Lesbók Morgunblaðsins - 25.01.1948, Blaðsíða 5

Lesbók Morgunblaðsins - 25.01.1948, Blaðsíða 5
Árni Óla: KJARNINN Dcilur við Seltkninga Hinn 1. janúar 1847 haföi farið fram fullur aðskilnaður Seltjarnar- neshrepps og Reykjavíkur. Var þá sameiginlegu fátækrafje og álögum skift á milli hreppsins og kaupstaðar- ins eftir hlutfalli 11 : 26. Nú hafði Reykjavík eignast Laug- arnes og Klepp, en þær jarðir voru báðar í Seltjarnarneshreppi. — Þótti sýnt að þær mundu ekki koma kaup- staðnum að fullum notum nema því að cins að þær væri lagðar undir hann. En þá reis hreppsnefnd Seltjarnar- nesshrepps upp og lagðist fast á móti því. Stóðu um þetta harðvítugar deil ur í 9 ár. Að lokum hafði þó Reykja- vík sitt fram, því að með lögum nr. 5 23. febr. 1894 voru jarðirnar Kleppur og Laugarnes lagðar undir lögsagnar- umdæmi Reykja\ íkur. Landamerkjadcilur Þegar eftir að Reykjavík hafði keypt jarðirnar hófust deilur um landamerki milli bæjarstjórnar og H. Th. A. Thom sen ,eiganda Bústaða. Faðir hans, Dit- lev Thomsen, sem fyr getur, hafði keypt Bústaði og þá þegar gerst ágeng ur við nágrannajarðirnar, eins og sjest á vitnisburði þeirra Joh. Olsen og Jó- hanncsar Zoega, sem leiddir voru vitni í því máli. Þcir sögðu svo m. a.: „Það var ekki fyr en Stcingrímur biskup var dáinn og Helgi biskup tek- inn við Laugarnesi, að Ditlev Thom- scn fór að rugla mörkin. Skifti Hclgi biskup sjcr lítið af því hvað hann gerði. Thomsen girti inn fyrir mörk Laugarness alveg þegjandi og munum við að marga furðaði stórlega á, að honum skyldi haldast þetta uppi. En síðan hefur þetta mál ekki verið út- LESBÓK MORGUNBLAÐSINS , -33 Úr sögu Laugarness 3 ÚR LANDI REYKJAVÍKUR Jóhannes Zocga Johannes Olsen kljáð. Merki þau, sem Thomsen heldyr nú fram höfum við aldrei heyrt gamla menn nefna.“ Landamerkjum Bústaða lýsti Thom- sen þannig: „Úr Blesugróf í hádegis- skurð, sem liggur fyrir sunnan Bú- staðabæ, þaðan í Lómatjörn, þaðan : Klofningsstein (sem hann sagði að væri við Fossvogslækinn neðst) þaðan í stein suðvestur af Bústaðaborg, það- an sjónhending í Þrísteina, þaðan í Geldingatanga (Gelgjutanga) og svo með sjónum og vestur ánni upp að Sk<jrarhyl“. Bæjarstjórn heit sjer við fornar heimildir um landamerki og voru þær elstu vitnisburðir Örnulfs Sturlaugs- sonar og Þórhalls Oddssonar 9..og 25. febr. 1605. Síðan voru til ýmsar yngri heimildir og samkvæmt þcssu áttj landamerki Laugarncss að vcra: „Stcinn sá, scm stendur á Kirkju- sandi á að bera upp í Ámundaborg, úr Ámundaborg sjónhcr.ding rjetta og skekkja til hvorugrar handar suður yfir þvera og miðja Kringlumýri og svo ofan í Ilanganda í Fossvogi, ú-- Hanganda upp í Faxakeldú, úr Faxa- keldu upp í Klofningssteina, þaðan í stein suðvestur af Bústaðaborg, úr Bú staðaborg sjónhending í Þrísteina og svo fram eftir Laugarásnuin f Líka- vörðu (torf) þá gömlu, skámt fýrir sunnan Vatnagarð“. Þrísteinar voru hornmark á londum Laugarness, Bústaða og Klepps, en landamerki milli Bústaða og Klepps var sjónhending úr Þrísteinúm í Merkjalæk, sem rennur í Elliðaárósa. Það sem hjer skakkaði var, að Thom sen vildi fá sneið af Kleppslándi ú’t að Gelgjutanga og drjúga srie'ið af Foss- vogi, með því að flytja Klofningsstein langt ofan úr mýri, niðlír undir vaðið á Fossvogslæk. Þótt þessara landamerkja sje hjer svo nákvæmlega getið, er það ekki vegna þess að þau hafi neina þýðingu framar, þar sem bærinn á nú öll löhd- in, heldur er það vegna þess, að hjer koma fram ýmis örnefni, sem nú eru glötuð eða við það að glatast. I vitna- 1 11. Th. A. Thomsen r'

x

Lesbók Morgunblaðsins

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Lesbók Morgunblaðsins
https://timarit.is/publication/288

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.