Morgunblaðið - 19.06.1938, Blaðsíða 6

MORGUNBLAÐIÐ
6
Suiuiudagur 19. júní 1938.
Aasberg skipstjón
áttræður í dag
Hinn góðkunni og vinsæli skip-
stjóri Sameinaða gufuskipa
fjelagsins, Johan Ferdinand Aas-
berg, á áttræðisafmæli í dag. Var
hánn í förum milli Danmerkur,
Skotlands og íslands í 33 ár, þar
af 25 ár sem skipstjóri.
Aasberg er fæddur í Stubbe-
kjöbing í Danmörku 19. júní 1858.
Hugur hans hneigðist snemma að
sjómensku og fór hann því ungur
mjög í siglingar, fyrst sem háseti.
Tók síðar stýrimannspróf við
Bogö Navigationsskole og að því
afloknu sigldi hann sem 2. og 1.
stýrimaður á ýinsum seglskipum.
Hingað til lands kom hann í fyrsta
sinn árið 1882 með freigátunni
,,Sjælland“. Árið 1883 gekk hann
í þjónustu Sameinaða gufuskipa-
fjelagsins og komu stjórnendur
þess brátt auga á framúrskarandi
dugnað hans og ósjerplægni. Hækk
aði hann því fljótt í tigninni. Varð
2. stýrimaðnr árið 1885, 1. stýri-
maður 1889 og skipstjóri 1898.
íslandsferðir sínar byrjaði Aas-
berg árið 1890 sem 1. stýrimaður
á e.s. „Laura“. Árið 1898 fól Sam-
einaða gufuskipafjelagið honum
skipstjórn á e.s. „Skálholt“, sem
annaðist strandferðir hjer við land.
Treysti fjelagið engum betur en
honum til þess að stjóma þeim
erfiðu siglingum. Þrem árum
seinna varð hann skipstjóri á e.s.
„Laura“, þá skipstjóri á e.s.
Botnia“ árið 1909, og loks skip-
stjóri á hinu nýja, afar vandaða
skipi, e.s. „Island“, sem Samein-
aða gufuskipafjelagið Ijet byggja
á stríðsárunum til Islandsferða.
Hóf það ferðir sínar hingað til
lands seint á árinu 1915, og stjórn-
aði Aasberg því aít þangað til
hann, árið 1923, varð að láta af
skipstjórn, fyrir aldurs sakir, 65
ára gamall. Hefir hann farið alls
233 ferðir hingað til lands.
Árið 1921 sigldi konungsfjöl-
skyldan, eins og knnnugt er, hjeð-
,an til Græhlands á e.s. „Island“,
og tókst þá vinátta með konungs-
fjölskyldunni og honum, sem hefir
haldist alt til þessa dags. í þeirri
ferð bjargaði Aasberg áhöfn
sænska skipsins „Bela“ norðarlega
við Grænlandsstrendur, og sæmdi
þá sænska stjórnin hann Komman-
dörkrossi Vasaorðunnar 2. gr. fyr-
ir frækilega framkomu.
Um það leyti er Aasberg ljet af
skipsstjórn fyrir 15 árum, var
hann orðinn hjer þjóðkunnur mað-
ur, og margir eru þeir sem enn
minnast þessa mæta manns. Þótt
hann sje, að vonum, síður kunnur
hinni ungu kynslóð. Af öllum sem
til hans þektu var liann talinn af-
burða sjómaður, hraustmenni og
kjarkmaður, samviskusamur £
starfi sínu með afbrigðum, enda
var dugnaður hans mikill.
Eins og að líkindum lætur hefir
Aasberg oft komist í hann
krappann við Ægi á öllum sínum
mörgu og erfiðu sjóferðum. En
svo giftusamlega fórst honum
skipstjórnin í Islands-sigHngum,
að aldrei henti hann nein slys, og
má það fágætt kallast. Má það
nú einkennilegt vera fyrir Aas-
berg er hugur hans hvarflar til
liðinna tíma, að vita til þess að
ekkert af þeim 4 skipum er hann
stjórnaði skuli nú vera til. „gkál-
holt“ strandaði við Noregsstrend-
ur, „Laura“ strandi á Skagaströnd,
„Botnia“ var seld til niðurrifs, „Is-
land“ strandaði éins og kunnugt
er við Isle of May í Leith-firðin-
um í apríl-mánuði í fyrra.
Síðan Aasberg hætti siglingum
hefir hann lifað kyrlátu lífi á sínu
fagra heimili, Villa „Spica“ í
Hellerup. Hann hefir ávalt verið,
og er enn við ágæta heilsu. Gæti
enginn ókunnugur sjeð að hann
heffii 80 ár að baki. Alla daga tek-
ur hann sjer langar göngur, venju-
lega frá Hellerup til Kauþmanna-
hafnar og er það röskur tveggja
stunda gangur. Upp stiganú heima
hjá sjer hleypur hann enn, rjett
eins og þegar hann hljþp upp
stigann að stjórnpalli á e.s. „Is-
land“. Hunn nýtur enn lífsins og
er kátur í vinahóp. Aasberg er
vinur vina sinna og manna trygg-
lyndastur. Hitti hann vini sína
hjeðan að heiman leikur hann við
hvern sinn fingur, og rifjar upp
gamlar endurminningar, sem hann
á margar ógleymaúlegar, Telur
hann sig hafa átt besta vini hjer
á landi, og hefir hann enn lifandi
áhuga fyrir öllu því er hjer ger-
ist, enda hefir hann þrisvar komið
hingað í kynnisför. eftir að hann
ljet af skipstjórn, og hefir fullan
hpg á að koma hingað einu sinni
enn.
Aasberg hefir vérfíð”’ sæmdúr
ýmsum heiðursmerkjum, m. á.
Kommandörkrossi af Dannebrog 2.
gr., stórriddarakrossi Fálkaorðuiln
ar, Kommandörkrossi af sænsku
Vasaorðunni (svo sem áður get-
ur). Síðast en ekki síst má nefna
„Medaillen for ædel Daad“. Mun
það heiðursmerki honum hjart-
fólgnast, og má segja að hann
hafi vel til þess unnið }>ar sem
hann hefir persónulega bjargað .S
manns frá druknun. Má TTessu
sambandi minnast þess- er hann
kastaði sjer í sjóinn á Bíldudaí
og bjargaði tveim mönnum frá
druknun.
Hinir mörgu vinir Aasberg hjer
senda honum í dag hlýjar óskir
og einlægustu vonir um friðsælt
æfikvöld. Ó. J.
Skýrsla Eimskipafjelagsstjórnarinnar
FRAMH. AF FJÓRÐU SÍÐU.
hraðskreiðara og stærra skip en
þau, sem hjer hafa verið í milli-
landaferðum. Hafði niðurstaðan
orðið sú, að að reyna hina síðari
leið, þannig að gert væri ráð fyrir
skipi, sem færi raunverulega í
ferðum 16 mílur á vöku, þannig
að ferð milli Reykjavíkur og Leith
tæki aoeins rúma tvo sólarhringa,
milli Leith og Kaupmannahafnar.
rúman 1% sólarhring, en rúmlega
þrjá sólarhringa milli Reykja-
víkur og Kaupmannahafnar.
Til þess að ná slíkum hraða er
talið, að skipið þurfi að vera um
320 fet á lengd, en breidd þess 45
fet. Mundi slíkt skip geta tekið
um 228 farþega. Lestarrúm þess
yrði um 86 þús. teningsfet. Fje-
lagsstjórninni var ljóst, að í þetta
yrði ekki ráðist nema með því móti
að fjel. fengi mikinn viðbótar-
styrk úr ríkissjóði. Fjelagsstjórnin
sneri sjer því í nóvembermánuði
1936 til ríkisstjórnarinnar, og fór
fram á það, að fjelagið fengi í 10
ár árlegan styrk úr ríkissjóði til
reksturs hins fyrirhugaða skips.
Málinu var frestað til Alþingis í
febrúar 1937, en áður en meðferð
þess væri þar lokið, var Alþingi
rofið. Þegar Alþingi kom saman
aftur í síðastliðnum októbermán-
uði, var málið á ný lagt fvrir
fjárveitinganefnd. Jafnframt var
af hendi fjelagsins talað um málið
við ýmsa helstu forvígismenn
stjórnmálaflokkanna og varð nið-
urstaðan sú, að málið gat ekki
fengið framgang. Eftir því sem
aðstaðan var á síðasta Alþingi,
taldi fjelaglstj. vonlaust að bera
málið fram á ný.
Eins og kunnugt er, hækkaði
kostnaður við smíði skipa afar
mikið árið 1936 og framan af ár-
inu 1937. Hefir hið háa verðlag,
sem stendur að miklu leyti ennþá,
tafið fyrir því að fjelagið ljeti
smíða nýtt skip. Fjelagsstjórnin
heldur samt málinu vakandi, og
mun láta framkvæma nauðsynlegt
undirbúningsstarf til þess að unt
verði að hefja framkvæmdir sem i
fyrst.
Einkaleyfi.
Samkvæmt heimild þeirri, sem
fengin er með lögum nr. 26, 13.
júní 1937, um skráning skipa, til
lögverndar á skipanöfn'um og ein- I
kennum á skipum, hefir fjelags-
stjórnin fengið einkarjett til skipa .
nafnanna:
Gúllfoss, Goðafoss, Brúarfoss, •
Dettifoss, Lagarfoss og Selfoss.
Jafnframt hefir fjelagsstjórnin
fengið einkaleyfi fyrir sjerfána
þann, sem fjelagið hefir notað frá
upphafi, og er honum lýst þannig:
„Hvítur feldur, og í honum blátt
Þórsmerki (hakakross-Svastika).
Stangarmegin við Þórsmerkið tvær
krossálmubreiddir, en þeim megin,
sem fjær er stönginni þrjár kross-
álmubreiddir. Fyrir ofan og neðan
þórsmerkið er 1% krossálmu-
breiddir. Lengd hakanna er helm-
ingur af lengd hverrar krossálmu,
en breidd hakanna er jöfn breidd
krossálmanna“.
Loks hefir fjelagið fengið einka-
leyfi fyrir reykháfsmerki því, sem
fjelagið einnig hefir notað á skip-
um sínum frá byrjun, og er reyk-
háfsmerkinu lýst þannig:
„Hvítur reykháfur með bláu
bandi og svartri rönd efst. Svarta
röndin sje 1/16 af liæð reykháfs-
ins, því næst 4/16 hvítir, þá 4/16
bláir, og 7/16 neðst hvítir“.
Ástand og horfur.
Siglingum skipanna er hagað
líkt og verið hefir, þó með þeim
undantekningum að yfir sumar-
mánuðina er s.s. „Brúarfoss“ lát-
inn koma við í Grimsby á útleið,
en ekki Leith eins og venjulega.
Er þetta gert með tilliti til flutn-
inga á frosnum fiski yfir sumar-
mánuðina, en hann er aðallega
sendur til Grimsby eins og kunn-
ugt er. „Goðafoss“ er látinn koma
við í Leith á útleið yfir þetta tíma-
bil í stað e.s. „Brúarfoss“.
Vöru- og fólksflutningar munU
vera nokkuð svipaðir það sem af
er árinu og á sama tíma í fyrra,
en vegna truflana, sem urðu á
siglingum skipanna vegna hins
nýafstaðna stýrimannaverkfalls,
þurfti að taka 3 aukaskip til að
annast flutninga, sem skip fje-
lagsins hefðu ella getað annast
sjálf. Kostnaðurinn við þessi auka
skip er því hreint tap, miðað við
það, ef verkfallið hefði ekki átt
sjer stað, og auk þess hafa skipin
orðið af miklum farþegaflutningi
og útflutningi vegna verkfallsins.
Ennfremur er rjett að geta þessr
að fyrirsjáanlega verða ýmsir
kostnaðarliðir í rekstri fjelagsins
mikið hærri á þessu ári heldur ent
árið 1937. Sjerstaklega verður
mikil hækkun á kolum, vátrygg-
ingargjöldum og viðgerðakostnaði.
Má því búast við að fjárhagsaf^
koma fjelagsins verði mikið lak-
ari á yfirstandandi ári heldur en
síðastliðið ár.
Hjónaband. í gær voru gefin
saman í hjónaband .af síra Árna
Sigurðssyni ungfrú Ingibjörg;
Álfsdóttir og Árni Jóhannesson.
Heimili ungu hjónanna er á Æg-
isgötu 10.
883888Cðæ$æ3ð$88í S808 88Síææ838§8e838s8§8S888S
ÍÓlafur Dorgrímsson |
lögfræðingur. §!
Viðtalstími: 10—12 og 3—5. I:
Suðurgötu 4. — Sími 3294. 1
1 Málflutningur Fasteignakaup I
1 Verðbrjefakaup. Skipakaup. %
| Samningagerðir.
iimsmmaæm œm mm vsmmæmmi
KOLAVERS LÆKKAR
frá mánudegi 20. þ. m. kostar ágætis tegund af enskum
steam kolum:
Kr: 49.00 ÍOOO kg.
--24.50. . , . 500 kg.
-- 12.25 .... 250 -
-- 11.00 .... 200 —
-- 5,50. . . . ÍOO —
-- 2.75. ... 50 —
Ofanskráð verð er miðað við heimflutt í Reykjavík.--
Reykvíkingar látið þann njófa viðsklffa
yðar, sem vaið lil þess að lækka kola-
verðið í bænum. - Áthugið hver það er
sem lieldur kolaverðinu niðri.
GEIRH.
OEiA
§ímar: 1904 og 4017.