Lesbók Morgunblaðsins - 12.03.1939, Blaðsíða 1
10. tölublaö. Sunnudaginn 12. mars 1939. XIV. árgangur.
I—laMiy—t—WJ» h.f.
/
Oðinn l^om frd Indlandi!
Oðinn. alfaðir, æðstur guða
og yfirdrotnari Ásgarðs og
Valhallar, er nú á ný kominn á
(lagskrá, því komið befir til mála
meðal vissra manna að endur-
vek-ja Ásatrú með nýtísku sniði
og hefja átrvinað á Oðiim og.aðra
guði forneskjunnar.
í bók sinni, menningarsögu
fornaldar, fullyrðir gáfumaðurinn
Egon Friedell að Óðinn liafi lif-
að. f kaflanum, þar sem hann lýs-
ir andlegu viðhorfi þjóðanna,
heldur hann þvi fram, að trúar-
brögðin sjeu ekki runnin frá viss-
um þjóðflokkum, heldur sjeu trú-
arbrögðin upphaf að þjóðflokkun-
um. Því sje með sanni hægt að
segja, að á undan Múhameð hafi
engir Arabar verið, engir fsraels-
menn á undan Móse, engir Hell-
enar fyrri en Hómer kom til sög-
unnar, og þá engir Germanir fyrri
en Óðinn birtist á sjónarsviðinu,
því það eru, segir hann, trúar-
brögðin sem saína fólkinu sam-
an í ákveðna þjóðflokka.
Óðinn gamli hefir því haft al-
veg gagngerð áhrif á hinn ger-
manska kynstofn. Og hafi har.n
einhverntíma lifað á meðal manna,
er það furðu merkilegt að frjetta
hvaðan hann er kominn, hvaðan
norrænar þjóðir fengu sinn alföð-
ur og æðsta guð í fornöld.
Fvrir nokkru síðan var haldin
afmælishátíð Odense-borgar á
Fjóni. f því tilefni skrifaði Josef
Petersen í „Politiken" grein um
liina fornu Dani, og mintist á, að
fornar sögur herma, að Óðinn
sjálfur hinn eineygði hafi átt að
setjast að í Odense, „Óðins vje“.
en nafnið bendir ótvírætt á, að
staðurinn hafi verið helgaður
Óðni.
Margir sagnfræðingar, þar á
meðal gamli Saxö Grartimaticus,
liafa haldið því fram, að Óðinn
liafi lifað og verið ástkær her-
konungur þá hann lifði, en síðan
tekinn í guðatölu og gerður öllum
guðum æðri. En að hann öðlaðist
hæsta tignarsæti rneðal guða seg-
ir greinarhöfundur að komið hafi
af því, að menn hafi átt bctra
með að gera sjer grein fyrir lvon-
um og öllu því sem hann var.
einmitt af því hann hafði lifað og
starfað meðal manna, heldur en
hinum guðunum, sem voru ekki
annað en hugmyndasmíð í s?m-
bandi við náttúrufvrirbrigði,
þrumur, eldingar eða jbrðar-
gróður.
Vafalaust hefir greinarhöf.
þarna rjett fyrir sjer. Gaman er
að fylgja frásögninni, sem hann
hefir eftir Saxo um Óðinn, eí
hörfaði undan sigursælum róm-
verskum hershofðingja, hjelt fyrst
vestur á bóginn inn í Garðaríki,
en þaðan suður til Saxlands og
síðast norður eftir og settist að
á eyju einni, Óðinsey á Fjóni.
Hann getur þess ennfremur, að
sagnfræðingurinn Suhm haldi
því fram, að Óðinn hafi flúið
undan Pompejus liinum rómverska
hershöfðingja, og ætti Óðinn eft-
ia þessu að hafa verið í bandalagi
við MitridáíPS, sem liataði Róm-
verja og hugðist að umkringja
keisaradæmið með óvinaherjum.
Herferð Pompejusar gegn árásum
þessum stóð yfir árin 66—62 f.
Kr. og lauk með fullum sigri
Rómverja. Mitridates þáði líflát
af þræl sínum. En Óðinn fór sem
sje norður á bóginn, settist að á
Fjóni og varð alfaðir guða.
Þetta getur alt verið meira og
minna sannsýnilegt. En enda þótt
sá hafi heitið Óðinn, sem fyrstur
stofnaði Óðinsvje á Fjóni, er ekki
þar með sagt að sá Óðinn sje það,
er varð alfaðir í Ásgarði. Því
hann mun hafa verið alt annar.
En þeim skal fyrirgefið Suhm
og Saxo gamla þó þeir vissu ekki
alt það, sem menn vita um þettr.
efni nú á dögum.
★
Óðinn kom nefnilega frá Ind-
landi, löngu löngu áður en m'i-
verandi tímatal byrjaði, sem mið-
ast við Kristburð. Norsk kona i
Ameríku, Helen Egilsrud að nafni,
hefir ritað bók, er hún nefnir
„Nýr dagur!“ Þar segir hún frá
indverskum málfræðingi, Shastri,
sem lagt hafi stund á að lesa og
þýða indversk handrit, sem eru
5-—8000 ára gömul. í þessum heim
ildum hefir hann fundið margt
um uppruna norræunar menning-
ar. í heimildarritinu Vishnapurau
er sagt frá þjóðflutuingun-
um frá Asigarh í Indlandi, og
foringja þeirra, sem þaðan fóru,
Yodin (Óðni). Þeir fóru um Kas-
piskahafs londin yfir Kákasus og
áfram norður eftir. Ef menn ætla