Lesbók Morgunblaðsins - 20.01.1935, Blaðsíða 3

LESBÖK MORGUNBLAÐSINS
19
Sjóferð í Æðarvík.
Smásaga eftir Böðvar frá Hnífsdal.
i.
I>afi er dauflegt í Æðarvík á
vetrum. Víkin skerst inn á milli,
hárra, sæbrattra fjalla. Lítið er
þar um undirlendi, en minna þó
um gróður.
Fjallahlíðarnar eru orpnar
grjó'.i og auri, niður undir sjó,
— aðeins á stöku stað vottar fyrir
grasgeirum og mosadýjum.
Snjór leggst þar snema að á
haustin og þá verður umhverfið
tcði ömurlegt.
Fjöllin eru brött og iiggja ber-
skjölduð fyrir hafáttinni, og snjó
inn skefur jafnóðum þar af, nema
5. giljum og lautum. Steindrangar
gnæfa því altaf upp úr fönninni,
líkt og risavaxin tröll, og holurð-
irnar skjóta upp kryppu, eins og
ferleg þjóðsagna skrímsl-
Þetta umhverfi setur að sjálf-
sögðu sinn svip á þær íau hræður.
sem hafast við í þorpinu yfir
vetrartímann.
Menn fara seint á fætur, rangla
ut, taka ut kaffi hjá kaupmannin-
um upp á vorvinnuna, og drekka
það í pottatali — til þess að
halda sjer vakandi yfir spilun-
um, sem eru helsta dægrastvtt-
ing þeirra.
Flestir ung’ir menn í þorpinu
fara ti] annara veiðistöðva á vetr-
um. Sumir þeirra koma aftur með
vorinu, aðrir aldrei.
‘ Þeir gleymast þó ekki strax,
því að það er kostur og ókostur
þessara smáþorpa, að hver þekkir
annan, og veit alt um ætt lians
og uppruna. Þessvegna er það,
að á vetrarkvöldum, þegar sjó-
mennirnir tala um svaðilfarir sín-
ar að fornu og nýju, þar um slóðir
og annarsstaðar, þá tala þeir um
hina ungu menn, sem hafa farið iir
þorpinu og ekki komið aftur. Og
það myndast smám saman þjóðsög-
ur um suma þessa menn.
Einn hafði t- d. farið í siglingar.
Maður af sama skipi sagði manni,
sem svo aftur sagði öðrum og svo
koll af kolli, að Æðarvíkingurinn
hefði eitt sinn verið á gangi í út-
landinu og sjeð, hvar sex bófar
ætluðu að misþyrma stúlku og
ræna hana-
En Æðarvíkingurinn, sem var
vanur ryskingum og barsmíðum
író blautu barnsbeini, á hverri
vorvertíð í Æðarvík, hann þreif
(inn bófann og notaði hann fyrir
kvlfu ti] að berja liina niður.
Syo kom það upp úr kafinu, að
raðir stúlkunnar var ríkasti út-
gerðarmaðurinn í landinu. Hann
gaf Æðarvíkingnum stórt og vel
útbúið skip. — Iliiin ungi maður
var því orðinn skipstjóri, gat siglt
um iill ríki veraldarinnar.
- Ef til vill ltemur hann einn
góðan veðurdag hingað — á þessu
stóra og fallega skipi, sögðu Æðar-
víkingarnir.
Svo heldu þeir áfram að tala
um liinn óútreiknanlega gang lifs-
ins úti í hinni víðu veröld.
— Alt getur komið fyrir í út-
landinu, sögðu þeir.
II
Það er fjörugt í Æðarvík á
vorin. — Vermenn og fuglar drífa
að úr öllum áttum, hvorirtveggja
t liinum sama tilgangi, þeim — að
hafa gagn af sjófangipu.
Þorpið er eins og blómknappur,
sem springur út og breiðir sig
fagnandi móti sólunni, í djúpri
lífsnautn og vaxtarþrá. Alt iðar
af lífi.
Kátir og fjörugir sjómenn ham-
ast við verk sín, vikurnar út, nótt
og nýtan dag. Fiskurinn kemur í
iand, þar er hann afhausaður,
slægður, flattur, þveginn, saltaður,
umsaltaður, vaskaður og þurkaður.
Alt kvenfólk, sem vetHngi getur
valdið fer í fiskvinnu, og börn og
gamalmenni hjálpa til að bréiða
og taka saman á reitunum.
Dag eftir dag skín sólin á salt-
fiskinn og sjófuglana, svo að kven-
fólkið dregur skýluklútana niður
fyrir mitt andlit og karlmennirnir
toga derið niður að augum — til
að forðast ofbirtu.
En það eru nú ekki allir dag-
ar eins í Æðarvík, fremur en ann-
arsstaðar. Stundum dregur upp
bliku í norðaustri með morgninum
og fyr en varir er kominn stinn-
mgskaldi.
Sjór ýfist og rýkur að lokum.
Bátar eru dregnir hærra á land,
skorðaðir vandlega og bundnir
niður. Verkafólkið ber grjót á
fiskstakkana á reitunum og klæðir
þá meiri striga, því að hellirign-
ing getur skollið á, þá og þegar.
— Hann er genginn upp með
stálgarð, segja sjómennirnir.
111.
— — — Það hafði verið stál-
garður í Æðarvík í nokkra daga.
Sjóinennirnir voru orðnir órólegir
út af því að komast ekki á sjó.
Þeim fanst það lielsti mikil ó-
nærgætni af yfirboðara veðrátt-
i:nnar að láta koma bróðófært veð-
ur, svo að dögum skipti, einmitt
uú, þegar vertíðin stóð sem liæst.
Þeir sögðu honum skýrt og skor-
inort, að það væri ekkert vit í
slíku ráðlagi. Svo hópuðust þeir
saman í verslunarbúð Guðmundar
Ormssonar og bölvuðu veðrinu
liver í kapp við annan.
— Þetta er meira veðrið, sagði
búðarmaðurinn, um leið og liann
rjetti Þorsteini Jónssyni, einum af
formönnunum, rjólköggul.
’ — Þetta er helvískur strekk-
ingur, svaraði Þorsteinn. Þorsteinn
notaði aldrei nema þrjú orð um
sjóveður: „rjómalogn“, sem var
vel fært veður, „kul“, sem þýddi
slarkfært, en bráðófært mann-
drápsveður kallaði hann „strekk-
ing“.
— Fyr má nú vera fjandans
i okið, á þessum tíma árs, sagði
annar formaður. — Þetta er eins
fg verstu haustgarðar, — en liann
lygnir nú með kvöldinu, bætti
hann við.
— Betra seint en aldrei, taut-
aði Þorsteinn. — Jæja, Láki, hvað
segir þú um veðrið? spurði hann
gamlan formann, sem kom inn úr
dyrunum.
— Það verður svona fram til
lielgar, lambið mitt, svaraði hann.
—Heldurðu það, sögðu margir
í einu og sljákkaði í þeim hávað-
inn, því að Láki var maður, sem
þeir voru vanir að taka mark á.
Hann var alment talinn bestur sjó-
maður af öllum formönnum í Æð-
arvík, og þótt víðar væri leitað,
rnanna djarfastur og að jafnaði