélagi íslands var mest
landað af rækju á höfnum á Norð-
urlandi, 535 tonnum, en Vestfirð-
ingar koma næstir með 342 tonn. Á
sama tímabili í fyrra höfðu Vest-
firðingar vinninginn með 531 tonn
á móti 517 tonnum Norðlendinga
og Reyknesingar fylgdu fast á eftir
með 512 tonn. 1 ár hefur hins vegar
aðeins verið landað um 170 tonnum
af rækju í höfnum á Reykjanesi.
..
Hliðið að Ölpunum
Zurich er stærsta borg í Sviss og hefur margt aö bjóða ferðamönnum
Zurich er tilvalinn staður til að
hefja ferðalag um Sviss. En auk
þess að vera hliðið að Ölpunum
og hinum fögru Qallahéruðum,
er Zurich stærsta borgin í Sviss
og vel þess virði að heimsækja
hana sérstaklega. Zúrich á sér
langa sögu. Hún var rómversk
tollgæslustöð löngu fyrir Krists
| burð og þar hefur verið byggð
æ síðan. Þótt ekki sjáist nú mikil
ummerki um rómverska tímabil-
ið eru í borginni margar stór-
brotnar byggingar frá miðöldum
og í nágrenninu eru tignarlegir
kastalar. Zúrich stendur við
stærsta stöðuvatn sem er alger-
lega innan landamæra Sviss og
um þaö sigla kostuleg gömul
hjólaskip með ferðamenn. í
Lágmúla 7, sími 84477.
Verðfrákr. 16.771.
Arnarf.'ug flýgur
vikulega til Zúrich I sumar.
Nánari upplýsingar hjá ferða-
skrifstofunum og á söluskrifstofu
Arnarflugs.
ARNARFLUG
borginni er mikið af vönduðum
verslunum, þar eru ekki færri en
1300 veitingahús og gisting er
allt frá tjaldstæðum til lúxus-
hótela. í Zúrich eru yfir 20 söfn
af ýmsu tagi, 100 gallerí, tón-
leikahöll, ópera og fjölmörg
leikhús. Zúrich er því tilvalinn
staður til að fá dálítinn forsmekk
af svissneskri menningu áður en
haldið er af stað um Qallahéruð- ^
in fögru.