Lesbók Morgunblaðsins - 14.05.1939, Blaðsíða 4

148
LESBÓK MORGUNBLAÐSINS
T\ 30 ára starfsafmæli
Samtal við Prcystein
Qunnarsson, skólastjóra
Kennaraskóliun á 30 ára starfs-
afmæli í ár. Hann tók til
starfa haustið 1908. En eitt ár
fjell skólastarfið niður. skólaárið
1917—1918. sökum dvrtíðar o<r ó-
friðarerfiðleika.
I tilefni þessa starfsafmælis
Keimsótti je" Frevstein Gunnars-
son skólastjóra hjer á dögunum á
heimili lians í Kennaraskólanum.
Við sátum um stund í hinni
björtu skrifstofu lians, sem mjög
er prýdd fallegum bókum upp eft-
it- veggjnm. En liið efra eru Hiál-
verk eftir Kjarval, sem virðast
sniðin eftir þessari vistlegu stofu.
Margvíslegar litauðugar mvndir.
— Hve lengi liafið þjer verið
skólastjóri?, spvr jeg Freystein.
— Magnús Helgason var hjer
stjórnandi í 20 ár, eu jeg tók við
skólastjórn fyrir 10 árum. Svona
lítur það út á ytra borðinu. En
þetta er ekki svona óbrotið. Því
áhrifa hina fyrsta skólastjóra gæt-
ir hjer vonandi enn.
Jeg tel það ómetanlegt happ
fyrir skólanu og kennaramenning
Jandsins, að Magnús Helgason
skyldi verða hjer fyrsti skólastjór-
iun. Hann er svo sem kunnugt er
frábær vitsmunamaður og mann-
kostamaður. og miðlaði óspart til
nemenda sinna. Þeir báru virðingu
fj-rir honum. Og þeim þótti vænt
um hann. Jeg var nemandi hans
árin 1910—1913. En samverka-
maður hans hjer við skólann var
jeg árin 1921—1929.
— Hve margir hafa útskrifast
úr skélanum þessi 30 árí
— Alls hafa útskrifast hjeðau
704 nemendur, 283 konur, en karl-
menn 421. Flestir útskrifuðust
hjeðan vorið 1934, þeir voru 66
Þá starfaði hjer deild fvrir próf-
lausa farkennara. En fæstir út-
skrifuðust 1920. einir 6.
— Hve margir eru starfandi
barnakennarar á landinu? Hafa
ekki útskrifast hjeðan fleiri en
þörf er fj-rir í kennarastöðurnar?
— Starfandi kennarar ehu 430.
Eb þó útskrifast hafi þetta marg-
Freysteinn Gunnarsson.
ir á undanförnum árum fer fjarri
að um „offramleiðslu'* sje að ræða.
Því margir hverfa frá kennara-
störfum eftir nokkur ár. Sumpart
vegna þess að kennurum bjóðast
betri kjör við önnur störf, og
margt af kvenfólkinu, sem útskrif-
ast hjeðan, giftist og hverfur iir
kennarahópnum til heimilanna. A
hverju einasta hausti vantar menn
með prófi í farkennarastöður,
enda eðlilegt að margir trjenist
upp á því, að vera farkennarar.
Launin eru lág. farkenslufyrir-
komnlagið hörmulegt, aðbúðin sem
kennararnir hafa er mjög mis-
jöfn og víða er hún alt of
Jjeleg. Sumstaðar verða þeir að
annast kenslu barna innan um
annað heimilisfólk, eða í köldum
híbýlum, sama sem áhaldalausir.
Er tæpast von á góðum árangri
af kenslu undir þeim kringum-
stæðuin.
— Hverjar helstu breytingar
Jiafa verið gerðar á fyrirkomulagi
skólans á undanförnum árum?
— Starfstími skólans skiftist í
3 tímabil. Skólinn starfaði ineð
óbreyttri reglugerð til 1924. Þá
var bætt við námstímann og ensku-
kenslu aukið við, er ekki var áður.
Síðan var reglugerðinni breytt til
muna árið 1933.
Þá voru aukin inntökuskilyrði
að miklum mun. Síðan þarf hver
meðalmaður tveggja ára nám við
hjeraðsskóla eða gagnfræðaskóla
til þess að komast inn í skólann.
Þetta var gert til þess að meiri
tími yrði í skólanum til þess að
nemendur gætu íðkað hinar verk-
legu námsgreinir, þeir gætu lagt
meiri stund á æfingar í kenslu í
lestri, skrift og veikningi, og unn-
ið meira við uppeldisfræði, átt-
liagafræði, vinnubókagerð o. þessh.
Eftir þessari reglugerð starfar
skólinn ennþá.
En miklar líkur eru til að brátt
verði gerðar nýjar breytingar á
reglugerð hans. Kröfurnar til
kennaramentunar fara vaxandi.
En leiðirnar til þess að auka ment-
un kennaranna geta verið fleiri en
ein.
T háskólabyggmgunni nýju er
ætlað húsakynni fvrir kennara-
mentun. Hefir frumvarp verið lagt
fram á Alþingi um að stofna kenn-
aramentaskóla til þess að undirbúa
þar kennara til framhaldsnáms í
Háskólanum. Frumvarp þetta lief-
ir ekki náð fram að ganga enn.
Onnur leiðin er sú, og býst jeg
við að flestir okkar kennara hjer
við skólann hallist að henni, að
Játa Kennaraskólann halda áfram
að starfa og þroskast á eðlilegan
hátt, gera t. d. 2 ára gagnfræða-
nám að inntökuskilyrði í skólann
og lengja starfstíma hans í 4 ár.
Þá gæti Háskólinn tekið við þeiin
nemendum hjeðan, er vilja afla
sjer framhaldsnáms eða sjálfsagðr-
ar mentunar fyrir þá er ætla sjer
að verða kennarar hjeraðsskóla
eða gagnfræðaskóla.
Við höfum heyrt ýmsar fleiri til-
lögur um breytingar á Kennara-
skólanum, en þær tiHögur liafa